Με τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής ξεκίνησε η συνέντευξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ.
Στην ερώτηση αν βλέπει να διαταράσσονται τα ήρεμα νερά, ο πρωθυπουργός είπε ότι τα προβλήματα είναι διαχρονικά. Το αφήγημα της Γαλάζιας Πατρίδας προβλήθηκε περισσότερο, η Ελλάδα όμως, αντέδρασε. «προσδοκώ πάντα σε ήρεμα νερά με την Τουρκία, να αποφεύγουμε τις εντάσεις, πράγμα που έχουμε πετύχει τα δύο τελευταία χρόνια. Εάν η Τουρκία δεν αποστεί από κεντρικούς πυλώνες της Γαλάζιας Πατρίδας, είναι δύσκολο να πετύχουμε λύση.
ΙΝΤΙΜΕ
- Ζητήματα κυριαρχίας η Ελλάδα δεν συζητά με την Τουρκία
- Η Ελλάδα δεν πρόκειται να αποδεχθεί ποτέ καμία θεωρία γκρίζων ζωνών και να δεχθεί από την Τουρκία να της υποδείξει το τι θα κάνουμε ή το τι δεν θα κάνουμε εντός περιοχών της ελληνικής κυριαρχίας.
- Τα θαλάσσια πάρκα εκτείνονται στο εύρος των χωρικών μας υδάτων – Τα χωρικά μας ύδατα προσδιορίζονται από τα νησιά τα οποία ανήκουν στην Ελλάδα και ζήτημα αμφισβήτησης ελληνικών νησιών από την Τουρκία δεν υφίσταται. Στο σκάκι προτιμώ να παίζω με τα λευκά Θέλω να έχω την πρωτοβουλία των κινήσεων.
- Πολλές από τις αντιδράσεις είναι απότοκο πρωτοβουλιών της ελληνικής Κυβέρνησης
- Αντιπαρέρχομαι τη θεωρία της ακινησίας και της αποδοχής τετελεσμένων με μια ενεργητική εξωτερική πολιτική, η οποία προφανώς προκαλεί και αντιδράσεις.
Eρωτηθείς για τις επικρίσεις που έχει δεχθεί στους χειρισμούς του στα ελληνοτουρκικά, αναφερόμενος πλην σαφώς στον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ο κ. Μητσοτάκης σχολίασε ότι «είναι εύκολη η διπλωματία του twitter».
Για το μεταναστευτικό:
Η χώρα δεν μπορεί να ανεχτεί μία μαζική είσοδο παράνομων μεταναστών και θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας, στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου, για να την αποτρέψουμε
- Πήραμε μια δύσκολη απόφαση, όσοι πατάνε σε ευρωπαϊκό έδαφος, ουσιαστικά φυλακίζονται.
- Θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα στους διακινητές αλλά και στους πελάτες τους ότι η άφιξη στην Ελλάδα δεν θα ισοδυναμεί με μια εύκολη είσοδο.
- Η Λιβύη πρέπει να επιλέξει, είναι σαφές ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί ως εργαλείο τη Λιβύη.
- Η Ελλάδα έχει χειριστεί κι άλλες φορές μεταναστευτική κρίση, εμείς εμποδίσαμε το 2020 μια οργανωμένη εισβολή μεταναστών από την Τουρκία. Η προστασία των συνόρων στη θάλασσα είναι πιο δύσκολη απόφαση.
- Υπάρχει κάποιος που μπορεί να προτείνει κάτι διαφορετικό; Να βουλιάξουμε τις βάρκες στη μέση του πελάγους; Ελπίζω όχι.
- Δίνω αγώνα για τα εθνικά συμφέροντα. Η χώρα δεν ωφελήθηκε από μία πολιτική μακάριας ακινησίας, και αυτό αφορά πολλές κυβερνήσεις.
- Η χώρα μας δεν μπορεί να ανεχθεί μαζική είσοδο παράνομων μεταναστών.
- Το καλώδιο θα προχωρήσει και θα ολοκληρωθεί την κατάλληλη στιγμή. Δεν απαιτεί την έγκριση κανενός παράκτιου κράτους. Και η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να ζητά προσέγγιση με την Ευρώπη και από την άλλη να επιχειρεί να μπλοκάρει ένα έργο που είναι ευρωπαϊκό.
Για το πρόγραμμα SAFE
- Για να μπει η Τουρκία στο πρόγραμμα SAFE απαιτείται ομοφωνία
- Όσο επιμένει σε casus belli και να εγείρει ζητήματα γκρίζων ζωνών, δεν πρόκειται να μπει στο πρόγραμμα
- Η Ελλάδα δεν θα το επιτρέψει.
- Η Ελλάδα έχει αλλάξει την αποτρεπτική δυνατότητά της. Η Τουρκία είναι μεγάλη χώρα και αν πιστεύει ότι μπορεί να μπλοκάρει εξοπλιστικά της προγράμματα είναι βαθιά νυχτωμένος. Μπορούμε όμως, να βάλουμε όρους.
Για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ
- Πρέπει να πατάμε μόνοι μας στα πόδια μας, δεν ψάχνουμε επιδιαιτητές στα προβλήματα με την Τουρκία.
Για τον ΟΠΕΚΕΠΕ
- Το γεγονός ότι υπήρχαν προβλήματα στις διασταυρώσεις των επιδοτήσεων ήταν γνωστό, η κυβέρνηση προσπάθησε.
- Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι διαχρονικό, διακομματικό, πολιτικό πρόβλημα, είναι κοινωνικό. Επί σαράντα χρόνια έμαθαν να εξαρτώνται από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.
- Υπάρχουν υποθέσεις που ήδη εκδικάστηκαν, δεν περιμέναμε την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έπρεπε να εξυγιανθεί εν κινήσει.
- Η απόφαση για την διάλυση του ΟΠΕΚΕΠΕ ήρθε πριν την υπόθεση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Είδαμε κι αποείδαμε, δεν μπορέσαμε να βρούμε λύση για να εξυγιάνουμε τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αποφασίσαμε τον εντάξουμε στην ΑΑΔΕ. Μπορεί να κάνει ελέγχους, το κάνει και θα το κάνει καλά. Το πάρτι των επιδοτήσεων τελειώνει.
- Θα ξεκινήσουμε από αυτούς που χόρευαν στο κέντρο της πίστας, όχι από αυτούς που ήταν στην περιφέρεια
- Ελέγχεται ήδη ένας μεγάλος αριθμός ΑΦΜ, από αυτούς που πήραν τα πολλά λεφτά.
Για την παραπομπή Καραμανλή
Ερωτηθείς αν ο κ. Κ.Αχ. Καραμανλής θα έχει θέση στην κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ εφόσον καταδικαστεί, είπε ότι δεν μπορεί να προεξοφλήσει, αλλά «ξέρετε την απάντησή μου». Στην παρατήρηση της κυρίας Κοσιώνη «τότε, δεν θα είναι», ο κ.Μητσοτάκης είπε «ναι».
Για την Οικονομία και τα μέτρα στη ΔΕΘ
- Δεν θα σας πω τι θα πω στη ΔΕΘ. Δεν πανηγυρίζουμε για την Οικονομία, όταν αρκετοί συμπολίτες μας δοκιμάζονται για την ακρίβεια
- Σκοπός μας να απαλύνουμε και να ελαφρύνουμε τη μεσαία τάξη, ειδικά τους μισθωτούς. Δεν θα σας πω τον τρόπο. Εκεί θα στρέψουμε την προσοχή μας, έχουμε έναν δημοσιονομικό χώρο, όχι τεράστιο, όχι ευκαταφρόνητο.
- Επιστρέφουμε πίσω στην κοινωνία μέρος των πλεονασμάτων. Δεν έχουμε καταλήξει στα τελικά μας μέτρα.
Για το χρόνο των εκλογών
Οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας με τον παρόντα εκλογικό νόμο. Η αντιπολίτευση στη βουλή επιδίδεται σε διαγωνισμό τοξικότητας
Για τον Αντώνη Σαμαρά
- Δεν ανήκει πλέον στην ΝΔ, είναι μια εξέλιξη που δεν προκάλεσα εγώ. Απέχουμε δύο χρόνια από τις εκλογές. Εχουμε δύο επιλογές ή να πατήσουμε φρένο, ή να πατήσουμε γκάζι και να προχωρήσουμε σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις και να διεκδικήσουμε μια τρίτη θητεία, εφόσον μας εμπιστευτεί ο λαός.
- Θα πάμε σε δραστική μεταρρύθμιση στις πολεοδομίες, ώστε να μην υπάρχει η τοπική εξάρτηση
Για το «κόμμα Τσίπρα»
- Είναι δύσκολο να επιλέξω αντίπαλο έναν πρώην πρωθυπουργό που τώρα είναι απλός βουλευτής και δεν έχει μιλήσει στη βουλή τα τελευταία δύο χρόνια. Εχει παρελθόν ως πρωθυπουργός, δεν ξέρω αν έχει μέλλον. Και την ιστορία δεν μπορώ να επιτρέψω να παραχαραχθεί. Ηταν κακός πρωθυπουργός που προκάλεσε αχρείαστο τρίτο μνημόνιο και ήταν κακός αρχηγός της αντιπολίτευσης.
- Στη διάρκεια της συνέντευξης (που ήταν μαγνητοσκοπημένη) η δημοσιογράφος επισήμανε ότι η εθνική πόλο γυναικών ήταν κοντά στη νίκη, ο πρωθυπουργός είπε ότι είμαστε υπερήφανοι και για τα κορίτσια και για τα αγόρια του πόλο.
Αναλυτικά η συνέντευξη του πρωθυπουργού
Σία Κοσιώνη: Κύριε Πρόεδρε σας ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη. Συναντιόμαστε την πιο καυτή μέρα του καλοκαιριού, όμως έχει επικαιρότητα «καυτή», πάει μαζί με τον καιρό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έτσι είναι, κα Κοσιώνη, καλησπέρα σας.
Σία Κοσιώνη: Λοιπόν, θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσουμε από τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και πριν ξεκινήσω θα ήθελα να βάλω ένα πλαίσιο. Έχουμε, κ. Πρόεδρε, μια Τουρκία η οποία επιμένει στο αφήγημα της «γαλάζιας πατρίδας», επιμένει να προβάλλει παράλογες διεκδικήσεις, να αμφισβητεί νησιά, ό,τι κι αν κάνουμε. Χωροταξικό παρουσιάζουμε, θαλάσσια πάρκα, καλώδιο πάμε να ποντίσουμε; Το βιολί της.
Έχουμε μια Τουρκία που φαίνεται να κρύβεται πίσω από τη Λιβύη, και όχι μόνο να διατηρούν ζωντανό το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά να κάνουν και επικίνδυνα παιχνίδια με το μεταναστευτικό, ξανά.
Έχουμε μια Τουρκία, λοιπόν, που παρόλα αυτά «μπαίνει» από την κυρίως πόρτα στους ευρωπαϊκούς εξοπλισμούς και η οποία επανεξοπλίζεται, πάλι μέσω Ευρώπης, μετά τη σημερινή συμφωνία που μάθαμε για τα Eurofighter.
Κι όλα αυτά ενώ υπάρχει μία αβεβαιότητα για τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Αυτό είναι το πλαίσιο, θα τα συζητήσουμε όλα αναλυτικά.
