Στην προσπάθειά τους να χτίσουν ένα καλύτερο αύριο, νεαροί πρόσφυγες που ξέφυγαν από τον πόλεμο στην πατρίδα τους τη Συρία, βρήκαν το καταφύγιό τους όχι μόνο στον Λίβανο, όπου ζουν, αλλά και στην επιστήμη της ρομποτικής. Η ομάδα ρομποτικής Hope που δημιούργησαν, σαρώνει τα βραβεία σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς και ετοιμάζεται να ταξιδέψει στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο, όπου θα διαγωνιστεί με άλλες ομάδες νέων από περισσότερες από 190 χώρες στο πλαίσιο του παγκόσμιου διαγωνισμού ρομποτικής «FIRST Global Challenge 2024».
Η ιστορία της ομάδας άρχισε, όταν ο Σύρος γιατρός Φάντι Αλ Χαλαμπί ίδρυσε στον Λίβανο τη μη κυβερνητική οργάνωση «Multi-Aid Programs» και αποφάσισε να εντάξει στις δράσεις μη τυπικής εκπαίδευσης που οργάνωνε μαθήματα ρομποτικής και STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά). Νεαροί Σύροι πρόσφυγες που ξεχώρισαν στα μαθήματα σύστησαν το 2016 την ομάδα Hope (Ελπίδα), προκειμένου να πάρουν μέρος σε διοργανώσεις και διαγωνισμούς αρχικά στη χώρα διαμονής τους και μετέπειτα σε όλο τον κόσμο. Πολύ σύντομα, η ομάδα άρχισε να σαρώνει τα βραβεία. Μέχρι σήμερα έχει λάβει περίπου 60 βραβεία σε εθνικούς, περιφερειακούς και διεθνείς διαγωνισμούς.
Μεταξύ άλλων, η ομάδα, εκπροσωπώντας όλους τους πρόσφυγες του κόσμου, συμμετέχει στο «FIRST Global Challenge», τον παγκόσμιο διαγωνισμό ρομποτικής για έφηβους μαθητές στα πρότυπα των Ολυμπιακών Αγώνων, ήδη από την πρώτη χρονιά διοργάνωσής του, το 2017. Στην περσινή διοργάνωση, που έγινε στη Σιγκαπούρη, η ομάδα συνεργάστηκε με τις εθνικές ομάδες της Κίνας, της Ερυθραίας και του Βιετνάμ και κέρδισαν το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού συνεργασίας. Αντίστοιχο βραβείο έλαβε και το 2019 στο Ντουμπάι μαζί με τις εθνικές ομάδες της Λευκορωσίας, της Μολδαβίας και της Νορβηγίας. Επίσης, το 2022 στην Ελβετία και το 2018 στο Μεξικό έλαβε ειδικό βραβείο για τα επιτεύγματά της.
Στην Αθήνα, ο φετινός διαγωνισμός «FIRST Global Challenge»
Τον ετήσιο διαγωνισμό «FIRST Global Challenge» για εθνικές ομάδες μαθητών ηλικίας 14-18 ετών, διοργανώνει ο αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός «FIRST Global», που ιδρύθηκε από τον διακεκριμένο Αμερικανό εφευρέτη και επιχειρηματία, Ντιν Κέιμεν. Η φιλοσοφία του οργανισμού είναι ότι μετατρέποντας την επιστήμη και την τεχνολογία σε ένα άθλημα τόσο συναρπαστικό όσο τα υπόλοιπα αθλήματα, θα εμπνεύσει δισεκατομμύρια νέους σε όλο τον κόσμο να ασχοληθούν με τους τομείς STEM και να αποτελέσουν τους μελλοντικούς ηγέτες που θα συνεργαστούν για την επίλυση των πιο πιεστικών προβλημάτων του πλανήτη.
Ο φετινός διαγωνισμός «FIRST Global Challenge» θα διεξαχθεί στην Αθήνα στις 26-29 Σεπτεμβρίου 2024. Θα έχει θέμα «Feeding the Future» και οι ομάδες που θα λάβουν μέρος θα κληθούν να σχεδιάσουν και κατασκευάσουν ένα ρομπότ, το οποίο θα πρέπει στη συνέχεια να χειριστούν σε έναν προσομοιωμένο κόσμο που δίνει έμφαση στην περίπλοκη και αλληλοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ των συστημάτων νερού, τροφής και ενέργειας, εξισορροπώντας αυτούς τους παγκόσμιους πόρους με στόχο την υποστήριξη ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων. Επιπλέον, οι ομάδες θα αναλάβουν μια πρόκληση καινοτομίας, όπου θα ερευνήσουν και θα αναπτύξουν τις δικές τους καινοτόμες λύσεις για να δημιουργήσουν ένα πιο ανθεκτικό και δίκαιο σύστημα τροφίμων.
