Το ντοκιμαντέρ “Εκείνη τη μέρα” των Στρατή Βογιατζή και Δημήτρη Κούρτη (Caravan Project) προβλήθηκε χθες στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στο πλαίσιο του ετήσιου κύκλου καλλιτεχνικών εργαστηρίων Μέλισμα που υλοποίησαν οι Εκπαιδευτικές και Κοινωνικές Δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από τον Σεπτέμβριο του 2022 και για έναν χρόνο περίπου στη Βόρεια Εύβοια κι αποτελεί την κινηματογραφική καταγραφή των εργαστηρίων και των προσωπικών ιστοριών των ανθρώπων που πήραν μέρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μέλισμα” με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021.
«Προσπαθήσαμε να ακολουθήσουμε αυτή τη διαδικασία των εργαστηρίων να δούμε τι σκέφτονται οι άνθρωποι, πώς διαχειρίζονται το τραύμα αυτής της μεγάλης περιβαλλοντικής και κοινωνικής καταστροφής που επιτελέστηκε στη Βόρεια Εύβοια.
Μέσα από τη διαδικασία των εργαστηρίων, βγαίναμε έξω στον τόπο, συναντούσαμε χαρακτήρες προσπαθώντας να φτιάξουμε ένα πορτρέτο του τόπου, μία ανθρωπογεωγραφία όπου ακούμε ιστορίες, βλέπουμε τους ανθρώπους να προσπαθούν να ξεκινήσουν από την αρχή, να διαχειριστούν το τραύμα τους, τον πόνο τους, να προσπαθούν να το μεταβολίσουν σε παράσταση, σε μουσική, σε θέατρο», σημείωσε μετά την προβολή, ο ένας εκ των δημιουργών του ντοκιμαντέρ, Δημήτρης Κούρτης και πρόσθεσε πως συνεργάστηκαν με τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. «Aυτό που αντιμετωπίσαμε εκεί, ήταν θυμός, θλίψη», τόνισε ο κ. Κούρτης και προσέθεσε ότι μέσω του ντοκιμαντέρ προσπάθησαν να αναδείξουν «την αισιοδοξία για αναγέννηση».
Οι σκηνοθέτες Στρατής Βογιατζής και Δημήτρης Κούρτης (Caravan Project) παρακολούθησαν τις διαδικασίες σύνθεσης της συλλογικής μουσικοχορευτικής αφήγησης Τόπος Ατελείωτος, που φωτίζει την καταστροφή και την αναγέννηση, και η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2023 στις Κεχριές Ευβοίας. Παράλληλα, περιηγήθηκαν σε τόπους καμένους, αλλά και αναγεννημένους, περπατώντας σε μονοπάτια και αναζητώντας μύθους και ιστορίες. Παρασύρθηκαν σε περιπετειώδεις συναντήσεις με τους φύλακες αυτού του τόπου: έναν ξυλουργό που επαναλειτουργεί το καμένο του ξυλουργείο, έναν ξυλογλύπτη που σκαλίζει καμένους κορμούς μετουσιώνοντας την καταστροφή σε αναγεννημένες περίεργες μορφές και μια γητεύτρια αλόγων που μιλάει με τα ζώα.
«Αυτό που είχε μεγάλη σημασία για εμάς ήταν αυτό το πένθος. Πώς μπορούμε να ζούμε με αυτό το πένθος. Η ταινία μιλάει γι’ αυτό το γεγονός και νομίζω ότι πάει και λίγο παραπέρα και μιλάει γι αυτή τη σχέση μεταξύ φύσης και πολιτισμού. Τη σχέση μεταξύ συλλογικής μνήμης και βιοποικιλότητας – και προσπαθεί να καταλάβει ή να δημιουργήσει έναν χώρο αναστοχασμού πάνω σε αυτές τις δύο δυνάμεις που θα έπρεπε να είναι ενοποιημένες, αλλά δυστυχώς δεν είναι, γιατί έχουμε δημιουργήσει έναν πολιτισμό που η φύση είναι απούσα. Οπότε το πένθος είναι ένα στοιχείο της φύσης», επισήμανε από την πλευρά του ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Στρατής Βογιατζής.
Ο κινηματογραφικός φακός χαρτογραφεί τον τόπο μέσα από μύθους και ιστορίες υφαίνοντας ένα φιλμικό δοκίμιο πάνω στη σχέση ανθρώπινου και μη ανθρώπινου κόσμου, με αφορμή την καταστροφική πυρκαγιά στη Βόρεια Εύβοια τον Αύγουστο του 2021. Το ντοκιμαντέρ “Εκείνη τη μέρα” έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (Τμήμα Ανοιχτοί Ορίζοντες).
Όπως ανέφερε ο Λεωνίδας Παναγόπουλος, εκ των συντελεστών του ντοκιμαντέρ, πρόθεσή τους είναι να συνεχιστεί το πρόγραμμα. «Βρεθήκαμε εκεί για ένα με ενάμιση χρόνο. Η πρόθεσή μας είναι να συνεχιστεί εκεί το πρόγραμμα. Είναι και ανάγκη των κατοίκων εκεί. Σκοπεύουμε να υπάρξει δεύτερος κύκλος», υπογράμμισε ο κ. Παναγόπουλος.
Η προβολή του ντοκιμαντέρ αποτέλεσε το τελευταίο σκέλος της πρώτης φάσης του προγράμματος καλλιτεχνικών εργαστηρίων με τον τίτλο “Μέλισμα”, που υλοποιήθηκε στη Βόρεια Εύβοια με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021, ενώ αναμένεται να εγκαινιαστεί και η δεύτερη φάση του ίδιου προγράμματος, που θα εστιάσει στην έρευνα πάνω στις τοπικές παραδόσεις και την ιστορία του τόπου.
Παράλληλα, προηγήθηκε η προβολή της μουσικής ταινίας μικρού μήκους με τίτλο “Και αντί να μιλήσει τραγουδάει” σε σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Βούλγαρη (The Boy), μουσική της Δήμητρας Τρυπάνη και στίχους της Ηρώς Ελένης Μπέζου. Η ταινία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του βιωματικού κινηματογραφικού εργαστηρίου «Λυρικοί Μικρομηκάδες» των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το οποίο ξεκίνησε το 2021 σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά & Νέους. Στο εργαστήριo συμμετείχαν μαθήτριες από Γυμνάσια του Πύργου, της Αμαλιάδας και του Βουνάργου.
Σημειώνεται ότι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μέλισμα” επιχορηγήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού.
Ακολουθούν οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ “Εκείνη τη Μέρα”.
Σκηνοθεσία: Στρατής Βογιατζής, Δημήτρης Κούρτης
Κείμενο, αφήγηση: Στρατής Βογιατζής
Διεύθυνση φωτογραφίας: Στρατής Βογιατζής, Δημήτρης Κούρτης, Δώρα Καλακίδου
Μουσική, σχεδιασμός ήχου, μιξάζ: Χρύσανθος Χριστοδούλου
Ήχος: Δημήτρης Κούρτης
Μοντάζ: Νίκος Βαβούρης, Χάρης Ραφτογιάννης
Colour grading: Hrach Altunyan
Οργάνωση παραγωγής: Δημήτρης Κούρτης, Λεωνίδας Παναγόπουλος
Επιστημονική υποστήριξη σε ζητήματα περιβάλλοντος / διαχείρισης χώρου: Γιώργος Βελεγράκης, Αναστασία Χρηστάκη (Commonspace)
