Τη «φωνή» των ασθενών για τα πολύπλευρα και σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά στην πρόσβασή τους σε παροχές υγείας – από τη διάγνωση και την παραπομπή τους στον ειδικό, μέχρι την ιατροφαρμακευτική τους φροντίδα – άκουσαν Πολιτεία και φαρμακοβιομηχανία. Εκπρόσωποι ασθενών, υπουργείο Υγείας και φορείς του φαρμάκου, κάθισαν στο ίδιο τραπέζι διαλόγου στο 1ο ΣΦΕΕ Patient Think Tank Summit που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος.
«Η συζήτηση αυτή μπορεί να αποτελέσει έναν οδικό χάρτη για το τι πρέπει να κάνουμε» τόνισε ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης. Αφού συνεχάρη τον ΣΦΕΕ για την πρωτοβουλία, είπε πως από τη συζήτηση, μόνο θετικές δράσεις μπορούν να προκύψουν. «Θα ήθελα να έχω τους πόρους για να δεχθώ κάθε αίτημα και να εκπληρώσω κάθε επιθυμία των ασθενών. Οι ανάγκες, όμως, είναι πολλές και υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις από την είσοδο νέων και καινοτόμων φαρμάκων, ειδικά για τον κρατικό Προϋπολογισμό. Προσπαθούμε να καταστήσουμε γρηγορότερη την είσοδο των νέων θεραπειών τη χώρα μας και προχωράμε σε μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών για να κάνουμε καλύτερη την ζωή των ασθενών» ανέφερε. Μερικές από αυτές, είναι η ενίσχυση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για τις καινούργιες συσκευές μονάδων μέτρησης για ασθενείς με διαβήτη, και το Εθνικό Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο. «Προβλήματα πάντα θα υπάρχουν, αλλά οι πόρτες θα είναι ανοιχτές για να βρούμε τις πιο εφικτές λύσεις», τόνισε.
Κατά το χαιρετισμό του, ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος ΣΦΕΕ, σημείωσε πως τα συστήματα υγείας σε όλο τον κόσμο παρουσιάζουν προκλήσεις, και το ελληνικό δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Συνεπώς, ο διάλογος μεταξύ όλων των φορέων είναι επιβεβλημένος ώστε ο ασθενής να βρίσκεται στο επίκεντρο καθ’ όλη τη διαδικασία της θεραπείας του. «Χρειαζόμαστε ασθενοκεντρικές πολιτικές, και το φάρμακο είναι από τα πιο δυνατά όπλα που έχουμε σήμερα. Ο ασθενής πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα των πολιτικών υγείας και παράλληλα χρειάζεται να δώσουμε αξία στο πώς ο ίδιος αξιολογεί τις θεραπείες και την ποιότητα των υπηρεσιών που λαμβάνει» υπογράμμισε. Όπως είπε, «στόχος του 1ου ΣΦΕΕ Patient Think Tank Summit, με τη συμμετοχή των ενώσεων ασθενών και της φαρμακοβιομηχανίας, είναι να ακούμε τις φωνές των ασθενών».
Ακολούθησε το πρώτο πάνελ με θέμα «Πρόσβαση στις φροντίδες υγείας», όπου αναδείχθηκαν οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς κατά τη διαδρομή τους μέσα στο σύστημα υγείας, από την πρόληψη έως την πρόσβαση σε υγεία και καινοτόμες θεραπείες.
Σε ζωντανή σύνδεση με την EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations) η Oana Scarlatescu, Director, Strategic Partnerships and Healthcare Systems, τόνισε το πόσο σημαντική είναι η προσήλωση στην ποιότητα υπηρεσιών προς τους ασθενείς, σε συνεχή συνεργασία και μόνιμο διάλογο με τους συλλόγους ασθενών.
Το δεύτερο πάνελ «Ενισχύοντας τον ενεργό ρόλο των ασθενών», εστίασε στην ανάδειξη κοινών προτάσεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Κεντρικός άξονας ήταν η ενδυνάμωση του ρόλου των συλλόγων ασθενών, η προώθηση της συνδιαμόρφωσης πολιτικής και η σημασία της καινοτομίας για ένα σύστημα υγείας που ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε ασθενούς.
Στόχος μετά από αυτή τη συζήτηση, είναι η έκδοση ενός policy recommendation paper, όπου τα προβλήματα των ασθενών θα μπορέσουν να ταξινομηθούν, να ομαδοποιηθούν και να αξιολογηθούν, ώστε να ακολουθήσει μια ολοκληρωμένη πρόταση πολιτικής.
Στα αποτελέσματα μια μεγάλης έρευνας που έγινε το 2024 από τη Συνομοσπονδία για την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις στις υπηρεσίες υγείας, αναφέρθηκε η Φανή Προβή, επιστημονική υπεύθυνη του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας και στέλεχος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία.
Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο ένας στους δέκα πολίτες απάντησε πως δεν δυσκολεύτηκε καθόλου στην ικανοποίηση υπηρεσιών υγείας. Το 39,5% στερήθηκε αναγκαία θεραπεία, τουλάχιστον μια φορά, και το 40% χρειάστηκε διαγνωστικές εξετάσεις που δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει. Αντίστοιχα, το 34% στερήθηκε μια φορά φάρμακα που είχαν συσταθεί από γιατρό του. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις, είναι η υψηλή οικονομική επιβάρυνση, η μεγάλη αναμονή για εξετάσεις, αλλά και η έλλειψη διαθεσιμότητας σε φάρμακα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό, πως τα τελευταία δύο χρόνια, το 80% των ερωτηθέντων έχει μειώσει τις δαπάνες για βασικές δαπάνες όπως τρόφιμα και ρούχα, για να ανταπεξέλθουν σε έξοδα υγείας.
Από την πλευρά της, η Βάσω Βακουφτσή, πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, είπε πως οι ανισότητες δυστυχώς παραμένουν και είναι πολλές, οπότε οφείλουμε να ενσκήψουμε στο πρόβλημα για τις αμβλύνουμε. «Δεν λαμβάνουμε όλοι τις ίδιες θεραπείες, ειδικά οι ασθενείς που διαμένουν στην Περιφέρεια. Υπάρχουν τεράστιοι χρόνοι αναμονής στα νοσοκομεία για ραντεβού. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα διαγνωστικές εξετάσεις που δεν αποζημιώνονται. Είναι επίσης αρκετά σοβαρή είναι και η καθυστερημένη εισαγωγή των νέων και καινοτόμων θεραπειών στο σύστημα και αυτό δημιουργεί ανισότητες με πολίτες άλλων χωρών. Όποιος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να καλύψει τις εξετάσεις και το φάρμακό του, μπορεί να μείνει εκτός θεραπείας» υπογράμμισε.
Η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, αναφέρθηκε στο κομμάτι της πρόληψης για τον περιορισμό εμφάνισης νοσημάτων, τόσο της πρωτογενούς (συνήθειες ζωής, περιβαλλοντικοί παράγοντες) όσο και της δευτερογενούς, μέσω ιατρικών εξετάσεων. Όπως είπε, το εθνικό πρόγραμμα συμπτωματικού ελέγχου ήταν απαραίτητο, όμως θα θέλαμε και ένα προσυμπτωματικό εθνικό έλεγχο και για τις σπάνιες παθήσεις και νοσήματα.
«Εάν δεν έχουμε έγκαιρη διάγνωση δεν θα έχουμε αποτελεσματική θεραπεία» υπογράμμισε η Καίτη Θεοχάρη, αντιπρόεδρος της Ένωσης Σπανίων Ασθενών Ελλάδος.
Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση στο πρώτο πάνελ, ο Χρίστος Γεωργακόπουλος, διευθυντής Market Access ΣΦΕΕ, μοιράστηκε στοιχεία από τη φετινή μελέτη της EFPIA (2020-2023) που προκαλούν έντονο προβληματισμό, καθώς από τα 173 φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση από την ΕΜΑ, μόλις τα 75 είναι διαθέσιμα στους Έλληνες ασθενείς. Το 55% των νέων φαρμάκων δεν έρχονται τελικά στη χώρα μας, ενώ πλέον η καθυστέρηση στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις νέες και καινοτόμες θεραπείες, έχει φτάσει κατά μέσο όρο στις 654 ημέρες, δύο μήνες παραπάνω σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. «Το 2023, η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα ανήλθε περίπου σε 7 δισ. ευρώ» είπε, ενώ τόνισε πως η χώρα μας έχει τα φθηνότερα φάρμακα στην Ευρώπη. «Από τη δαπάνη αυτή, τα 3,5 δισ. ευρώ τα πλήρωσε η φαρμακοβιομηχανία μέσω των αυτόματων επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebate), ενώ η συνεισφορά της Πολιτείας ήταν 2,8 δισ. ευρώ, και 700 εκατ. ήταν η συμμετοχή των ασθενών. Η φαρμακοβιομηχανία στηρίζει ένα σύστημα το οποίο χωρίς τη συνεισφορά της θα είχε καταρρεύσει» είπε.