«Θέλουμε να αλλάξουμε τα στερεότυπα»
Το Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων συνομίλησε με την ομάδα Hope λίγες μόνο ημέρες μετά την ανακοίνωση του θέματος του φετινού διαγωνισμού. Τα μέλη της ομάδας έχουν ήδη ξεκινήσει στον Λίβανο συναντήσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων συζητούν ιδέες για το ρομπότ που θα ετοιμάσουν. Κάθε μέλος της ομάδας έχει αναλάβει μια αρμοδιότητα στον σχεδιασμό, την τεκμηρίωση, τον προγραμματισμό και τη λειτουργία του ρομπότ, όπως και στην επικοινωνία των δράσεών τους στα κοινωνικά δίκτυα. Ο Μοχάμαντ Μάρβα, ένας από τους μέντορες της ομάδας, ο οποίος έχει επαγγελματική εμπειρία ως μηχανικός, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι εκτός από τις αρχές της ρομποτικής, του προγραμματισμού και της μηχανικής, στόχος του είναι να διδάξει στους μαθητές «πώς να δουλεύουν μαζί σε ομάδα για να λύνουν προβλήματα».
Ο 17χρονος Χάιθαμ είναι μέλος της ομάδας Hope από το 2021. Θυμάται τον εαυτό του παθιασμένο με την τεχνολογία ήδη από μικρή ηλικία στην πατρίδα του, τη Συρία. Στον Λίβανο, όπου ζει, εντάχθηκε στην ομάδα για να ακολουθήσει το πάθος του. Ονειρεύεται να γίνει μηχανικός υπολογιστών, ωστόσο εκτός από το προσωπικό όνειρο, υπάρχει και το συλλογικό, όπως λέει. Αυτό είναι να λειτουργήσουν τα μέλη της ομάδας ως πρεσβευτές της εκπαίδευσης στη χώρα που διαμένουν και «να παρέχουμε εκπαίδευση σε όλα τα παιδιά πρόσφυγες στον Λίβανο που δεν έχουν τη δυνατότητα εκμάθησης εισάγοντάς τους στην εκπαίδευση STEM και στην τεχνολογία». Επίσης, συμπληρώνει, «θέλουμε να σπάσουμε τα στερεότυπα για τους πρόσφυγες. Δεν ζουν όλοι οι πρόσφυγες με βοηθήματα. Θέλουμε να ξέρουν οι άνθρωποι ότι χρειαζόμαστε μόνο την ευκαιρία που θα μας βοηθήσει. Και η εκπαίδευση είναι σημαντική. Η ομάδα είχε την ευκαιρία, είχε τη σωστή εκπαίδευση στην τεχνολογία και μπόρεσε να συμμετέχει σε πολλούς διαγωνισμούς».
Το κλειδί της επιτυχίας της ομάδας είναι, σύμφωνα με τον 18χρονο Μοχάμαντ, ο οποίος είναι μέλος της ομάδας για δεύτερη χρονιά, ότι «προσπαθούμε να εκπροσωπήσουμε όλους τους πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο. Προσπαθούμε πολύ για να κατακτήσουμε τις διακρίσεις, ώστε όλοι να μάθουν ότι οι πρόσφυγες μπορούν να αλλάξουν τα στερεότυπα που υπάρχουν γι’ αυτούς».
Στη φετινή σύνθεση της ομάδας υπερτερούν αριθμητικά τα κορίτσια, μεταξύ των οποίων η 17χρονη Γιόμνα, η οποία έχει ενταχθεί στην ομάδα από το 2022. Επισημαίνει ότι με τη συμμετοχή της θέλει να αποδείξει «ότι ως γυναίκα μπορώ να τα καταφέρω, ότι οι γυναίκες μπορούμε να τα καταφέρουμε. Ως μέλος της ομάδας άλλαξα το στερεότυπο για τις γυναίκες». Η συνομήλική της, Γιαμάμα, προσθέτει: «Στην ομάδα Hope έχουμε ως στόχο να αλλάξουμε τη στερεοτυπική εικόνα για τους πρόσφυγες, αλλά και το στερεότυπο για τις γυναίκες. Οι γυναίκες μπορούν να τα καταφέρουν στον τομέα αυτό και μπορούν να δουλέψουν στη Φυσική, τη Χημεία και σε όλους τους άλλους επιστημονικούς τομείς».
Μασκότ της ομάδας είναι ένα καρτούν ρομποτάκι, το Robogee, το οποίο θα ταξιδέψει μαζί με τους συμμετέχοντες και στην Αθήνα. Η ονομασία του ενώνει τις λέξεις ρομπότ (robot) και πρόσφυγας (refugee). Σύριες προσφύγισσες στον Λίβανο, μεταξύ των οποίων οι μαμάδες των μελών της ομάδας, πλέκουν χειροποίητα κουκλάκια Robogees τα οποία στη συνέχεια πωλούνται και τα έσοδα διατίθενται για τη χρηματοδότηση της συμμετοχής της ομάδας στους διαγωνισμούς.
Σημειώνεται ότι η διοργάνωση «FIRST Global Challenge» στην Αθήνα υλοποιείται με την υποστήριξη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.
