Οι οικιστικές τάσεις που κυριαρχούν στην παρούσα φάση στην Ευρώπη βρέθηκαν στο επίκεντρο της ομώνυμης ενότητας στην 25η Prodexpo, το μακροβιότερο και κορυφαίο συνέδριο στον τομέα του real estate στην Ελλάδα, το οποίο διεξάγεται στις 21 και 22 Οκτωβρίου 2024, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τον συντονισμό είχε η Σπυριδούλα Μπούτου, COO, MIBS GROUP.
Στην αρχή της ενότητας, παρουσιάστηκε έκθεση βασισμένη στα τελευταία trends της κτηματομεσιτικής αγοράς από την Αδαμαντία Φωκά, Senior Business Development Manager Hospitality, Health & IRC, Lamda Development, στην οποία διαπιστώνεται ότι η τάση της αγοράς είναι οριακά θετική για τα γραφεία και παρόλο που τα τελευταία χρόνια τα δεδομένα των πληθωριστικών πιέσεων έχουν δημιουργήσει αναστάτωση στην αγορά, απορροφήθηκαν οι όποιες αυξήσεις στις τιμές από την ζήτηση που υπάρχει από το εξωτερικό.
Κατά την ίδια έρευνα, θα υπάρχει αναθέρμανση της real estate αγοράς στην Ελλάδα, οι διεθνείς παίκτες παραμένουν, ενώ καταγράφεται και εσωτερική αύξηση ζήτησης από τον εγχώριο μέσο αγοραστή. Ωστόσο, παρατηρούνται και δυσκολίες όπως είναι η έλλειψη διαφάνειας, το πολύπλοκο νομικό καθεστώς και γενικά αβεβαιότητες που προκύπτουν και από τον μη ξεκάθαρο πολεοδομικό σχεδιασμό. Την ίδια στιγμή, διαφαίνονται και προβληματισμοί που συνδέονται με την γεωπολιτική αβεβαιότητα, ενώ διαπιστώνεται και ζήτημα με την έλλειψη προσιτών κατοικιών και την παράλληλη μεγάλη αύξηση ζήτησης από ξένους επενδυτές. Αναφορικά, δε, με τη βραχυχρόνια μίσθωση, σχολίασε ότι εξακολουθεί να υπάρχει άνοδος στο κέντρο της Αθήνας, τη Θεσσαλονίκη, τις Κυκλάδες και την Κρήτη.
Για την κτηματομεσιτική αγορά της Ισπανίας και της Πορτογαλίας μίλησε ο Ricardo Sousa, CEO, CENTURY 21 Iberia (Spain and Portugal) τονίζοντας ότι τον τελευταίο χρόνια έχουν αυξηθεί οι συναλλαγές κατά 7% και η αξία των ακινήτων έχει, επίσης, ανοδική πορεία στις δύο χώρες, ως αποτέλεσμα των απαιτήσεων της αγοράς εργασίας, αλλά και της συνεχιζόμενης επιθυμίας για επένδυση σε ακίνητα.
Όπως και στην Ελλάδα, και σε αυτές τις χώρες υπάρχει η νοοτροπία της ιδιοκτησίας, με το 75% των πολιτών να είναι ιδιοκτήτες, ενώ το 60% των αγοραπωλησιών προέρχονται από οικογενειακούς λόγους, όπως π.χ. διαζύγια. Ο κ. Sousa έκανε λόγο και για την επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού αναφορικά με την απόκτηση ενός σπιτιού, καθώς το 65% των συνολικών εσόδων του θα πρέπει να δαπανηθεί για την αγορά ιδιοκτησίας, την ώρα που για τον ίδιο, πλέον οι αγορές θα πρέπει να εστιάσουν σε μακροπρόθεσμες πολιτικές στέγασης και σε συνεργασίες ανάμεσα σε φορείς.
Τις τάσεις στην αγορά ακινήτων χωρών όπως η Σιγκαπούρη ανέπτυξε στην ίδια ενότητα ο Bill Jones, FRICS MSISV | Global Workplace & Corporate Real Estate Manager, Maxeon Solar Technologies, εξηγώντας ότι το 80% των ακινήτων που υπάρχουν σε αυτές τις χώρες ανήκουν στο Δημόσιο και μόνο τα άτομα που έχουν άδεια παραμονής έχουν τη δυνατότητα να τα αγοράσουν και αυτό είναι κάτι που πιέζει πολύ την κτηματομεσιτική αγορά. Επιπρόσθετα, κατά τη δική του εκτίμηση, η αξία των ακινήτων παγκοσμίως αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο μέχρι το 2030, κάτι που δημιουργεί, ήδη, μεγάλη πίεση στην κτηματομεσιτική αγορά σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.
Στη δική της εισήγηση η Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου, Director of Real Estate Advisory, PwC, εξήγησε ότι είναι πολύ σημαντική η ανάγκη στέγασης για όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως οικονομικών δυνατοτήτων και αυτή εκφράζεται τελευταία με προγράμματα από τα οποία βοηθούνται οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες όπως «Το Σπίτι μου», το πρόγραμμα Κοινωνικής Αντιπαροχής, το πρόγραμμα Κάλυψη με τη σύμπραξη 44 Δήμων που αφορά ευάλωτες ομάδες και ανθρώπους στο όριο της ακραίας φτώχειας, το ‘’Στέγαση και εργασία για τους αστέγους’’, ένα πρόγραμμα επανένταξης, καθώς και το πρόγραμμα ‘’Ανακαινίζω και Νοικιάζω’’, δημιουργώντας μια σειρά από διαδικασίες που ταιριάζουν στον κάθε Έλληνα.
Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Σωτηρόπουλος, Senior Director, Investment & Development Central Europe, Greystar, χαρακτήρισε διεθνές φαινόμενο την ανισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση κατοικίας, κάτι το οποίο συμβαίνει σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ολλανδία, η Γερμανία, στην οποία μάλιστα υπάρχει μεγάλο μέρος κοινωνικής στέγης και προσβάσιμης κατοικίας.
Κατά τον ίδιο, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα από τις κυβερνήσεις βοήθησαν, αλλά δεν γεφύρωσαν το χάσμα και υπάρχει ξεκάθαρα ανάγκη για έλεγχο των ενοικίων και θέσπιση κανόνων περί προσφοράς, κάτι που έχει ξεκινήσει, ήδη, σε αγορές του εξωτερικού.
Σε σειρά πρωτοβουλιών από πλευράς κυβέρνησης για τη βελτίωση των συνθηκών στην κτηματομεσιτική αγορά και ειδικότερα στην κοινωνική στέγαση έκανε λόγο ο Ειρηνικός Πλατής, Platis Anastassiadis & Associates Law Firm – EY Law, όπως το πάγωμα των αντικειμενικών αξιών και το πάγωμα του φόρου υπεραξιών, ο οποίος συνδέεται με το Airbnb, την ώρα που, όπως πρόσθεσε, διαπιστώνεται ακόμα βραδεία εφαρμογή της δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάγκη για δημιουργία πλαισίου ασφάλειας για τους επενδυτές και την παροχή των καλύτερων δυνατών υπηρεσιών.