Θέλω να ξεκινήσουμε από τα ελληνοτουρκικά και να σας ρωτήσω ευθέως αν βλέπετε τα ήρεμα νερά να διαταράσσονται.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, επιτρέψτε μου, κα Κοσιώνη, να μιλήσω λίγο για το συνολικό πλαίσιο το οποίο θέσατε στην εισαγωγή σας και να σας πω τουλάχιστον ότι ως προς τα ελληνοτουρκικά τα θέματα τα οποία θίξατε προφανώς δεν είναι τωρινά.
Η Κύπρος τελεί υπό κατοχή από το 1974. Ζητήματα αμφισβητήσεων των δυνητικών θαλασσίων ζωνών, στο Αιγαίο σε πρώτη φάση, έχουμε από τα μέσα της δεκαετίας του ΄70, η θεωρία των γκρίζων ζωνών ουσιαστικά αναπτύχθηκε μετά την κρίση των Ιμίων, το 1996.
Κατά συνέπεια, θα είναι λάθος να πιστεύουμε ότι όλα αυτά τα οποία περιγράφετε σήμερα είναι αποτέλεσμα μιας Τουρκίας η οποία άλλαξε δραματικά στάση τα τελευταία χρόνια.
Η αλήθεια είναι ότι το αφήγημα της «γαλάζιας πατρίδας», συν τω χρόνω, προβλήθηκε με πιο έντονο τρόπο. Είναι, όμως, εξίσου αλήθεια ότι απέναντι σε αυτό το αφήγημα η Ελλάδα αντέδρασε και αντέδρασε ποικιλοτρόπως, με πολλά διαφορετικά μέτρα και πρωτοβουλίες, για τις οποίες φαντάζομαι ότι μπορούμε να μιλήσουμε στη συνέχεια.
Να απαντήσω, όμως, ευθέως στο ερώτημά σας. Εγώ προσβλέπω πάντα σε ήρεμα νερά και σε ειρηνικές σχέσεις με την Τουρκία και πιστεύω ότι μέσα από ένα πλαίσιο συζητήσεων και καλής θέλησης, μπορούμε τουλάχιστον να αποφεύγουμε τις ακραίες εντάσεις, οι οποίες μας ταλάνισαν τόσο στον Έβρο όσο και το καλοκαίρι του 2020.
Αυτό ως ένα βαθμό το έχουμε πετύχει τα τελευταία δύο χρόνια, όπως έχουμε πετύχει και μία καλύτερη σχέση στη διαχείριση του μεταναστευτικού – προσφυγικού.
Όμως, για να απαντήσω ευθέως στο ερώτημά σας, εάν η Τουρκία, κα Κοσιώνη, δεν αποστεί από κεντρικούς πυλώνες – άξονες της θεωρίας της «γαλάζιας πατρίδας», παραδείγματος χάρη τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, είναι πολύ δύσκολο να σκεφτεί κανείς πώς θα μπορέσουμε να πετύχουμε μια συνολική λύση ως προς τη μόνη διαφορά που η Ελλάδα αναγνωρίζει με την Τουρκία, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, δηλαδή υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σία Κοσιώνη: Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, τελευταία φορά που νομίζω ερωτηθήκατε γι’ αυτό, τοποθετήθηκε στον Ιούλιο. Τελειώνει ο Ιούλιος, φαντάζομαι δεν υπάρχει καμία προσδοκία στις επόμενες μέρες να γίνει κάτι, θα το ξέραμε. Πότε θα γίνει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα γίνει εν ευθέτω χρόνω. Εκτιμώ ότι στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όπως πάγια είθισται, θα συναντηθώ με τον κ. Erdoğan.
Και, ξέρετε, στην επόμενη συνάντησή μου έχω και πάλι τη διάθεση και τη βούληση να θέσω ευθέως όλα αυτά τα ζητήματα του τουρκικού αναθεωρητισμού, τα οποία δημιουργούν ένα -θα έλεγα- αδικαιολόγητο αγκάθι στις σχέσεις μας, σε μία εποχή που θα έπρεπε να μπορούμε να συνεργαζόμαστε, τουλάχιστον για κοινές προκλήσεις.
Πάρτε, για παράδειγμα, την πρωτοβουλία των θαλάσσιων πάρκων, η οποία ανακοινώθηκε πριν από κάποιες μέρες. Είναι μία πρωτοβουλία αμιγώς περιβαλλοντική. Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προστασίας του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Θα έλεγα ότι είμαστε πρωταγωνιστές στην προστασία των θαλασσών μας, πετυχαίνουμε τον ευρωπαϊκό στόχο για προστασία του 30% των χωρικών μας υδάτων πριν το 2030, τον επόμενο χρόνο, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί τα θαλάσσια πάρκα.
Και κατά συνέπεια τέτοιου είδους πρωτοβουλίες πιστεύω ότι θα έπρεπε να χαιρετίζονται και να αγκαλιάζονται από όλες τις γειτονικές χώρες, γιατί στο κάτω-κάτω το θαλάσσιο περιβάλλον είναι κοινό.
Σία Κοσιώνη: Αντ’ αυτού είχαμε μια νέα αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, όμως, κ. Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, επιτρέψτε μου, της κυριαρχίας μας.
Σία Κοσιώνη: Της κυριαρχίας μας, σωστά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εδώ, λοιπόν, θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος: ζητήματα κυριαρχίας η Ελλάδα δεν συζητά με την Τουρκία. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να αποδεχθεί ποτέ καμία θεωρία γκρίζων ζωνών και δεν πρόκειται ποτέ να δεχθεί από την Τουρκία να της υποδείξει το τι θα κάνουμε ή το τι δεν θα κάνουμε εντός περιοχών ελληνικής κυριαρχίας.
Διότι θέλω εδώ να θυμίσω ότι τα θαλάσσια πάρκα, έτσι όπως σχεδιάστηκαν, ουσιαστικά εκτείνονται στο εύρος των χωρικών μας υδάτων. Και τα χωρικά μας ύδατα προσδιορίζονται από τα νησιά τα οποία ανήκουν στην Ελλάδα. Και ζήτημα αμφισβήτησης ελληνικών νησιών από την Τουρκία, πολύ απλά, κα Κοσιώνη, δεν υφίσταται. Εγώ προσωπικά και κανείς Έλληνας Πρωθυπουργός δεν θα το δεχόταν αυτό.
Η διαφορά, όμως, με το παρελθόν είναι ότι, σε αντίθεση με μια πολιτική άλλων κυβερνήσεων η οποία παθητικά παρακολουθούσε τα τετελεσμένα να «ριζώνουν», αυτή η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ακολουθήσει μια διαφορετική και πολύ πιο ενεργητική πολιτική.
Μου επιτρέπετε εδώ μια παρένθεση, ίσα-ίσα να απαριθμήσω συνολικά τις πρωτοβουλίες που η κυβέρνησή μας έχει αναλάβει. Και το λέω αυτό όχι για να συγκρίνω το δικό μας έργο με αυτό άλλων κυβερνήσεων, θεωρώ εξάλλου ότι στα εθνικά δεν πρέπει να υπάρχει πεδίο αντιπαράθεσης, αλλά για να κριθούμε αυτοτελώς.
Επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο στα 12 ναυτικά μίλια, συμφωνία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Ιταλία και την Αίγυπτο, στρατηγικές συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πενταετή, και με τη Γαλλία, θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, στα οποία εκκινεί η διαδικασία και για τα οποία επέδειξε ενδιαφέρον η Chevron, θαλάσσια πάρκα με τα οποία ασκούμε όχι κυριαρχικά δικαιώματα αλλά κυριαρχία στο πεδίο, ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, απόκρουση της μεταναστευτικής εισβολής στον Έβρο.
Όλα αυτά έγιναν τα τελευταία έξι χρόνια.
Αν μου επιτρέπετε να βάλω έναν τίτλο σε αυτό και να μετά να δεχθώ τις ερωτήσεις σας, δεν ξέρω αν παίζετε σκάκι, κα Κοσιώνη;
Σία Κοσιώνη: Βέβαια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Λοιπόν, εγώ στο σκάκι προτιμώ να παίζω με τα λευκά. Θέλω να έχω εγώ την πρωτοβουλία των κινήσεων. Θέλω εγώ να μπορώ να κάνω τις πρώτες κινήσεις.
Και πολλές από τις αντιδράσεις τις οποίες βλέπουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι απότοκο πρωτοβουλιών που ανέλαβε η Ελληνική Κυβέρνηση.
Άρα εγώ αντιπαρέρχομαι τη θεωρία της ακινησίας και της αποδοχής τετελεσμένων με μια ενεργητική εξωτερική πολιτική, η οποία προφανώς προκαλεί και αντιδράσεις.
Σία Κοσιώνη: Πάντως είναι στελέχη του δικού σας κόμματος τα οποία αμφισβητούν αυτό που περιγράφετε, κ. Πρόεδρε. Εγώ δεν θα σας πω τι λέει η αντιπολίτευση, θα σας πω τι λέει ο κ. Βαληνάκης, τι λέει ο κ. Καραμανλής.
Ουσιαστικά περιγράφουν το αντίθετο από αυτό που λέτε, ότι δηλαδή η Ελλάδα δεν έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ο κ. Καραμανλής είπε, το έχω σημειώσει εδώ για να σας το ρωτήσω, «μήπως σταδιακά και ανεπαίσθητα περιέλθει η χώρα σε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση ομηρίας έναντι της Τουρκίας», που να πρέπει να της ζητάμε την άδειά της για να γίνει οτιδήποτε στην περιοχή.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα μου θυμίσετε, κα Κοσιώνη, μεταξύ του 2004 και του 2009 ποια σημαντική πρωτοβουλία ανελήφθη στα ελληνοτουρκικά; Γιατί εγώ δεν θυμάμαι κάποια.
Όπως επίσης θυμάμαι πάρα πολύ καλά ότι η τότε κυβέρνηση προσπάθησε, ενδεχομένως με καλή διάθεση, με έναν εκ των επικριτών μας σήμερα, να οριοθετήσουμε θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη και δεν τα κατάφεραν. Είναι εύκολη, ξέρετε, η διπλωματία του Twitter, αλλά ειδικά αυτοί οι οποίοι έχουν ασκήσει…
Σία Κοσιώνη: Για τον κ. Βαληνάκη λέτε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως. Λοιπόν, αυτοί οι οποίοι έχουν ασκήσει εξωτερική πολιτική και δεν έχουν να δείξουν κάτι συγκεκριμένο ως αποτέλεσμα αυτής της δικής τους πορείας, θα συνιστούσα εν προκειμένω να είναι λίγο πιο προσεκτικοί και να μην μεταμορφώνονται ξαφνικά, όταν αφήνουν τα οφίτσια και τη δυσκολία της άσκησης της πολιτικής, σε επικριτές από την ασφάλεια και την απόσταση του πληκτρολογίου.
Και τα θέματα αυτά είναι θέματα τα οποία θα έπρεπε κανονικά να αποτελούν αντικείμενο μιας συγκεκριμένης εθνικής στρατηγικής. Επαναλαμβάνω ότι αν εξαιρέσετε το πράγματι προβληματικό μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, το οποίο θέλω να θυμίσω ότι…
Σία Κοσιώνη: Θέλω να έρθουμε σε αυτό λίγο πιο αναλυτικά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, θέλω να θυμίσω ότι υπεγράφη ουσιαστικά τρεις μήνες αφότου ανέλαβα Πρωθυπουργός της χώρας, το 2019.
