Στην εισαγωγική τοποθέτησή του στην έναρξη της διαδικασίας ακρόασής του από την αρμόδια Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο υποψήφιος Ευρωπαίος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας ανέλυσε το όραμά του, τις προτάσεις και τις δεσμεύσεις του στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τις βιώσιμες μεταφορές και τον τουρισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας στην εισαγωγική τοποθέτησή του στα μέλη της Επιτροπής TRAN του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι μεταφορές και ο τουρισμός διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων πολιτών και επηρεάζουν τη συνδεσιμότητα, την οικονομία και το περιβάλλον ολόκληρης της ηπείρου.
«Ως περιφερειάρχης, πρώην βουλευτής και αφοσιωμένος Ευρωπαίος, εκτιμώ ιδιαίτερα εσάς, τους εκλεγμένους εκπροσώπους των πολιτών της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, είχα την τύχη να συνεργαστώ στενά με ευρωβουλευτές φέρνοντας τις θέσεις των περιφερειών και των δήμων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι πραγματικά τιμή μου η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου για το χαρτοφυλάκιο των βιώσιμων μεταφορών και του τουρισμού. Στους δύο αυτούς τομείς μπορούμε να αναπτύξουμε σημαντικές συνέργειες ώστε να ξεπεράσουμε τις παρόμοιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Προερχόμενος από την Ελλάδα, γνωρίζω καλά αυτές τις προκλήσεις. Γνωρίζω όμως επίσης πόσο συμβάλλουν και οι δύο τομείς στην ανταγωνιστικότητα και την περιφερειακή ανάπτυξη. Πάνω απ’ όλα γνωρίζω πόσο ζωτικής σημασίας είναι για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, καθώς αντιπροσωπεύουν την ίδια την ουσία των κοινών μας αξιών και προτεραιοτήτων», υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας.
«Όπως είπε η Πρόεδρος Von der Leyen, η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο σχέδιο για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα. Οι μεταφορές και ο τουρισμός είναι δύο βασικοί πυλώνες», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.
Τεκμηριώνοντας τη σημασία τους ο κ. Τζιτζικώστας ανάφερε:
Μεταφορές
Για τον τομέα των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας:
-1,4 εκατομμύρια εταιρείες σημαντικές για την οικονομία μας ανησυχούν.
-Το 99,7% εξ αυτών είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
-Ζητούν λιγότερη γραφειοκρατία και στόχος μου είναι να τη μειώσουμε.
-Έχουμε επίσης πρωταθλητές στη βιομηχανία, που πρέπει να διατηρήσουν ή να ανακτήσουν τον παγκόσμιο ηγετικό τους ρόλο.
Αυτοκινητοβιομηχανία
Ο τομέας της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας έχει τεράστια στρατηγική σημασία, αλλά αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις. Έχει εμπορικό πλεόνασμα 100 δισ. ευρώ και 14 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Αναφερόμενος στους στόχους του για τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε χαρακτηριστικά: «Χρειαζόμαστε συγκεκριμένες ενέργειες που θα μετασχηματίσουν τον τομέα. Στόχος μου είναι η ανάπτυξη ενός Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την Αυτοκινητοβιομηχανία, που θα αντιμετωπίζει τις ανάγκες της, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της. Οι στόχοι μου είναι ξεκάθαροι:
-Προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των εργαζομένων.
-Δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού.
-Εκπλήρωση των κλιματικών στόχων.
Κι αυτό δεν αφορά μόνο στην αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά σε όλα τα μέσα και ιδίως στη ναυτιλία και τις θαλάσσιες μεταφορές όπου πρέπει να δώσουμε νέα πνοή σε μια ιστορική ευρωπαϊκή βιομηχανία».
Ναυτιλία
Ο κ. Τζιτζικώστας δεσμεύτηκε ενώπιον της Επιτροπής ότι στις αρχές της θητείας του ως Επίτροπος θα παρουσιάσει μια Ολοκληρωμένη Στρατηγική για τα Ευρωπαϊκά Λιμάνια. «Σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον, τα λιμάνια μας είναι οι πύλες προς το διεθνές εμπόριο και επομένως την ευημερία. Πρέπει λοιπόν, να κρατήσουμε την Ευρώπη συνδεδεμένη με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και οικονομικά ανεξάρτητη και ασφαλή», όπως είπε.
Βιωσιμότητα – Προστασία περιβάλλοντος
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε και στους κλιματικούς στόχους, αναλύοντας το σχέδιό του για να γίνει πιο βιώσιμος ο τομέας των μεταφορών: «Η ανταγωνιστικότητα πρέπει να βασίζεται στη βιωσιμότητα. Οι μεταφορές είναι ο μόνος τομέας του οποίου οι εκπομπές αερίων συνεχίζουν να αυξάνονται σε σύγκριση με το 1990. Για να επιτύχουμε κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, πρέπει να εφαρμόσουμε τους φιλόδοξους κανόνες που έχουν ήδη εγκριθεί. Οι οδικές μεταφορές συμβάλλουν περισσότερο στη ρύπανση, επομένως πρέπει να ενθαρρύνουμε τη χρήση πιο καθαρών αυτοκινήτων και βαρέων επαγγελματικών οχημάτων, αναπτύσσοντας παράλληλα μια στρατηγική για την επιτάχυνση της μείωσης των εκπομπών από τους εταιρικούς στόλους. Ταυτόχρονα, πρέπει να αυξήσουμε τις προσπάθειές μας για τη στροφή των εμπορευματικών μεταφορών σε πιο βιώσιμα μέσα, όπως οι σιδηρόδρομοι και οι πλωτές οδοί. Η επίτευξη μηδενικών εκπομπών θα είναι πιο δύσκολη για την αεροπορία και τη ναυτιλία. Εδώ πρέπει να υποστηρίξουμε την παραγωγή βιώσιμων καυσίμων που να είναι οικονομικά προσιτά. Στην κατεύθυνση αυτή θα υποβάλω το 2025 ένα Επενδυτικό Σχέδιο Βιώσιμων Μεταφορών. Κι επειδή η κλιματική αλλαγή δεν σταματά στα σύνορά μας, θα συνεργαστώ με τον ICAO και τον ΙΜΟ για να επιδιώξουμε μια εξίσου φιλόδοξη παγκόσμια ατζέντα».
Καινοτομία
Όσον αφορά στην ενίσχυση της καινοτομίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μεταφορών, ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι «για να είμαστε πραγματικά ανταγωνιστικοί, οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιοποίηση, τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και η τεχνητή νοημοσύνη και τελικά να προωθήσουμε την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η καινοτομία και οι νέες τεχνολογίες είναι βασικές. Η καινοτομία ήδη έχει αποδειχθεί πολύ σημαντική και πιστεύω ότι μπορεί να μας εξασφαλίσει ένα ακόμα καλύτερο μέλλον. Πρόθεσή μου είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει ο τόπος όπου οι νέες ιδέες αναπτύσσονται, δοκιμάζονται και κυκλοφορούν γρήγορα στην αγορά. Αυτό απαιτεί ένα υποστηρικτικό ρυθμιστικό πλαίσιο. Το κάναμε αυτό για τα drones και τους απομακρυσμένους ψηφιακούς πύργους ελέγχου για την αεροπλοΐα. Και τώρα πρέπει να το κάνουμε ξανά για άλλες τεχνολογίες αιχμής».
Υποδομές
Αναφερόμενος στις οδικές και μεταφορικές υποδομές, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι οι εκθέσεις Draghi και Letta επισημαίνουν ότι οι μεταφορές είναι καταλύτης για την οικονομία και την καθημερινότητα, δηλώνοντας ότι πρωταρχικός στόχος του ως Επιτρόπου θα είναι η ολοκλήρωση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών μήκους 243.000 χλμ., εντός των συμφωνημένων προθεσμιών.
Ο σιδηρόδρομος έχει κεντρικό ρόλο στις υποδομές μεταφορών και είναι ένα από τα πιο πράσινα μέσα μεταφοράς. Συγκεκριμένα ο κ Τζιτζικώστας τόνισε: «Η ολοκλήρωση του σιδηροδρομικού δικτύου και η σύνδεση των πόλεων με σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας για να μειωθούν οι χρόνοι ταξιδιού, αποτελεί κορυφαία μου προτεραιότητα. Το επόμενο έτος θα υποβάλω ένα σχέδιο για τη σύνδεση των πρωτευουσών και των μεγάλων πόλεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας, και πρόθεσή μου επίσης είναι η βελτίωση της σιδηροδρομικής συνδεσιμότητας συνολικά, ώστε να μην μείνει καμία περιοχή πίσω. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν διστάζουν να στραφούν στον σιδηρόδρομο, συμπεριλαμβανομένων των νυχτερινών τρένων, όταν αυτός προσφέρει προσιτές, βολικές και αξιόπιστες λύσεις. Επίσης, στόχος είναι να αυξηθούν οι εμπορευματικές μεταφορές μέσω του σιδηροδρόμου. Η ολοκλήρωση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών ενισχύει επίσης τη συνδεσιμότητα για τα περιφερειακά Κράτη-Μέλη και θα βοηθήσει μελλοντικά στην ενσωμάτωση της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και των Δυτικών Βαλκανίων στην Ενιαία Αγορά. Τέλος η ενίσχυση των υποδομών για την ανάπτυξη της κινητικότητας στρατιωτικών οχημάτων είναι μεγαλύτερη από ποτέ».
Ενιαία Αγορά
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Τζιτζικώστας στην ανάγκη για κατάργηση των ρυθμιστικών φραγμών, που υφίστανται σήμερα στο πλαίσιο των μεταφορών στην κατά τα άλλα ενιαία Ευρώπη: «Έχουμε κατακερματισμό στην εναέρια κυκλοφορία και στο έδαφος μας. Σε πολλές διαδρομές, τα τρένα πρέπει ακόμα να συμμορφώνεται με έξι διαφορετικά συστήματα σηματοδότησης. Ένα αυτοκίνητο που νοικιάζεται σε μία χώρα μπορεί να παραδοθεί σε μία άλλη, μόνο έναντι υπερβολικής χρέωσης. Ήρθε η ώρα να κάνουμε την ενιαία μας αγορά πραγματικά ενιαία. Για τον σιδηρόδρομο, τον πρώτο χρόνο θα παρουσιάσω, το σχέδιο μου για Ενιαία Ψηφιακή Κράτηση και Έκδοση Εισιτηρίων. Και βέβαια, ταυτόχρονα ο στόχος μου είναι να προστατέψω και να ενισχύσω τα δικαιώματα των επιβατών».
Τουρισμός
Για τον δεύτερο κύριο τομέα του χαρτοφυλακίου, τον τουρισμό, ο κ. Τζιτζικώστας σημείωσε ότι η Ευρώπη είναι παγκοσμίως ο πρώτος τουριστικός προορισμός και ότι ο τουρισμός αποτελεί κορυφαία οικονομική δραστηριότητα με ευρεία επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση αλλά και την κοινωνική συνοχή.
«Έχουμε περισσότερες από τρία εκατομμύρια ενεργές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τουρισμό, πολλές από τις οποίες είναι οικογενειακές επιχειρήσεις σε τομείς όπως η διαμονή, η εστίαση, οι μεταφορές επιβατών και οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Στόχος μας είναι ο τουρισμός να ενισχυθεί και να γίνει πιο βιώσιμος γιατί έτσι θα διασφαλίσουμε ότι οι τουρίστες θα συνεχίσουν να έρχονται στην Ευρώπη και συνολικά ο τομέας θα συνεχίσει να αναπτύσσεται. Στην κατεύθυνση αυτή ο ρόλος των περιφερειών και των δήμων είναι ιδιαίτερα κρίσιμος και στόχος είναι να εξελιχθούν σε αποτελεσματικούς οργανισμούς διαχείρισης προορισμών για να εξασφαλίσουμε πιο ισορροπημένες ροές επισκεπτών. Έπειτα από διαβούλευση με όλους τους αρμόδιους φορείς, θα παρουσιάσω μια Στρατηγική για τον Βιώσιμο Τουρισμό που θα επικεντρώνεται στην υποστήριξη των επιχειρήσεων και έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και τοπικών κοινωνιών», ανέφερε ο κ. Τζιτζικώστας.
Νέοι – Γυναίκες – Εργασία
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε και στη σοβαρή έλλειψη προσωπικού, η οποία αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη του τομέα των μεταφορών: «Ενώ τα Κράτη-Μέλη είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για τη νομοθεσία και τις συνθήκες εργασίας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να αξιοποιήσουμε τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για την εκπαίδευση και την προετοιμασία των εργαζομένων για τις νέες απαιτήσεις και ευκαιρίες που παρέχουν τα επαγγέλματα στον τομέα των μεταφορών. Επίσης, ως Επίτροπος, στις πρώτες εκατό μέρες, θα διοργανώσω έναν Διάλογο με τους Νέους, για να κατανοήσουμε καλύτερα τις προσδοκίες τους και να μάθουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να γίνουν οι θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τις μεταφορές μια πιο ελκυστική επαγγελματική επιλογή. Μπορούμε ήδη να επιτύχουμε πολλά, όπως η ψήφιση της νέας νομοθεσίας για τις άδειες οδήγησης, η υποστήριξη της κατάρτισης και της επανεκπαίδευσης των εργαζομένων, η συνέχιση της υποστήριξης της πλατφόρμας της Ευρωπαϊκής Ένωσης “Γυναίκες στις Μεταφορές”. Και θέλω να είμαι σαφής: Δεν υπάρχει χώρος για εκμετάλλευση και κακοποίηση εργαζομένων στην ΕΕ. Θα διασφαλίσω ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία τηρείται δεόντως και εφαρμόζεται το ίδιο σε όλα τα Κράτη-Μέλη».
Κοινωνική Συνοχή
Παράλληλα ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε στη βελτίωση της προσβασιμότητας και στην πρόθεσή του να γίνουν οικονομικά πιο προσιτές για τους πολίτες οι μεταφορές σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση: «Ας είμαστε ξεκάθαροι: η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των μεταφορών δεν πρέπει να αναιρούν την πρόοδο όσον αφορά την ισότητα όλων των πολιτών στην πρόσβαση στις μεταφορές που πρέπει να είναι οικονομικά προσιτές. Το 2022 μια οικογένεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση δαπανούσε το 12,5% του προϋπολογισμού της στις μεταφορές. Για να μην μείνει λοιπόν κανείς πίσω στη μετάβαση σε πιο βιώσιμες μεταφορές, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτει πραγματικές ανάγκες. Για αυτό και ο στόχος μου είναι να διασφαλίσω ότι τα διαθέσιμα κονδύλια αξιοποιούνται αποτελεσματικά».
Βιώσιμη αστική κινητικότητα
Επιπλέον, ο κ. Τζιτζικώστας δεσμεύτηκε ότι θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη βιώσιμη αστική κινητικότητα. «Σήμερα, ο μέσος οδηγός ξοδεύει 38 ώρες ετησίως κολλημένος στην κίνηση στις ώρες αιχμής της πόλης. Οι καθαρές δημόσιες συγκοινωνίες μπορούν να μας βοηθήσουν να κερδίσουμε αυτό το χρόνο, περιορίζοντας παράλληλα τις εκπομπές ρύπων. Επίσης θα υποστηρίξω την ανάπτυξη των ποδηλάτων και την επέκταση των δικτύων των ποδηλατοδρόμων», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ασφάλεια
Ο κ. Τζιτζικώστας έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τονίζοντας: «Η ασφάλεια πρέπει να είναι πάνω και πρώτα από όλα. Στην Ελλάδα ζήσαμε μια ανείπωτη τραγωδία. 57 συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους. Πολλοί άλλοι αντιμετωπίζουν τραυματισμούς που άλλαξαν τη ζωή τους. Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη τον Φεβρουάριο του 2023, δεν έπρεπε να συμβεί. Ένα τέτοιο δυστύχημα δεν πρέπει να ξανασυμβεί πουθενά στην Ευρώπη. Η ασφάλεια θα είναι η κορυφαία προτεραιότητά μου. Και θα είμαι αυστηρός με όλα τα Κράτη Μέλη, ξεκινώντας από τη χώρα μου, την Ελλάδα. Έχουμε κοινούς κανόνες και εργαλεία για την πρόληψη τέτοιων δυστυχημάτων, αλλά δεν τηρούνται ή δεν εφαρμόζονται πάντα. Αυτό είναι απαράδεκτο. Θα εργαστώ για να το αλλάξω αυτό. Όχι μόνο στους σιδηροδρόμους, αλλά και στους δρόμους μας, όπου 20.400 άνθρωποι εξακολουθούν να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο. Ενώ περισσότεροι από 100.000 συνάνθρωποι μας τραυματίζονται σοβαρά».
Συνεργασία
Ο κ. Τζιτζικώστας ολοκλήρωσε την εισαγωγική τοποθέτησή του αναφερόμενος στη συνεργασία με την Επιτροπή TRAN του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Απευθυνόμενος στους ευρωβουλευτές τόνισε: «Εκπροσωπείτε τους πολίτες της Ευρώπης. Ως πρώην Βουλευτής γνωρίζω ότι οι συμπολίτες μας βασίζονται σε εσάς για να ακουστεί η φωνή τους. Θέλω να ακούσω αυτές τις φωνές των πολιτών. Και θέλω να ακούσω τις προτάσεις σας, τις ιδέες σας, τις απόψεις σας. Και ζητώ σήμερα την εμπιστοσύνη και την ψήφο σας για να εργαστούμε μαζί και να δώσουμε ουσιαστικές λύσεις».
Κλείνοντας ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε: «Θέλω να καθιερώσω έναν νέο τρόπο συνεργασίας, επενδύοντας στη σχέση μας, που πρέπει να στηρίζεται την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Η συνεργασία μας θα είναι στενή, ανοιχτή και εποικοδομητική, έχοντας πάντα σε προτεραιότητα τους συμπολίτες μας, καθώς εργαζόμαστε για να χτίσουμε τις βιώσιμες μεταφορές και τον τουρισμό που χρειάζεται η Ευρώπη και να εξασφαλίσουμε τον προϋπολογισμό που χρειαζόμαστε για να το πετύχουμε. Δεν θέλω σήμερα να υποσχεθώ πολλά. Η αξιοπιστία έρχεται με τις πράξεις, όχι με τα λόγια. Αλλά θα υποσχεθώ ένα μόνο πράγμα: θα κάνω ό,τι μπορώ για να ανταποκριθώ στις προσδοκίες σας, τις προσδοκίες των πολιτών της Ευρώπης».
Η διαδικασία της ακρόασης του κ. Τζιτζικώστα θα ολοκληρωθεί στις 22:30’ ώρα Ελλάδας και στη συνέχεια θα διεξαχθεί η ψηφοφορία μεταξύ των Ευρωβουλευτών για την εκλογή του. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας θα ανακοινωθεί τα μεσάνυχτα (00:00’ ώρα Ελλάδας).
