Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού: Ξεπερνά τα 7,5 δισ. ευρώ το πρωτογενές πλεόνασμα οκταμήνου 2024 – Στα 16,7 δισ. τα έσοδα από τον ΦΠΑ

Δημοσιεύθηκε 25 Σεπτεμβρίου, 2024

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.044 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.774 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και ελλείμματος 92 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 7.567 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3.316 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 5.596 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.

Σημειώνεται ότι μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023, ενώ ποσό που αφορά ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ ύψους 1.854 εκατ. ευρώ και των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 634 εκατ. ευρώ (ήτοι συνολικά 2.488 εκατ. ευρώ), δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.

Εξαιρουμένων των ανωτέρω ποσών, η υπέρβαση του στόχου στο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου ανέρχεται σε 1.116 εκατ. ευρώ.

Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.

Επιπλέον, τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2024. Κατά την κατάρτιση του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο του 2024, έχει ήδη ληφθεί υπόψη ότι ποσό ύψους 1.238 εκατ. ευρώ σε δημοσιονομική βάση που προέρχεται από επικαιροποιημένη πρόβλεψη των φορολογικών εσόδων του 2024, κατευθύνεται σε αυξημένες δαπάνες του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 45.133 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 228 εκατ. ευρώ ή 0,51% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, παρότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί : α) η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024 και β) η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο τιμήματος ύψους 1.350 εκατ. ευρώ από τη σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29.03.2024. Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένονται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 49.631 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 269 εκατ. ευρώ ή 0,5% έναντι του στόχου.

Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:

Ι. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 43.002 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.899 εκατ. ευρώ ή 4,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους. Συνεπώς η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων που προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024 ανέρχεται σε 1.252 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους του Προϋπολογισμού. Κατά την κατάρτιση του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο του 2024 έχει ήδη ληφθεί υπόψη αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1.238 εκατ. ευρώ, που κατευθύνεται σε αυξημένες δαπάνες για το έτος 2024 του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπως αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :

Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 16.796 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 532 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 4.744 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 132 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1.941 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 48 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 14.938 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1.197 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 384 εκατ. ευρώ, ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 613 εκατ. ευρώ και οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος αυξημένοι κατά 200 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

ΙΙ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 41 εκατ. ευρώ, και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 2 εκατ. ευρώ.

ΙΙΙ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 3.189 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.233 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 κυρίως λόγω: (α) της είσπραξης κατά τον Δεκέμβριο 2023 του ποσού των 1.687 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024, έναντι στόχου 1.797 εκατ. ευρώ που αρχικά είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάρτιο 2024 και (β) των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ, κατά 257 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου. Ειδικότερα, από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 3.189 εκατ. ευρώ, ποσό 2.746 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ.

Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 672 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.323 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η παρατηρούμενη υστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε περιληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος από τη σύμβαση παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου Εγνατία Οδός και των τριών (3) καθέτων οδικών αξόνων του, ύψους 1.350 εκατ. ευρώ, η οποία όμως αναμένεται να εισπραχθεί τους επόμενους μήνες, όπως προαναφέρθηκε.
Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2.696 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 892 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών, κατά 412 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.696 εκατ. ευρώ, ποσό 402 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 313 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 33 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 1 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.499 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 41 εκατ. ευρώ από τον στόχο (4.457 εκατ. ευρώ).

Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.148 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 570 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.578 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.946 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 635 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Αύγουστο 2024 έχουν ως ακολούθως:

Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 6.136 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 291 εκατ. ευρώ ή 4,5% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού, γεγονός που σχετίζεται κυρίως με τις αυξημένες εισπράξεις φόρου εισοδήματος, νομικών προσώπων του προηγούμενου μηνός, συνδεόμενο με τον χρόνο λήξης των φορολογικών δηλώσεων.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2.215 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 13 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 698 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 4 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 132 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 25 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2.653 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 207 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 199 εκατ. ευρώ αφορούν τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και 14 εκατ. ευρώ τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ενώ οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος είναι αυξημένοι κατά 6 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.

III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 104 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 423 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 94 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 422 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 89 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 28 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 212 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 88 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 50 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 48 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 600 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 37 εκατ. ευρώ από τον στόχο (563 εκατ. ευρώ).

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 145 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 374 εκατ. ευρώ από τον στόχο (519 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024 ανήλθαν στα 44.089 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 3.590 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (47.679 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 878 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3.291 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.854 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 634 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές τόκων για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους κατά 465 εκατ. ευρώ.

Ως αξιοσημείωτες μεταβιβαστικές πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η καταβολή 130 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023 καθώς και για σχετικά εγγειοβελτιωτικά έργα, η επιχορήγηση 225 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ), η επιχορήγηση 276 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου και η επιχορήγηση 98 εκατ. ευρώ στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους.