Το υπουργείο Πολιτισμού, δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διοργανώνουν την αρχαιολογική έκθεση με τίτλο «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», που θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Μέγαρο Σταθάτου, από τις 12 Δεκεμβρίου 2024 έως τις 4 Μαΐου 2025. Η ίδια έκθεση θα παρουσιαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας τον Ιούνιο του 2025, όπου και θα μεταφερθεί αυτούσια.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η έκθεση αποτελεί την πρώτη δράση του Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφτηκε στις 17 Μαΐου 2024 από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη και την πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Κασσάνδρα Μαρινοπούλου, με στόχο τη μελέτη, ανάδειξη και προβολή του κυκλαδικού πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων» θα περιλαμβάνει περίπου 150 έργα, όλα δημιουργίες της τέχνης των Κυκλάδων που χρονολογούνται από την πρώιμη προϊστορία μέχρι τον 17ο αι. και οι οποίες προέρχονται από τις συλλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Έργα μοναδικά, τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ εκτός Κυκλάδων και εκτός Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ενώ ορισμένα δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό. Παράλληλα, παρουσιάζονται επιλεγμένες κυκλαδικές αρχαιότητες από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Κανελλοπούλου, το Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών αλλά και από σημαντικές ιδιωτικές συλλογές.
Τα εκθέματα αφηγούνται την ιστορία του αρχιπελάγους μέσα από τη ματιά της νησιώτισσας. Παρουσιάζουν άγνωστους ρόλους των γυναικών μέσα στο χρόνο. Αφηγούνται τις γυναικείες μεταβάσεις από τον ρόλο της θεότητας σε εκείνον της μητέρας και αντίστροφα, τη συμμετοχή της στα θρησκευτικά δρώμενα και τη δράση της στο δημόσιο βίο και την ιδιωτική σφαίρα. Ανιχνεύουν τους περιορισμούς που διέπουν τις ιδιότητες των γυναικών στην κοινότητα αλλά και στιγμές από τη χειραφέτησή τους.
Σε μια εποχή όπου η γυναίκα εξακολουθεί να διεκδικεί τον σεβασμό στη σύγχρονη κοινωνία, την ελεύθερη επιλογή των ρόλων της και την αποδέσμευσή της από στερεότυπα που κυριαρχούν παρά τους αγώνες των προηγούμενων αιώνων, η έκθεση ανακαλεί στο σήμερα άγνωστες αφηγήσεις από τις Κυκλάδες που αναδεικνύουν την ιστορική διάσταση στην συγκρότηση της γυναικείας ταυτότητας από την προϊστορία μέχρι και τη μεταβυζαντινή περίοδο.
Επιμελητές της έκθεσης είναι ο δρ Δημήτρης Αθανασούλης, διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, και οι επιστημονικοί διευθυντές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης δρ Παναγιώτης Ιωσήφ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Radboud της Ολλανδίας και δρ Ιωάννης Φάππας, επίκουρος καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