Σία Κοσιώνη: Επιτρέψτε μου να σταθούμε λίγο εκεί, για να καταλάβουμε και τι έχει γίνει με τη Λιβύη.
Προφανώς είναι ένα θέμα που δεν έχει ξεκινήσει τώρα, αλλά ας το πιάσουμε από αυτό που συμβαίνει τώρα. Έχουμε τη μία ρηματική διακοίνωση μετά την άλλη, χάρτες από εδώ, χάρτες από εκεί, ένα τουρκολιβυκό σύμφωνο το οποίο πάει προς κύρωση παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις που είχαμε από το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το πάει προς κύρωση μέχρι το κυρώνεται έχει μία απόσταση.
Σία Κοσιώνη: Σύμφωνοι. Να το δούμε. Πάντως υπάρχει, ας το πούμε έτσι, πιθανότητα, ισχυρή πιθανότητα, να το δούμε να συμβαίνει. Και ο άνθρωπος στον οποίο επενδύσαμε, ο Haftar, μας γυρνάει την πλάτη, μας τα λέει αλλιώς. Εκεί δεν έχει γίνει κάποιο λάθος;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να το εξηγήσουμε λίγο, γιατί είναι λίγο, δεν θα έλεγα απλοϊκή, αλλά λίγο ανακριβής αυτή η προσέγγιση.
Καταρχάς, να εξηγήσουμε στους τηλεθεατές μας τι συμβαίνει στη Λιβύη. Η Λιβύη είναι πρακτικά μία διαλυμένη χώρα, μοιρασμένη στη μέση. Υπάρχει μία επίσημη κυβέρνηση η οποία βρίσκεται στην Τρίπολη, αυτή είναι η αναγνωρισμένη κυβέρνηση και από τον ΟΗΕ και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και υπάρχει και μία ανεπίσημη, θα έλεγα, κρατική οντότητα στην ανατολική Λιβύη, στη Βεγγάζη, υπό τον Στρατάρχη Haftar.
Είναι μία χώρα η οποία βρίσκεται πρακτικά σε ένα εμφύλιο και με την οποία, όπως καταλαβαίνετε, η οποιαδήποτε συνεννόηση δεν είναι πάντα απλή υπόθεση.
Η κυβέρνηση επέλεξε να έχει σχέσεις και με τις δύο πλευρές. Ο κ. Γεραπετρίτης βρέθηκε και στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, ο μόνος που πήγε τελευταία.
Σία Κοσιώνη: Τώρα επιλέξαμε να αναδείξουμε σχέσεις και με τις δύο πλευρές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, μισό λεπτό, καθόλου. Καθόλου. Και στο παρελθόν. Δεν έχετε δίκιο. Εμείς είμαστε από τους πρώτους που έχουμε παρουσία και στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη.
Και γιατί αυτό έχει σημασία; Διότι αυτή τη στιγμή η επίσημη κυβέρνηση, η οποία στέλνει και τις ρηματικές διακοινώσεις, στο πεδίο, όταν πρόκειται πραγματικά να οριοθετήσει οικόπεδα προς εκμετάλλευση, κάνει τελείως διαφορετικά πράγματα από αυτά που λέει στη ρηματική διακοίνωση. Σέβεται, με άλλα λόγια, τη μέση γραμμή, άρα την προσέγγιση της Ελλάδος για τα όρια της υφαλοκρηπίδας με τη Λιβύη.
Θα το πω και δημόσια, εμείς προσκαλούμε -και νομίζω ότι μπορεί να δείτε και σύντομα πρόοδο στον τομέα αυτό-, εμείς προσκαλούμε την κυβέρνηση της Τρίπολης να συζητήσει με την Ελλάδα οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Σία Κοσιώνη: Θα έχουμε τέτοια πρωτοβουλία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και υπάρχει αυτή η πρωτοβουλία ήδη, ανακοινώθηκε, και πιστεύω ότι σύντομα θα δούμε και τεχνικές επιτροπές οι οποίες θα συζητούν αυτή την προοπτική. Γιατί το λέω αυτό. Διότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, κα Κοσιώνη, δεν είναι απλά παράνομο, είναι και παράλογο.
Σία Κοσιώνη: Είναι «ζωντανό», όμως.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι «ζωντανό», μισό λεπτό, αφήστε με να ολοκληρώσω, είναι «ζωντανό» για την Τουρκία και για ένα μέρος της Λιβύης. Δεν παράγει όμως δικαιώματα. Και το γεγονός ότι δεν παράγει δικαιώματα φαίνεται ξεκάθαρα από την απόφαση της Chevron να συνομιλήσει μαζί μας.
Γιατί η Chevron συνομιλεί με την Ελλάδα και δεν συνομιλεί με τη Λιβύη, εάν το τουρκολιβυκό μνημόνιο ήταν πραγματικά σε ισχύ και παρήγαγε αποτελέσματα. Άρα, αυτό είναι ένα δημιούργημα της Τουρκίας, η οποία περίπου τότε εκβίασε την κυβέρνηση της Λιβύης να το υπογράψει, δεν αναγνωρίζεται από κανέναν.
Θέλω επίσης να θυμίσω ότι στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με δική μου πρωτοβουλία, για ακόμα μία φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση, δια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δήλωσε ρητά και κατηγορηματικά ότι το μνημόνιο αυτό είναι άκυρο και δεν παράγει κανένα νομικό αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια…
Σία Κοσιώνη: Κύριε Πρόεδρε, εσείς πιστεύετε ότι οι διπλωματικοί χειρισμοί που έχουν γίνει από την πρώτη σας θητεία, όταν ήταν ο κ. Δένδιας Υπουργός Εξωτερικών, που μας φέρνουν ως εδώ, ήταν επιτυχείς στο τέλος της ημέρας; Έγινε και ενδοκυβερνητικό θέμα, είδαμε τον κ. Γεωργιάδη να βάλλει κατά του κ. Δένδια γι’ αυτό το θέμα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καθόλου, εγώ δεν βλέπω κανένα ενδοκυβερνητικό θέμα, κα Κοσιώνη.
Η Κυβέρνηση της Ελλάδος ανέκαθεν επιχειρούσε να έχει επαφές και με τις δύο πλευρές της Λιβύης, και με την επίσημη κυβέρνηση και με την ανεπίσημη κυβέρνηση. Αυτή είναι η πολιτική της πατρίδας μας, αυτή είναι και η πολιτική την οποία ακολουθούν πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ίσως είδατε, δημοσιεύτηκε και σήμερα στον Τύπο, ότι παρέχουμε και στρατιωτική εκπαίδευση σε αξιωματικούς της πλευράς Haftar. Αντίστοιχη πρόταση μπορούμε να κάνουμε και στην περίπτωση της Τρίπολης, της δυτικής Λιβύης.
Κατά συνέπεια, αυτή η πολιτική η οποία ακολουθήθηκε, εγώ δεν βλέπω να έχει φέρει την Ελλάδα σε πιο δυσμενή θέση…
Σία Κοσιώνη: Έχει φέρει κάτι εκατοντάδες μετανάστες, πάντως, κ. Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθουμε στο θέμα αυτό. Μόνο στην Ελλάδα έρχονται οι μετανάστες; Λοιπόν, θα έρθουμε στο μεταναστευτικό στη συνέχεια…
Σία Κοσιώνη: Πάντως στην Ιταλία δεν πάνε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και πάνε.
Σία Κοσιώνη: Το τελευταίο διάστημα….
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και πάνε. Βεβαίως και πάνε….
Σία Κοσιώνη: Μοιάζει να έχουν επιλέξει προορισμό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και πάνε. Άρα, η Ελλάδα απέναντι στη Λιβύη, σε μία δύσκολη εξίσωση -διότι η Ελλάδα είναι μία ευρωπαϊκή χώρα και, όπως καταλαβαίνετε, τα περιθώρια τα οποία έχει για άσκηση εξωτερικής πολιτικής με άλλου είδους μέσα είναι περιορισμένα, το ίδιο ισχύει και για όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες- η Ελλάδα όμως είναι μία χώρα η οποία έχει την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλευρό της στη Λιβύη. Έχει μια στρατηγική σχέση με την Αίγυπτο, έχει μια στρατηγική σχέση με τη Σαουδική Αραβία, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Αυτές είναι προσωπικές επαφές και σχέσεις τις οποίες εγώ ανέπτυξα και κατά συνέπεια και η Λιβύη θα πρέπει να διαλέξει, και η μία και η άλλη πλευρά, εάν θέλει να συνταχθεί με τον άμεσο γείτονά της που είναι η Ελλάδα, που της προσφέρει πόρτα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και πολύ καλές σχέσεις με τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο ή αν θέλει να είναι αποκλειστικό «άρμα» της Τουρκίας, η οποία βεβαίως και χρησιμοποιεί τη Λιβύη ως εργαλείο.
Να έρθουμε, όμως, στο μεταναστευτικό, για το οποίο με ρωτήσατε, γιατί νομίζω ότι είναι ένα θέμα το οποίο ενδιαφέρει πολύ και τους τηλεθεατές σας.
Σία Κοσιώνη: Έχω ένα συγκεκριμένο ερώτημα, αν ο κ. Haftar αποφασίσει να παίξει όπως ο Erdoğan, on – off. Ανοίγω, πατάω το on στέλνω καραβιές ανθρώπων, πατάω το off, που το έχει πατήσει τις τελευταίες μέρες από ό,τι φαίνεται, τους τραβάω πίσω. Τι θα κάνετε; Πρακτικά εννοώ τι θα κάνετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω και σε αυτό το ζήτημα, γιατί έχουμε ήδη κάνει κάποια πράγματα πρακτικά, τα οποία τα γνωρίζετε, για τα οποία μας έχει ασκηθεί και μεγάλη κριτική, θεωρώ παντελώς αδικαιολόγητη λαμβάνοντας υπόψη την έκταση του προβλήματος.
Θέλω να θυμίσω ότι η Ελλάδα έχει διαχειριστεί και άλλες φορές μεταναστευτική κρίση. Μην ξεχνάμε πως τον Μάρτιο του 2020 η Ελλάδα προστάτευσε τα σύνορά της, τα χερσαία και τα θαλάσσια, και το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι εμείς εμποδίσαμε ουσιαστικά μια οργανωμένη εισβολή μεταναστών, τότε αυτή ήταν η πολιτική της Τουρκίας. Σήμερα η πολιτική της Τουρκίας, στο ζήτημα αυτό τουλάχιστον έχει αλλάξει, διότι θέλω να λέμε και τα καλά.
Η προστασία των συνόρων στη θάλασσα, όπως καταλαβαίνετε, είναι μια πιο σύνθετη υπόθεση από ό,τι είναι στη στεριά. Εμείς πήραμε μια δύσκολη απόφαση. Η απόφαση αυτή είναι η αναστολή διαδικασιών εξέτασης ασύλου για όλους όσοι καταφθάνουν από τη βόρεια Αφρική. Το οποίο σημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι, με το που πατάνε σε ελληνικό έδαφος, ουσιαστικά φυλακίζονται, μπαίνουν σε μια κλειστή δομή.
Αυτό το κάνουμε γιατί, κα Κοσιώνη; Γιατί θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα στους διακινητές αλλά και στους πελάτες τους ότι η άφιξη στην Ελλάδα δεν θα ισοδυναμεί με μία εύκολη είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σία Κοσιώνη: Υπάρχει αντίλογος σε αυτό. Ένας άνθρωπος ο οποίος ξεκινάει από το Σουδάν, με χίλια μύρια προβλήματα, είναι πολύ καλύτερα και σε ένα κλειστό κέντρο κράτησης, σε μια ευρωπαϊκή όμως χώρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχει κάποιος, πλην του να μπορούμε να αποκτήσουμε, και το κάνουμε αυτό, μια ενεργή σχέση με την ανατολική Λιβύη -να τους εξηγήσουμε ότι αυτή η πρακτική δεν θα είναι προς όφελός τους, ότι μπορούμε και εμείς να προσφέρουμε μια καλύτερη σχέση με την Ευρώπη, ενδεχομένως μια επικοινωνία η οποία θα τους δώσει μια μεγαλύτερη διεθνή αναγνώριση-, υπάρχει κάποιος ο οποίος να προτείνει κάτι διαφορετικό; Να βουλιάξουμε τις βάρκες στο μέσο της θάλασσας, μεταξύ Κρήτης και Αιγύπτου;
Σία Κοσιώνη: Ελπίζω όχι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ελπίζω όχι. Και εγώ το ελπίζω. Κατά συνέπεια, ξέρετε, υπάρχει μια απόσταση μεταξύ του να ασκείς εξωτερική πολιτική στο πεδίο, να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις…
Επαναλαμβάνω, εμείς μόνο το 2025 πήραμε τρεις αποφάσεις: θαλάσσια πάρκα, θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, που καμία κυβέρνηση δεν τις είχε πάρει μέχρι σήμερα.
Και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αλλά και στο πεδίο εγώ δίνω αγώνα για τα εθνικά συμφέροντα. Είμαι πάντα ανοιχτός -και αυτό είναι υποχρέωσή μου- σε οποιαδήποτε κριτική.
Όλοι, όμως, έχουμε την ιστορία μας. Αναφέρομαι τουλάχιστον σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν κυβερνήσει την χώρα, γνωρίζουν τη δυσκολία της λήψης αυτών των αποφάσεων και εν πάση περιπτώσει, κα Κοσιώνη, η χώρα δεν ωφελήθηκε από μια πολιτική -και αυτό αφορά πολλές κυβερνήσεις- μακάριας ακινησίας στα ζητήματα αυτά. Γιατί, επαναλαμβάνω, τα ζητήματα των γκρίζων ζωνών είναι ζητήματα τα οποία μπήκαν στον δημόσιο διάλογο το 1996.
Σία Κοσιώνη: Δεν θέλω να φύγω από το μεταναστευτικό, για μια ακόμα ερώτηση. Χρησιμοποιήθηκε νομικά ο όρος «κατάσταση πολιορκίας». Ασκήθηκε και κριτική από τον κ. Βενιζέλο γι’ αυτό. Ακούσαμε από τον κ. Πλεύρη τον όρο «αντικατάσταση πληθυσμού».
Θέλω να σας ρωτήσω, είστε ένας φιλελεύθερος πολιτικός, αν πιστεύετε ότι η Ελλάδα απειλείται με «αντικατάσταση πληθυσμού» και αν θεωρείτε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε «κατάσταση πολιορκίας».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η χώρα μας χρησιμοποίησε μια νομική ορολογία προκειμένου να είναι απολύτως ασφαλής ότι η απόφαση την οποία πήρε δεν θα αμφισβητηθεί σε ανώτατα ευρωπαϊκά δικαιοδοτικά όργανα.
Από εκεί και πέρα, πράγματι, η χώρα δεν μπορεί να ανεχτεί μια μαζική, θα έλεγα, είσοδο παράνομων μεταναστών, με τον τρόπο με τον οποίον έχει γίνει στο παρελθόν. Και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου, για να την αποτρέψουμε. Αν κάποιος…
Σία Κοσιώνη: Άρα βλέπετε ότι υπάρχει κίνδυνος αντικατάστασης πληθυσμού;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτή τη διατύπωση ούτε καν γνωρίζω αν έχει χρησιμοποιηθεί.
Σία Κοσιώνη: Έχει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν είναι αυτό το ζήτημα μας αυτή τη στιγμή. Αν κάποιοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει σε μια πολιτική ανοιχτών συνόρων, όπου ουσιαστικά θα υποδεχόμαστε με ανοιχτές αγκάλες, με λουλούδια και ενδεχομένως με μουσικές υποδοχής -όπως υποδεχόμαστε μερικές φορές τους τουρίστες, ξέρετε, όταν ξεκινάει η τουριστική περίοδος, που έρχεται το πρώτο τσάρτερ και τους υποδεχόμαστε με φιλέματα και με μουσική- αν πιστεύει κάποιος ότι τον παράνομο μετανάστη πρέπει να τον υποδεχόμαστε έτσι, εγώ δεν ανήκω σε αυτή την κατηγορία.
Σία Κοσιώνη: Κύριε Πρόεδρε, καλώδιο. Θα ξεκινήσουν τα έργα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι.
Σία Κοσιώνη: Πότε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όταν οι γεωπολιτικές συνθήκες είναι κατάλληλες κι όταν κλείσουν και κάποιες τελικές εκκρεμότητες που έχουμε με την Κύπρο, σχετικά με τον τρόπο επιμερισμού του κόστους του έργου.
Σία Κοσιώνη: Αυτές, λοιπόν, θα κλείσουν. Ως προς το πρώτο…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα κλείσουν. Κι εγώ ελπίζω ότι θα κλείσουν σύντομα.
Σία Κοσιώνη: Τι περιμένουμε, να μας το επιτρέψουν οι γείτονες;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να το ξεκαθαρίσω κι αυτό. Λοιπόν, το καλώδιο είναι ένα σημαντικό έργο, είναι ένα έργο το οποίο είναι πιο σημαντικό για την Κύπρο από ό,τι είναι για την Ελλάδα. Νομίζω όλοι το αντιλαμβάνονται αυτό, διότι η Κύπρος αυτή τη στιγμή είναι ενεργειακά παντελώς απομονωμένη και χρειάζεται να μπορεί να έχει μια διασύνδεση…
Σία Κοσιώνη: Είναι ένα ευρωπαϊκό έργο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αφήστε να τελειώσω. Βεβαίως είναι ευρωπαϊκό έργο…
Σία Κοσιώνη: Το λέω και σε σχέση με την Τουρκία, η οποία δείχνει να στυλώνει τα πόδια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και χρηματοδοτείται με ευρωπαϊκούς πόρους. Το καλώδιο με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο θα γίνει. Και θα γίνει για τον απλούστατο λόγο ότι η όδευση ενός καλωδίου, εν προκειμένω ενεργειακού, όπως το ίδιο ισχύει και για τα τηλεπικοινωνιακά καλώδια, δεν απαιτεί ουσιαστικά ούτε κάποια ιδιαίτερη ενημέρωση, σίγουρα δεν απαιτεί έγκριση κανενός παράκτιου κράτους.
Σία Κοσιώνη: Γιατί «πάγωσε» τότε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι, αυτή τη στιγμή, η Τουρκία στο συγκεκριμένο ζήτημα εγείρει κάποια ερωτήματα τα οποία κατά την άποψή μας είναι παντελώς αδικαιολόγητα.
Το καλώδιο, λοιπόν, την κατάλληλη στιγμή θα προχωρήσει και θα ολοκληρωθεί. Τονίζω, όμως, γιατί θέλω να είμαι συνεκτικός και σε αυτό το οποίο σας είπα ως προς τον επιμερισμό του κόστους, ότι το καλώδιο αυτό είναι ένα σημαντικό έργο το οποίο θα το πληρώσει τελικά και η Ελλάδα και η Κύπρος.
Γι’ αυτό και ο επιμερισμός του κόστους της κατασκευής του καλωδίου, γιατί το καλώδιο αυτή τη στιγμή κατασκευάζεται, έχουν ήδη γίνει οι πρώτες δαπάνες, θα πρέπει να επιμεριστεί με δίκαιο τρόπο. Πιστεύω ότι το ζήτημα αυτό με την Κύπρο θα το λύσουμε, δεν θεωρώ ότι αυτό είναι το μείζον ζήτημα.
Και από εκεί και πέρα βέβαια, και η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί από τη μία να ζητάει προσέγγιση με την Ευρώπη, καλές σχέσεις με την Ευρώπη και από την άλλη, στα λόγια τουλάχιστον μέχρι στιγμής, να μπλοκάρει ένα έργο ή να θέλει να μπλοκάρει ένα έργο, το οποίο είναι έργο ευρωπαϊκού κοινού ενδιαφέροντος.
Σία Κοσιώνη: Πάντως το επιχείρησε. Και. παρόλα αυτά και παρά όλα τα υπόλοιπα τα οποία έχουμε βάλει στη συζήτησή μας εδώ και λίγη ώρα, η Άγκυρα μπαίνει στο πεδίο των ευρωπαϊκών εξοπλισμών, όχι από το παράθυρο αλλά από την κύρια είσοδο…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για εξηγήστε μου το, αυτό.
Σία Κοσιώνη: Θέλω να κάνω μία σημείωση εδώ, αν μου επιτρέπετε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα αυτό το οποίο λέτε είναι ανακριβές.
Σία Κοσιώνη: Γιατί είναι ανακριβές;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Γιατί είναι παντελώς ανακριβές. Θα σας εξηγήσω γιατί.
Σία Κοσιώνη: Δεν θα μπει στα ευρωπαϊκά προγράμματα εξοπλισμών η Τουρκία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι. Θα σας εξηγήσω γιατί είναι ανακριβές.
Σία Κοσιώνη: Η οποία παρεμπιπτόντως, απλώς θέλω να το καταθέσω εδώ, εμείς στο ουκρανικό κάναμε τα πάντα, κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας, κάναμε ό,τι μας ζητήθηκε, εσείς τα ξέρετε καλύτερα, η Τουρκία έπαιξε τον ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου. Παρά, λοιπόν, και αυτή τη συνθήκη μπαίνει στους ευρωπαϊκούς εξοπλισμούς. Σας ακούω με προσοχή.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι λάθος αυτό που λέτε. Το πρόγραμμα SAFE συμφωνήθηκε ως πρόγραμμα με ειδική πλειοψηφία. Προκειμένου, όμως, μία χώρα να ξεκινήσει να διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν η χώρα αυτή μπορεί να συνάψει τέτοιου είδους σχέσεις, απαιτείται ομοφωνία.
Η Τουρκία, λοιπόν, κα Κοσιώνη, όσο επιμένει σε casus belli απέναντι στην Ελλάδα, όσο επιμένει να εγείρει ζητήματα γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο, δεν πρόκειται να μπει στο πρόγραμμα SAFE. Η Ελλάδα δεν θα το επιτρέψει. Και δεν υπάρχει αμφισβήτηση γι’ αυτό το οποίο σας λέω, διότι αυτό ορίζει ο κανονισμός SAFE.
