Ανάποδα γύρισε η κλεψύδρα για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, οι οποίες διεξάγονται σε μια εβδομάδα και μέσα σε μία περίοδο που ανέδειξε με «ηχηρό» τρόπο τον κομβικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης στις ζωές των πολιτών μετά τις κακοκαιρίες που προκάλεσαν βιβλικές καταστροφές στη χώρα.
Η ψηφοφορία για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών Αρχών θα διεξαχθεί την Κυριακή 8 Οκτωβρίου και σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν πλειοψηφήσει, η διαδικασία θα επαναληφθεί την Κυριακή 15 του μηνός.
Στις επικείμενες εκλογές επανέρχεται το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων των ΟΤΑ μετά την εφαρμογή, κατά τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές του 2019, του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής.
Επιτυχών θεωρείται ο συνδυασμός που θα πλειοψηφήσει με ποσοστό μεγαλύτερο του 43% του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων.
Στην περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το ποσοστό αυτό στον α’ γύρο, διενεργείται επαναληπτική ψηφοφορία, μεταξύ των υποψήφιων δημάρχων των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Είσοδο στο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο εξασφαλίζει ο συνδυασμός που στον α’ γύρο έλαβε ποσοστό τουλάχιστον 3%.
Οι νέες Αρχές θα εγκατασταθούν την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους, που θα είναι πενταετής, θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2028.
Τη διοίκηση ή απλά την είσοδο στα δημοτικά συμβούλια των 332 δήμων της χώρας διεκδικούν συνολικά 1.222 συνδυασμοί, ενώ για τις 13 περιφέρειες 78 συνδυασμοί.
Τις συνολικά 8.481 θέσεις στα δημοτικά συμβούλια διεκδικούν 63.906 υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, δηλαδή η αναλογία είναι μία θέση προς 7,5 υποψηφίους. Αντίστοιχα τον σταυρό προτίμησης για τις 611 θέσεις στα περιφερειακά συμβούλια ζητούν από τους ψηφοφόρους 7.395 υποψήφιοι περιφερειακοί σύμβουλοι, που σημαίνει ότι κάθε μία θέση τη διεκδικούν 12 υποψήφιοι.
Ο μεγαλύτερος αριθμός υποψηφίων (80.465) είναι για τις δημοτικές κοινότητες. Σημειώνεται ότι η ξεχωριστή κάλπη, που χρησιμοποιήθηκε στις προηγούμενες εκλογές, για την εκλογή κοινοτικών συμβουλίων καταργήθηκε. Όπως ίσχυε έως τότε, έτσι και στις προσεχείς εκλογές, οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψηφίων δημάρχων.
Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, τον πρόεδρο της κοινότητας. Δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών σε τοπικό επίπεδο. Σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.
Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου
Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι δημότες που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2006 και είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο του δήμου. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές συμμετέχουν και οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά κατοικούν στην Ελλάδα, έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου κατοικούν, μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2023.
Για τις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν ισχύουν οι ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι ετεροδημοτών, αποδήμων, ναυτικών και κρατουμένων, που ισχύουν για τις βουλευτικές εκλογές, τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα. Αυτό σημαίνει ότι οι εκλογείς μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στους δήμους, στους εκλογικούς καταλόγους των οποίων είναι εγγεγραμμένοι.
Οι εκλογείς μπορούν να ενημερώνονται για τον τόπο όπου θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις», που βρίσκεται στον σύνδεσμο https://mpp.ypes.gov.gr/.
Για τον ίδιο σκοπό, έχει τεθεί σε λειτουργία τηλεφωνικό κέντρο στον αριθμό 2131361500 με δυνατότητα εξυπηρέτησης 30 ταυτόχρονων καλούμενων και λειτουργεί καθημερινά από τις 08.00 έως τις 20.00.
Τι ισχύει για την εκλογική άδεια των δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων
Όσον αφορά στη χορήγηση ειδικής άδειας για τη μετάβαση στον τόπο άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, ισχύουν για τους υπαλλήλους του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα τα εξής:
Α. Για τους υπαλλήλους για τους οποίους δεν εφαρμόζεται πενθήμερη εβδομάδα εργασίας:
- Όσοι μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων θα λάβουν άδεια μίας εργάσιμης ημέρας.
- Όσοι μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων θα λάβουν άδεια δύο εργάσιμων ημερών.
- Όσοι μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και πάνω θα λάβουν άδεια τριών εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση την υπεύθυνη δήλωσή τους.
- Όσοι μετακινηθούν από και προς νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας που θα λάβουν θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς ωστόσο η άδεια αυτή να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.
Β. Για τους υπαλλήλους, για τους οποίους εφαρμόζεται πενθήμερη εβδομάδα εργασίας:
- Όσοι μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 200- 400 χιλιομέτρων θα λάβουν άδεια μίας εργάσιμης ημέρας.
- Όσοι μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και πάνω θα λάβουν άδεια δύο εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση την υπεύθυνη δήλωσή τους.
- Όσοι μετακινηθούν από και προς νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας που θα λάβουν θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς ωστόσο η άδεια αυτή να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.
Η άδεια αυτή είναι μετ’ αποδοχών και δεν συνυπολογίζεται στον χρόνο της κανονικής άδειας που δικαιούνται οι υπάλληλοι.