Η Τουρκία έχει μια δυνατότητα να μπορέσει να πείσει την Ελλάδα και την Ευρώπη ότι πραγματικά εννοεί αυτό το οποίο λέει, ότι δεν είναι ένας επιτήδειος ουδέτερος, ότι θέλει να συμμετέχει στην ευρωπαϊκή άμυνα με όρους ισότιμους και ότι εν πάση περιπτώσει δεν συνιστά απειλή για κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Σία Κοσιώνη: Αυτό, όμως, δεν ισχύει και στις διακρατικές συμφωνίες, έτσι δεν είναι;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, στις διακρατικές συμφωνίες αυτό δεν ισχύει και αυτό είναι ένα πάγιο ζήτημα το οποίο είχαμε. Οποιαδήποτε χώρα μπορεί να πουλήσει οτιδήποτε θέλει σε μια άλλη χώρα.
Όμως αυτό το οποίο η Ελλάδα μπορεί να πετύχει και πιστεύω ότι θα το πετύχει, όπως το πέτυχε ήδη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι να εξασφαλίσει ότι σε οποιαδήποτε συμφωνία πώλησης στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Τουρκία θα υπάρχουν ρήτρες σαφείς, αιρεσιμότητας, που θα λένε ότι αυτός ο εξοπλισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά κράτους μέλους, εν προκειμένω, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή συμμάχου του ΝΑΤΟ.
Θέλω να θυμίσω ότι η Τουρκία εδώ και σχεδόν δύο χρόνια πρακτικά δεν κάνει παραβιάσεις και παραβάσεις στο Αιγαίο, κάτι το οποίο νομίζω ότι είναι αρκετά σημαντικό. Νομίζω βοηθά συνολικά και στην εξομάλυνση των σχέσεων μας. Διότι, επιμένω, εγώ δεν θέλω να έχω ιδιαίτερες εντάσεις με την Τουρκία, αλλά δεν πρόκειται να κάτσω και με σταυρωμένα χέρια να παρακολουθώ τετελεσμένα τα οποία ζημιώνουν τελικά τα εθνικά συμφέροντα.
Λοιπόν, αυτή η μη δραστηριότητα της Τουρκίας οφείλεται και σε ένα μεγάλο βαθμό, κατά την άποψή μου, στο γεγονός ότι η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι αν θέλει αύριο να προμηθευτεί καινούργια αεροσκάφη F-16, γιατί τα F-35 δεν νομίζω ότι είναι θέμα συζήτησης, θα γνωρίζει πολύ καλά ότι οι όροι οι οποίοι θα μπουν από την αμερικανική Γερουσία και το Κογκρέσο θα είναι ακριβώς αντίστοιχοι.
Σία Κοσιώνη: Πάντως τα Eurofighter τα παίρνει, καθώς φαίνεται από τις σημερινές εξελίξεις, και τελικά ενισχύεται από Ευρωπαίους.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κυρία Κοσιώνη, για δείτε λίγο πού ήταν η Ελλάδα το 2019 και πού είναι η Ελλάδα το 2025. Επιτρέψτε μου να είμαι λίγο πιο αναλυτικός στο θέμα αυτό.
Η Ελλάδα το 2019 είχε απέναντί της μια Τουρκία η οποία είχε μια παραγγελία για 100 F-35. Αυτή η παραγγελία για διάφορους λόγους τελικά δεν υλοποιήθηκε, νομίζω και με υπαιτιότητα της ίδιας της Τουρκίας λόγω της αγοράς του συστήματος S-400.
Σήμερα η Ελλάδα, λοιπόν, προχωρά με γρήγορο ρυθμό το πρόγραμμα της αναβάθμισης των F-16. Έχει αποκτήσει 24 Rafale με πολύ σημαντικές δυνατότητες. Έχει μπει στο πρόγραμμα F-35, τα οποία θα αρχίσουν να παραδίδονται πριν το τέλος της δεκαετίας. Και ουσιαστικά έχει αλλάξει, δεν θα έλεγα την ισορροπία, αλλά σίγουρα την αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας μας σε σχέση με το πού βρισκόμασταν…
Σία Κοσιώνη: Σύμφωνοι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι σύμφωνοι. Μισό λεπτό, αφήστε με να…
Σία Κοσιώνη: Σας έκανα αυτή την ερώτηση πιο πολύ γιατί νομίζω ότι έχουμε ανάγκη και ως Έλληνες να καταλάβουμε αν έχουμε και τους Ευρωπαίους μαζί μας, κ. Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχουμε ανάγκη πρώτα και πάνω από όλα να μην φοβόμαστε. Και να μην μεγαλοποιούμε την οποιαδήποτε κίνηση του αντιπάλου και να πατάμε στα πόδια μας με αυτοπεποίθηση.
Η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα, με ισχυρή αμυντική βιομηχανία. Και αν πιστεύει κάποιος ότι μπορεί να μπλοκάρει οποιαδήποτε αγορά αμυντικού εξοπλισμού προς την Τουρκία είναι βαθιά νυχτωμένος. Δεν έγινε ποτέ, δεν μπορεί να γίνει.
Αυτό το οποίο μπορεί να γίνει, όμως, είναι να ευαισθητοποιήσουμε τους ευρωπαίους συμμάχους μας ότι θα υπάρχουν αιρεσιμότητες και όροι στον τρόπο με τον οποίο τα αεροσκάφη αυτά θα παραδοθούν και ενδεχομένως θα χρησιμοποιηθούν και θα υποστηριχθούν στο μέλλον. Και αυτό πιστεύω ότι θα το πετύχουμε.
Σία Κοσιώνη: Μάλιστα. Ένα τελευταίο ερώτημα έχει να κάνει με τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Υπήρχε πάντα η ασφάλεια να το πω, εν πάση περιπτώσει, ότι αν ο μη γένοιτο γίνει τίποτα στο Αιγαίο, κάποιο θερμό επεισόδιο, θα υπάρξει μια ρυθμιστική παρέμβαση από την πλευρά της Ουάσιγκτον.
Σήμερα, τη στιγμή που μιλάμε, αν σηκώσουμε το τηλέφωνο και καλέσουμε την Ουάσιγκτον, θα απαντήσει κάποιος στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κυρία Κοσιώνη, η ασφάλειά μας είναι η αποτρεπτική μας δυνατότητα, η άμυνά μας, οι συμμαχίες μας. Αλλά πρώτα και πάνω από όλα πρέπει να πατάμε μόνοι μας στα πόδια μας.
Εμείς στα ζητήματα με την Τουρκία δεν ψάχνουμε επιδιαιτητές. Ούτε ψάχνουμε διαμεσολαβητές να εκτονώσουμε μια κρίση. Είχαμε κρίσεις στο παρελθόν πολύ μεγάλες. Μπορέσαμε ευτυχώς να τις εκτονώσουμε.
Και παρά το γεγονός ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αναπαράγει τη θεωρία της «γαλάζιας πατρίδας», απέναντι στην οποία, όπως σας είπα, η Ελλάδα για πρώτη φορά κάνει βήματα. Η θεωρία αυτή δεν είναι τωρινή, αλλά για πρώτη φορά ερχόμαστε και με έμπρακτο τρόπο λέμε ότι αυτά τα οποία λέτε είναι ανυπόστατα και δεν μπορούμε εμείς να τα δεχτούμε.
Παρά ταύτα, εμείς επιδιώκουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία. Και το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν κανάλια επικοινωνίας, τα οποία μπορούν να εκτονώσουν οποιαδήποτε τέτοια κρίση, θεωρώ ότι είναι θετικό.
Σε κάθε περίπτωση, μιας και με ρωτάτε και γι’ αυτό το ενδεχόμενο, προφανώς αυτή τη στιγμή εάν χρειαζόταν να επικοινωνήσουμε με οποιονδήποτε σε μια ενδεχόμενη κρίση, θα μπορούσαμε πολύ εύκολα να το κάνουμε.
Σία Κοσιώνη: Λοιπόν, φεύγουμε από τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ερχόμαστε στα δικά μας, που είναι εξίσου δύσκολα. ΟΠΕΚΕΠΕ, σας ρωτώ καθαρά και ξάστερα: εσείς ως Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, πότε μάθατε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πότε έμαθα τι;
Σία Κοσιώνη: Για το πάρτυ που γινόταν στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το γεγονός ότι υπήρχαν προβλήματα στις διασταυρώσεις των επιδοτήσεων είναι κάτι το οποίο ήταν γνωστό εδώ και πολύ καιρό. Η κυβέρνηση αυτή προσπάθησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό με διαφορετικούς τρόπους, όχι, όπως απεδείχθη τελικά, με την επιτυχία την οποία θα θέλαμε.
Το ζήτημα, όμως, αυτό του ΟΠΕΚΕΠΕ, κα Κοσιώνη, δεν είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορούσε μόνο αυτή την κυβέρνηση, παρότι εγώ θα αναλάβω στο ακέραιο τις ευθύνες οι οποίες μου αναλογούν. Και θα σας πω τελικά και τι κάνουμε για το ζήτημα αυτό.
Το ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ένα πρόβλημα το οποίο δεν είναι απλά διαχρονικό, είναι διακομματικό, είναι πολιτικό, τολμώ να πω είναι κοινωνικό, με την έννοια του ότι, δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι επί 40 χρόνια, μία ολόκληρη γενιά, ενδεχομένως δύο γενιές αγροτών και κτηνοτρόφων, έμαθαν σε μία λογική να εξαρτούν ουσιαστικά το μέλλον τους μόνο από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Και αυτό δημιούργησε, δυστυχώς, και κυκλώματα και εξαρτήσεις οι οποίες οδήγησαν σε αυτό το οποίο είδαμε.
Αυτό, λοιπόν, το απόστημα…
Σία Κοσιώνη: Όμως κ. Πρόεδρε, κυβερνάτε έξι χρόνια και μου λέτε ότι το ξέρετε, δεν μου προσδιορίζετε χρονικά πότε το μάθατε…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και πόσοι έλεγχοι έχουν γίνει, κα Κοσιώνη, αυτά τα έξι χρόνια; Πολλοί. Το γεγονός ότι σήμερα, σήμερα που μιλάμε υπάρχουν ήδη αποφάσεις οι οποίες εκδικάστηκαν, σημαίνει ότι κάποιος ασχολήθηκε, κάποιος έστειλε υποθέσεις στον Εισαγγελέα και η Δικαιοσύνη είχε ήδη επιληφθεί. Δεν περιμέναμε την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να μάθουμε ότι υπάρχει κάτι προβληματικό στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα -και θα έχουμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε και στη Βουλή-, ότι δυστυχώς ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν ένα μαγαζί το οποίο έπρεπε να εξυγιανθεί εν κινήσει. Τι σημαίνει εν κινήσει; Ότι κάθε μήνα έκανε μεγάλες πληρωμές και ότι αυτές οι πληρωμές, αν καθυστερούσαν, θα είχαμε πραγματικό πρόβλημα με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας.
Σία Κοσιώνη: Έπρεπε, όμως, να έρθει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για να πείτε ότι εμείς θα διαλύσουμε αυτό τον οργανισμό και θα τον δώσουμε στην ΑΑΔΕ να λειτουργεί με ένα διαφορετικό τρόπο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, κάνετε λάθος. Η απόφαση για την διάλυση του ΟΠΕΚΕΠΕ ήρθε πριν την υπόθεση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Πριν. Κατά συνέπεια εμείς, να το πολύ απλά, είδαμε και αποείδαμε, δεν μπορέσαμε -αναγνωρίζω την ευθύνη μου σε αυτό- να βρούμε τρόπο να εξυγιάνουμε τον ΟΠΕΚΕΠΕ εν κινήσει. Τον διαλύουμε, λοιπόν, και τον ενσωματώνουμε στην ΑΑΔΕ.
Γιατί το κάνουμε αυτό; Το κάνουμε γιατί ουσιαστικά τι είναι οι αγροτικές επιδοτήσεις; Ένα σύστημα διασταυρώσεων, ελέγχων, να μπορείς με κάποιο τρόπο να πιστοποιείς ότι αυτό το βοσκοτόπι είναι δικό σου, αυτό το χωράφι σου ανήκει, τόσο γάλα παράγεις ή τόσο σιτάρι παράγεις. Είναι ένας τρόπος διασταυρώσεων, αν λες την αλήθεια. Λοιπόν, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων αυτό μπορεί να το κάνει και θα το κάνει πολύ καλά.
Και από εκεί και πέρα, όπως βλέπετε, έχουν ήδη κινηθεί οι σχετικές διαδικασίες, έχει επιληφθεί η Οικονομική Αστυνομία. Όλοι γνωρίζουν πια, να το πω πολύ απλά, ότι το πάρτυ αυτό τελειώνει και το πάρτυ αυτό δεν ήταν πάρτυ μόνο των τελευταίων ετών, ήταν πάρτυ το οποίο πήγαινε πολλά χρόνια πίσω…
Σία Κοσιώνη: Και θα πάρετε αυτά τα χρήματα πίσω; Γιατί αυτό ακούγεται ωραίο, ρεαλιστικό αν μου επιτρέπετε δεν ακούγεται, δεδομένου ότι γνωρίζουμε ότι αυτό είναι ένα σχεδόν καθολικό πάρτυ, στο οποίο χόρευαν όλοι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα μας κρίνετε στην πορεία.
Σία Κοσιώνη: Άρα θα βάλετε όλο τον αγροτικό κόσμο απέναντι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα μας κρίνετε στην πορεία. Θα ξεκινήσουμε, πάντως, και νομίζω είναι λογικό αυτό, από αυτούς που χόρευαν στο κέντρο της πίστας, όχι από αυτούς που μπορεί να ήταν στην περιφέρεια, κάπου στη γωνία. Με άλλα λόγια, από αυτούς οι οποίοι και σήμερα, αυτή τη στιγμή, ελέγχονται, ήδη ένας μεγάλος αριθμός ΑΦΜ. Αυτούς που πήραν τα πολλά λεφτά. Και λογικό είναι, πρώτα θα ξεκινήσεις από τους μεγάλους και μετά θα πας στους μικρούς.
Η υποψία μου, όμως, κα Κοσιώνη, και αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει και θα το συζητήσουμε στη Βουλή, είναι ότι το πρόβλημα αυτό είναι πολύ πιο εκτεταμένο από όσο κάποιοι νομίζουν. Σε κάθε περίπτωση αυτό το οποίο προέχει αυτή τη στιγμή είναι…
Σία Κοσιώνη: Τι εννοείτε; Και σε στελέχη άλλων κομμάτων;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα, δεν είναι το θέμα των στελεχών.
Σία Κοσιώνη: Αλλά;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όταν έχεις ένα πρόβλημα το οποίο είναι τόσο διαδεδομένο, σας είπα ότι πρόβλημα δεν είναι καν κομματικό, είναι κοινωνικό. Δεν αφορά μόνο την Κρήτη, αφορά και την Κρήτη, αφορά ολόκληρη την Ελλάδα. Πιστεύει κανείς πραγματικά ότι μόνο Νεοδημοκράτες τα έκαναν αυτά; Ας είμαστε σοβαροί. Και όποιος επιχειρήσει…
Σία Κοσιώνη: Όμως, όταν λέτε χρόνια ότι οι Εξεταστικές δεν δίνουν αποτέλεσμα, και το λέτε και εσείς και το λένε και άλλα στελέχη, και σας το προβάλλουν και με βίντεο και οι πολιτικοί σας αντίπαλοι τις τελευταίες μέρες, τα έχετε δει, και πάτε και κάνετε μία Εξεταστική τελικά γι’ αυτό το θέμα, διασπείροντας και τις ευθύνες μία εικοσαετία τουλάχιστον πίσω, δεν είναι σαν να λέτε στον κόσμο ότι απαντήσεις δεν θα πάρει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Εξεταστική πρέπει να γίνει, γιατί νομίζω ότι πρέπει να έρθουν κάποιοι άνθρωποι να μιλήσουν ανοιχτά και να εξηγήσουν τι ήταν αυτή η περιβόητη τεχνική λύση, πότε ξεκίνησε, γιατί διαιωνίστηκε, ποιος ήταν ο ρόλος των διαφόρων τεχνικών συμβούλων οι οποίοι είχαν στήσει όλα αυτά τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων, τα οποία τελικά φαίνεται ότι ήταν η μήτρα του προβλήματος. Θα μάθουμε πράγματα από την Εξεταστική.
Από εκεί και πέρα, προφανώς, θα επιληφθεί η Δικαιοσύνη αλλά και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, έτσι ώστε να δούμε τι μπορούμε να πάρουμε πίσω. Αλλά υπάρχει και κάτι πάρα πολύ σημαντικό, κα Κοσιώνη. Θα πρέπει εδώ πραγματικά να κάνουμε ένα καινούργιο κοινωνικό συμβόλαιο με τον αγροτικό κόσμο και με τον πρωτογενή τομέα συνολικά. Δεν μπορεί η χώρα να προχωρήσει με αυτό το καθεστώς, η χώρα δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι.
Εγώ εδώ και πολύ καιρό μιλώ για την ανάγκη να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε μία πολιτική όπου οι αγροτικές ενισχύσεις θα συνδυάζονται με μία δραστική αύξηση της παραγωγικότητας του πρωτογενούς τομέα. Διότι τα χρήματα τα οποία παίρνουν κάποιοι που δεν τα δικαιούνται, λείπουν από κάποιους άλλους.
Άρα, νομίζω ότι αυτό το καινούργιο πολιτικό κοινωνικό συμβόλαιο θα πρέπει να το υπογράψουν τα μεγάλα κόμματα, τουλάχιστον, με τον πρωτογενή τομέα, διότι από εδώ και στο εξής τα πράγματα εκ των πραγμάτων θα αλλάξουν.
Διότι ήδη σήμερα, ξέρω ότι ήδη για προγράμματα τα οποία έτρεχαν, όταν ζητήσαμε να κάνουμε έναν επιπλέον έλεγχο, αρκετοί δυνητικοί δικαιούχοι εξαφανίστηκαν. Άρα οι ίδιοι γνώριζαν ότι οι αιτήσεις οι οποίες έκαναν δεν μπορούσαν να υποστηριχτούν.
Σια Κοσιώνη: Νιώθω όμως το εξής και θέλω να σας το πω: ότι με τους χειρισμούς που κάνετε είναι σαν να λέτε αυτή τη στιγμή στους Έλληνες «ό,τι έγινε, έγινε, όλοι μαζί το κάναμε. Σαν του αείμνηστου Πάγκαλου το “όλοι μαζί τα φάγαμε”. Δεν έχει σημασία τι έγινε. Πάμε από εδώ και πέρα να διορθώσουμε την κατάσταση». Τους Έλληνες, φαντάζομαι, τους ενδιαφέρει προφανώς να διορθωθεί αυτή η κατάσταση και να τελειώσει το πάρτυ, τους ενδιαφέρει, όμως, να μάθουν αν υπήρχαν και πολιτικοί υπαίτιοι πίσω απ’ αυτό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τους ενδιαφέρει να αποδοθούν ευθύνες, να πάρουμε πίσω τα κλεμμένα, αυτό μας λέει ο κόσμος, και να σιγουρευτούμε ότι αυτό δεν θα ξαναγίνει. Κυρία Κοσιώνη, εγώ μίλησα με πολύ κόσμο…
Σία Κοσιώνη: Θα αποδοθούν ευθύνες; Η ατιμωρησία, ξέρετε, είναι ένα θέμα που εκνευρίζει τον Έλληνα πολίτη. Και δικαίως.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κυρία Κοσιώνη, στο ζήτημα αυτό εγώ ανέλαβα τις ευθύνες μου, με μια βαριά λέξη την οποία χρησιμοποίησα, την οποία δεν έχω λόγο να την ανακαλέσω στο ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Είναι μια μάχη που δεν την κερδίσαμε, ακόμα. Τον πόλεμο πρέπει να τον κερδίσουμε, γιατί ο πόλεμος είναι το μέλλον του πρωτογενούς τομέα στη χώρα μας.
Αλλά θέλω να θυμίσω ότι, σε αντίθεση με την αποτυχία εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, πάρα πολλές άλλες προσπάθειες εξυγίανσης του κράτους είχαν αποτελέσματα. Διότι, ξέρετε, το πελατειακό και το κομματικό κράτος κρύβεται σε κάθε δύσκολη συναλλαγή που ο πολίτης έχει με το κράτος.
Το gov.gr όταν μπαίνετε δεν σας ρωτάει τι ψηφίζετε. Όταν έχουμε εξυγιάνει την απόδοση των συντάξεων και μπορεί να βγάλεις μια σύνταξη σε τρεις μήνες εκεί που ήθελες τρία χρόνια, δεν χρειάζεται να πάρεις τον βουλευτή σου τηλέφωνο να σε βοηθήσει.
Όταν θα εξυγιάνουμε πλήρως το σύστημα υποδοχής στα επείγοντα ενός νοσοκομείου και δεν θα χρειάζεσαι να πάρεις τηλέφωνο κάποιον για να σου βρει κρεβάτι στην Εντατική, αυτό σημαίνει ότι το κράτος πια λειτουργεί απρόσωπα και αντιμετωπίζει όλους τους πολίτες το ίδιο. Αυτή είναι η πρόκληση και αυτός είναι ο αγώνας που δίνω.
Έχω κερδίσει πολλές μάχες, έχω χάσει και μάχες. Αλλά εγώ μένω ταγμένος σε αυτόν τον δρόμο της εξυγίανσης και της διαφάνειας.
Σια Κοσιώνη: Μιλάτε, όμως, για πολιτικές ευθύνες. Εγώ λέω, εάν υπάρχουν…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εάν υπάρχουν, ναι.
Σια Κοσιώνη: …ποινικές ευθύνες, η διαδικασία που επιλέξατε θα διευκολύνει την απόδοσή τους;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που θα διευκόλυνε την ενδεχόμενη απόδοση, θα ήταν αυτή τη στιγμή να αποσυρθεί το αίτημα για προανακριτική επιτροπή από τα κόμματα τα οποία το έχουν καταθέσει.
Γιατί το λέω αυτό; Διότι εμείς αυτή τη στιγμή, το λέμε ξεκάθαρα, δεν βλέπουμε ποινικές ευθύνες. Καλούμε τα κόμματα να συμμετέχουν στην Εξεταστική και να αφήσουν ανοιχτό αυτό το ενδεχόμενο. Διότι εμείς αυτή τη στιγμή δεν θα συμμετέχουμε σε μια τέτοια διαδικασία απόδοσης ευθυνών για προανακριτική, γιατί ποινικές ευθύνες των Υπουργών μας δεν βλέπουμε. Άρα το ερώτημα εδώ θα πρέπει να το απευθύνετε και στα άλλα κόμματα.
Δεν νομίζω ότι υπάρχει ένας Έλληνας πολίτης ο οποίος να πιστεύει, ειδικά για το ΠΑΣΟΚ, και για τον ΣΥΡΙΖΑ σε έναν βαθμό, ειδικά στην Κρήτη, ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει στελέχη τα οποία είναι μπλεγμένα σε αυτή την ιστορία, όπως έχει στελέχη και η Νέα Δημοκρατία. Δεν το πιστεύει ούτε ένας.
Ο μόνος που το πιστεύει είναι ο κ. Ανδρουλάκης. Αυτό κάπου υποτιμά και λίγο την νοημοσύνη των πολιτών.
Σία Κοσιώνη: Κύριε Μητσοτάκη, ο κ. Καραμανλής χθες παραπέμφθηκε με τις ψήφους των βουλευτών σας να ελεγχθεί από το Δικαστικό Συμβούλιο για το πλημμέλημα της παράβασης καθήκοντος.
Τα πλημμελήματα δεν είναι κακουργήματα, προφανώς, αλλά όταν μιλάμε για πολιτικά πρόσωπα έχουν μια ηθική απαξία. Τον κ. Παππά τον αποκαλείτε «κύριο 13-0».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Γιατί καταδικάστηκε.
Σία Κοσιώνη: Θέλω να σας ρωτήσω, λοιπόν, αν καταδικαστεί ο κ. Καραμανλής εάν θα έχει θέση στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, δεν μπορώ να προεξοφλήσω το αποτέλεσμα μιας ποινικής διαδικασίας, διότι έχει φύγει από τα χέρια μου. Και θέλω να πω ότι ο κ. Καραμανλής είχε το θάρρος να ζητήσει ο ίδιος αυτή την εξέλιξη, διότι πιστεύει ότι είναι αθώος και πιστεύει ότι μπορεί να δικαιωθεί μέσα από αυτή την διαδικασία.
Σία Κοσιώνη: Εγώ υποθετικα λέω, εάν καταδικαστεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι ξέρετε την απάντησή μου, άρα δεν χρειάζεται να σας την πω. Είναι προφανής η απάντησή μου.
Σία Κοσιώνη: Ότι δεν θα είναι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι προφανής η απάντησή μου, αλλά αυτή την στιγμή εγώ δεν μπορώ να προεξοφλήσω μια τέτοια διαδικασία.
Σία Κοσιώνη: Προς Θεού δεν σας ζητάω αυτό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και θέλω να πω και κάτι…
Σια Κοσιώνη: Το απαντήσατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλω να πω ότι για πρώτη φορά, δύο, όχι ένας, δύο Υπουργοί, ζήτησαν οι ίδιοι να πάνε στη Δικαιοσύνη. Θέλω να θυμίσω επίσης ότι αυτή η κυβέρνηση άλλαξε το άρθρο 86 και κατήργησε την αποσβεστική προθεσμία, το οποίο σημαίνει ότι ουσιαστικά υπάρχει μια εικοσαετία, τουλάχιστον για τα δυνητικά κακουργήματα, τα οποία δεν παραγράφονται, όπου θα μπορούμε όλοι να ελεγχθούμε από μια ενδεχόμενη μελλοντική κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Σία Κοσιώνη: Λοιπόν, τρέχω λίγο για να προλάβουμε. Οικονομία, έξι χρόνια είστε στο τιμόνι της χώρας, πανηγυρίζετε για τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Ακούμε για υπερπλεονάσματα. Εγώ είδα προχθές μια έρευνα της Eurostat, με στοιχεία του 2024 θα πω για να είμαι ακριβής, αλλά δεν φαντάζομαι ότι υπήρχε καμιά θεαματική αλλαγή σε έναν χρόνο, ότι περίπου οι μισοί Έλληνες δεν αντέχουν, κ. Πρόεδρε, μία εβδομάδα διακοπών.
Έρχεται η ΔΕΘ, πώς θα στηρίξετε τους Έλληνες; Προφανώς δεν θα σας ζητήσω να μου αποκαλύψετε τα μέτρα που θα ανακοινώσετε, γιατί δεν θα το κάνετε ακόμα και αν είχατε καταλήξει, που δεν είμαι και σίγουρη ότι έχετε καταλήξει.
Αλλά αυτά που ακούγονται σε επίπεδο δημοσιογραφικών πληροφοριών, ότι δηλαδή θα στηριχθεί η μεσαία τάξη μέσω παρεμβάσεων στη φορολογία εισοδήματος, ισχύουν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με ρωτάτε να σας πω τι θα πω στη ΔΕΘ, δεν θα το κάνω.
Σία Κοσιώνη: Απέξω – απέξω.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το καταλαβαίνετε, αλλά είναι υποχρέωσή σας να το κάνετε. Να σας διορθώσω ευγενικά: δεν πανηγυρίζουμε. Και δεν νομίζω ότι μπορούμε, σε μια συγκυρία όπου συμπολίτες μας ακόμα δοκιμάζονται από τη συσσωρευμένη ακρίβεια, να μην λάβουμε υπόψη μας ότι πολλοί συμπολίτες μας τα βγάζουν δύσκολα πέρα.
Δεν ξέρω τι ποσοστό των Ελλήνων δεν μπορεί να πάει διακοπές. Σίγουρα υπάρχει…
Σία Κοσιώνη: Το 46%.
Κυριάκος Μητσοτάκης: …δεν ξέρω αν είναι το μισό, αυτό που ξέρω είναι ότι ένας από τους βασικούς λόγους που έχουμε όλα τα προγράμματα του Κοινωνικού Τουρισμού και του «Τουρισμός για Όλους» είναι για να δώσουμε τη δυνατότητα και στους συμπολίτες μας οι οποίοι δεν μπορούν να πάνε διακοπές και δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα…
Σία Κοσιώνη: Δεν είναι μόνο οι διακοπές. Οι διακοπές, αν θέλετε, μπορεί να χαρακτηριστούν από κάποιο κόσμο πολυτέλεια. Υπάρχουν πολύ σοβαρότερα ζητήματα, που δεν βγαίνουν χειμώνες, όχι τα καλοκαίρια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ δεν θα μιλήσω σήμερα συνολικά για την οικονομική μας πολιτική. Αλλά μια οικονομία η οποία είχε ανεργία 18% και τώρα έχει ανεργία 8% και έχει δημιουργήσει 500.000 νέες θέσεις εργασίας και οι μέσοι μισθοί και ο κατώτατος μισθός έχουν αυξηθεί σημαντικά, σίγουρα δεν το λες και λίγο.
Το πρόβλημα ποιο είναι; Το πρόβλημα είναι η συσσωρευμένη ακρίβεια, όχι ο πληθωρισμός πια αυτή τη στιγμή, συσσωρευμένη ακρίβεια.
Σία Κοσιώνη: Και ο πληθωρισμός «τσίμπησε», είναι στο 3,6. Υπάρχει ακρίβεια στις υπηρεσίες…
Κυριάκος Μητσοτάκης: «Τσίμπησε», αλλά έχουμε μια συγκεκριμένη ακρίβεια στις υπηρεσίες. Θέλω να θυμίσω όμως ότι η δική μας πολιτική είναι πολύ σαφής: βάζω σε τάξη τα δημόσια οικονομικά, έχω υψηλότερη ανάπτυξη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μειώνω την ανεργία, δημιουργώ πλεονάσματα μόνιμα και δομικά και από αυτά τα πλεονάσματα επιστρέφω ένα μερίδιο πίσω στην κοινωνία.
Σία Κοσιώνη: Τι θα επιστρέψετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα σας πω καταρχάς τι έχουμε ήδη επιστρέψει. Λοιπόν, η υπεραπόδοση του προηγούμενου χρόνου μας έδωσε τη δυνατότητα να επιστρέψουμε 1 δισεκατομμύριο ευρώ -δεν το έχουμε κάνει ακόμα γιατί δεν το έχουν δει οι πολίτες-, ένα ενοίκιο πίσω πρακτικά σε όλους τους ενοικιαστές, τον Νοέμβριο, και 250 ευρώ μόνιμη στήριξη στους χαμηλοσυνταξιούχους, πάλι τον Νοέμβριο.
Σία Κοσιώνη: Αυτά τα έχετε πει, πάμε στη ΔΕΘ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μισό λεπτό, θα έρθω σε αυτά. Από εκεί και πέρα, ο δικός μας σκοπός αυτή τη στιγμή -και το έχω πει πολλές φορές- είναι να απαλύνουμε και να ελαφρύνουμε τη μεσαία τάξη, ειδικά τους μισθωτούς.
Σία Κοσιώνη: Μέσω ελάφρυνσης στη φορολογία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα σας πω τον τρόπο, γιατί ακόμα δεν έχουμε καταλήξει. Εκεί θα στρέψουμε την προσοχή μας.
Έχουμε έναν δημοσιονομικό χώρο, ο οποίος δεν είναι ευκαταφρόνητος. Δεν είναι και τεράστιος -ακούω κάποια νούμερα τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Όμως η προτεραιοποίηση, ξέρετε, των πολιτικών μας είναι πάντα μια δύσκολη υπόθεση. Πάντα θα σου ζητάνε περισσότερα από αυτά τα οποία μπορείς να κάνεις. Όμως, αισθάνομαι ότι αυτή τη στιγμή η προσοχή μας πρέπει να στραφεί στη μεσαία τάξη και πρωτίστως στους μισθωτούς.
Σία Κοσιώνη: Άρα θα ελαφρύνετε φορολογικά τη μεσαία τάξη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα σας απαντήσω γιατί, όπως καταλαβαίνετε, πρώτον δεν έχουμε καταλήξει ακόμα στα τελικά μας μέτρα και, δεύτερον, διότι θα σας ζητήσω να κάνετε λίγο υπομονή μέχρι τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Αλλά αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι σε μια εποχή όπου πολλές ευρωπαϊκές χώρες κοιτάνε από που θα κόψουν, γιατί έχουν υπερβολικά ελλείμματα, άρα η συζήτηση είναι «τι δαπάνες θα κόψω, τι φόρους θα αυξήσω», εμείς εδώ είμαστε στην ανάποδη κατάσταση. Αυτό από μόνο του είναι μια θετική εξέλιξη.
Σία Κοσιώνη: Στην εξάντληση της τετραετίας επιμένετε, κ. Πρόεδρε, ή βλέπετε ότι μπορεί να υπάρξουν αφορμές για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι εκλογές θα γίνουν την άνοιξη του 2027.
Σία Κοσιώνη: Επιμένετε. Με τον παρόντα εκλογικό νόμο, όπως έχετε δεσμευτεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο.
Σία Κοσιώνη: Το 3%, το όριο εισόδου στη Βουλή, το συζητάτε να αλλάξει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα, σας απάντησα ήδη.
Σία Κοσιώνη: Ούτε αυτό. Δεν πειράζετε καθόλου τον εκλογικό νόμο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας απάντησα. Από εκεί και πέρα, αν έπρεπε να κάνω ένα σχόλιο για την εικόνα και τον πολυκερματισμό της Βουλής, θα σας έλεγα ότι δυστυχώς -είμαι πια 21 χρόνια βουλευτής- αυτή την εικόνα στο κοινοβούλιο δεν την έχω ξαναδεί.
Όχι μόνο ως προς τον αριθμό των κομμάτων, αυτό κατ’ ανάγκην δεν είναι πρόβλημα, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει ένας διαγωνισμός από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου και του ΠΑΣΟΚ, για το ποιος θα χρησιμοποιήσει πιο τοξική φρασεολογία. Και αυτός ο ανταγωνισμός γίνεται ολοένα και χειρότερος.
«Συμμορία», «μαφία», «καμόρα», «χούντα», «καθεστώς»: αυτή δεν είναι μια φρασεολογία η οποία ταιριάζει σε μια ώριμη δημοκρατία. Ούτε αυτό μπορεί να είναι επίπεδο ενός κοινοβουλευτικού διαλόγου αντάξιου αυτού που προσδοκούν οι πολίτες.
Και, δυστυχώς, σε αυτόν τον ανταγωνισμό έχουν εισέλθει και κόμματα τα οποία εν πάση περιπτώσει θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται από μια διαφορετική -θα έλεγα- αίσθηση ευθύνης, καθώς έχουν κυβερνήσει τον τόπο αυτό.
Άρα, σίγουρα η εικόνα του κοινοβουλίου αυτή την εποχή δεν νομίζω ότι μας επιτρέπει να είμαστε πολύ αισιόδοξοι για το πώς οι πολίτες βλέπουν συνολικά τον κοινοβουλευτισμό.
Αυτό, όμως, είναι μια ανεξάρτητη παρατήρηση από το προηγούμενο ερώτημά σας.
Σία Κοσιώνη: Κύριε Πρόεδρε, σκληρή γλώσσα απέναντί σας χρησιμοποιεί και ο κ. Σαμαράς. Δράττομαι της ευκαιρίας τώρα να το βάλω εδώ αυτό το θέμα. Ακούγεται ότι μπορεί να κάνει κόμμα ο πρώην Πρωθυπουργός και πρώην Πρόεδρος του κόμματός σας. Πώς το σχολιάζετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν έχω να πω κάτι. Ο κ. Σαμαράς δεν ανήκει πια στη Νέα Δημοκρατία, λυπάμαι γι’ αυτό.
Σία Κοσιώνη: Ναι, αλλά μπορεί να σας στερήσει την αυτοδυναμία, λένε κάποιοι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Λυπάμαι γι’ αυτή την εξέλιξη. Δεν την προκάλεσα εγώ. Αλλά από εκεί και πέρα ο καθένας είναι ελεύθερος να εκφραστεί με όποιον τρόπο νομίζει και όποιον τρόπο αισθάνεται.
Εμείς αυτό το οποίο έχουμε υποχρέωση να κάνουμε δεν είναι να αναμετριόμαστε και να μετράμε, θα έλεγα, τα «κουκιά» και την αριθμητική μιας ενδεχόμενης αυτοδυναμίας.
Απέχουμε, κα Κοσιώνη, δύο χρόνια ακόμα από τις εκλογές. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο επιλογές για την κυβέρνησή μας: ή να πατήσουμε φρένο λέγοντας «πάμε να κάνουμε μια πολιτική διαχείριση, να μαζέψουμε τα όποια προβλήματα» ή να πατήσουμε γκάζι και να επιμείνουμε σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις, πολλές από τις οποίες θα ολοκληρωθούν σε μια ενδεχόμενη τρίτη θητεία, εφόσον μας εμπιστευθεί ο ελληνικός λαός.
Θα σας δώσω δύο παραδείγματα, τα οποία νομίζω είναι πολύ σημαντικά και είναι και θέματα τα οποία έχετε αναδείξει συχνά και στο δικό σας κανάλι. Νερά. Η χώρα σήμερα αντιμετωπίζει…
Σία Κοσιώνη: Ναι, ανακοινώσατε σήμερα αυτό το σχέδιο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακόμα δεν το έχουμε ανακοινώσει, αλλά είμαστε σε δρόμο για να μπορέσουμε να το ανακοινώσουμε τον Σεπτέμβριο. Αντιμετωπίζουμε έναν κόκκινο συναγερμό. Μπορούμε να πούμε «δεν βαριέσαι, το πρόβλημα μάλλον δεν θα “σκάσει” σε αυτή την κυβέρνηση».
Το δεύτερο θέμα είναι οι πολεοδομίες. Θα πάμε σε μια δραστική μεταρρύθμιση ως προς τις πολεοδομίες.
Σία Κοσιώνη: Τύπου ΑΑΔΕ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με έναν τελείως διαφορετικό χαρακτήρα, με ένα πιο κεντρικό σύστημα έτσι ώστε να μην υπάρχει, θα έλεγα, αυτή η τοπική εξάρτηση και η τοπική διαπλοκή που, δυστυχώς, συχνά συνοδεύει τη διαδικασία της πολεοδομίας.
Σία Κοσιώνη: Μακάρι να το δούμε αυτό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα περιμένετε και γι’ αυτό σύντομα ανακοινώσεις.
Σία Κοσιώνη: Κύριε Μητσοτάκη ακούμε, εκτός από τα περί κόμματος Σαμαρά, και για κόμμα Τσίπρα. Ο κ. Τσίπρας έχει αρχίσει να σας απευθύνεται τελευταία, αλλά το πιο ενδιαφέρον δεν είναι αυτό. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι εσείς έχετε αρχίσει να επιλέγετε να του απαντάτε. Έχετε επιλέξει αντίπαλο, κ. Πρόεδρε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι δύσκολο να επιλέξω αντίπαλο έναν πολιτικό ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι ένας απλός βουλευτής, τέως Πρωθυπουργός που δεν έχει μιλήσει ούτε μια φορά στη Βουλή τα τελευταία δύο χρόνια.
Άρα για να του απαντήσω πρέπει καταρχάς να μιλήσει ή τουλάχιστον να μιλήσει με έναν τρόπο που να μπορώ και εγώ να απαντήσω.
Σία Κοσιώνη: Θα τον θέλατε ξανά αντίπαλο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν είναι θέμα τι θέλω εγώ και τι δεν θέλω. Ο κ. Τσίπρας είναι ένας πολιτικός ο οποίος έχει παρελθόν, το αν έχει μέλλον θα το κρίνουν οι πολίτες. Παρελθόν έχει σίγουρα όμως, και πολύ συγκεκριμένο παρελθόν.
Αυτό το οποίο, όμως, εγώ οφείλω να επισημάνω είναι ότι δεν μπορώ ως ένας ενεργός πολιτικός, ο οποίος διαδέχθηκε τον κ. Τσίπρα, να επιτρέψω να παραχαραχθεί η ιστορία αυτού του τόπου.
Ούτε να ξεχάσουμε τι έγινε το 2015, ούτε ξαφνικά να εμφανιστούν ως οι σωτήρες κάποιοι οι οποίοι έπαιξαν την τύχη της χώρας στα ζάρια, ως οι πυροσβέστες οι οποίοι έσβησαν τη φωτιά την οποία έβαλαν οι ίδιοι. Αυτή την παραχάραξη της ιστορίας δεν θα την επιτρέψω.
Ο κ. Τσίπρας ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης πριν το 2015, εξαπάτησε τον ελληνικό λαό. Ήταν ένας κακός Πρωθυπουργός που προκάλεσε ένα τρίτο μνημόνιο, αχρείαστο παντελώς, και οδήγησε τη χώρα στον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρώπη. Και πιστεύω ότι ήταν και ένας κακός αρχηγός της αντιπολίτευσης από το 2019 και μετά, διότι αν ήταν καλύτερος προφανώς και ο ΣΥΡΙΖΑ δε θα πήγαινε από το 32% στο 17%.
Σία Κοσιώνη: Λοιπόν, κανονικά θα κλείναμε εδώ τη συνέντευξή μας, όμως οι συνεργάτες μου, όλοι ξέρουν ότι είναι μαγνητοσκοπημένη αυτή η συζήτηση, το έχω προαναγγείλει, άλλωστε, νωρίτερα στο δελτίο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πείτε μας κάτι που θέλουμε να ακούσουμε.
Σία Κοσιώνη: Σηκώσαμε την κούπα πριν από λίγα λεπτά… Κοντεύουμε να τη σηκώσουμε, μάλιστα. Νόμιζα ότι το σύνθημα ήταν ότι τη σηκώσαμε, εντάξει, κοντεύουμε να τη σηκώσουμε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μακάρι.
Σία Κοσιώνη: Λοιπόν, αν τη σηκώσουμε σε λίγο, ποιο είναι το μήνυμά σας σε αυτά τα κορίτσια;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι μόνο στα κορίτσια.
Σία Κοσιώνη: Τα οποία μπορεί να είναι χρυσά, αν δεν είναι, όλοι ευχόμαστε να είναι, θα είναι αργυρά, θα γυρίσουν με ένα μετάλλιο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι μόνο στα κορίτσια μας, αλλά και στους άντρες μας που έφτασαν στο τσακ να παίξουν στον μεγάλο τελικό.
Κάθε αθλητική επιτυχία νομίζω ότι είναι μία ευκαιρία για να αισθανθούμε όλοι μας υπερήφανοι. Και, φυσικά, εμείς που έχουμε και υποχρέωση να υλοποιούμε αθλητική πολιτική, να μπορούμε να σχεδιάζουμε και εκείνες τις υποδομές που θα επιτρέπουν στους πρωταθλητές μας να αγωνίζονται και να διαπρέπουν. Αλλά και εκείνες τις υποδομές που θα επιτρέπουν στα νέα παιδιά να αγαπήσουν τον αθλητισμό.
Το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου», σε 430 σχολεία, δίνει πάρα πολύ μεγάλη έμφαση στο να ξαναφτιάξουμε όλα τα γηπεδάκια σε όλες τις αυλές των σχολείων που έχουν μπει στο πρόγραμμα και εκεί, ενδεχομένως, θα γεννηθούν και οι πρωταθλητές του μέλλοντος.
Σία Κοσιώνη: Έχει σημασία να έχουν διεξόδους τα παιδιά μας. 12- 8 και θέλει δύο λεπτά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εντάξει. 12- 8, νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο.
Σία Κοσιώνη: Το λήξαμε και τη σηκώσαμε. Σας ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και εγώ σας ευχαριστώ.
Σία Κοσιώνη: Ευχαριστούμε πολύ. Εύχομαι καλή συνέχεια και καλό καλοκαίρι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να ευχηθώ σε σας και στους τηλεθεατές σας ένα καλό καλοκαίρι, γι’ αυτούς οι οποίοι θα φύγουν. Για εμάς το καλοκαίρι, όπως ξέρετε, είναι πάντα έντονο λόγω και των διαφόρων κλιματικών κρίσεων που καλούμαστε να διαχειριστούμε.
Αλλά ο Αύγουστος είναι πάντα και μια ευκαιρία περισυλλογής. Για εμάς θα είναι και μήνας εργασίας, για να είμαστε έτοιμοι για σημαντικές εξαγγελίες στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο.
Σία Κοσιώνη: Σας ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ.