Οι ανθρώπινες σχέσεις βρίσκονται στο επίκεντρο του νέου προγράμματος της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, που φέτος γιορτάζει 15 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας της, μαζί με την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυση του Ιδρύματος, και μας προσκαλεί να ζήσουμε όσες «σχέσεις» δεν χωρούν σε μόνο μία ζωή.
Ιζαμπέλ Ιπέρ, Ρομέο Καστελούτσι, Τιάγκο Ροντρίγκες, Μπενχαμίν Λαμπατούτ, Νατ Ράνταλ, Άννα Μπρέκον, Γιώργος Κουτλής, Μάριο Μπανούσι, είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που συμμετέχουν στον εντυπωσιακό προγραμματισμό της Στέγης για τη σεζόν 2024-25, ο οποίος φιλοξενεί καλλιτεχνικά έργα-αντίδοτα στη μοναξιά, που έχουν στον πυρήνα τους την ανάγκη μας να σχετιζόμαστε, να αγαπάμε, να συνδεόμαστε, την ανάγκη μας να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μέσα από το βλέμμα του άλλου.
«Το 2025, το Ίδρυμα Ωνάση γιορτάζει 50 χρόνια από την ίδρυσή του, μισός αιώνας εστιασμένος στην καινοτομία, τη δημιουργία και την αλλαγή. Γιορτάζουμε, επίσης, 15 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι μια ευκαιρία να κοιτάξουμε πίσω στη διαδρομή μας, γεμάτη από πρωτοβουλίες και μεγάλες κατακτήσεις, αλλά και να προχωρήσουμε μπροστά με νέα οράματα. Αυτές οι δύο επέτειοι δεν σηματοδοτούν με κανέναν τρόπο μόνο μία ιστορική αναδρομή. Σηματοδοτούν μία ακόμα πιο θαρρετή ματιά στο μέλλον. Αυτήν την επετειακή χρονιά, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στρέφει την προσοχή της στις ανθρώπινες σχέσεις, φωτίζοντας την ομορφιά που κρύβεται σε αυτές. Το νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της σεζόν 2024-25 είναι μία γιορτή της τέχνης και της ζωής, που φέρνει ξανά κοντά δημιουργούς και κοινό, αναδεικνύοντας τη δύναμη των ανθρώπινων συνδέσεων, τη διαφορετικότητα, τη συμπερίληψη, καθώς και τα ταλέντα της σύγχρονης δημιουργίας. Σε αυτήν τη χρονιά, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να βάζουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο των δράσεών μας. Με την Τέχνη, την Παιδεία και την Υγεία ως κοινό μας στόχο, παρεμβαίνουμε με νέες σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, που υπόσχεται να φέρει ελπίδα στη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων στην Ελλάδα. Για να γίνει ο κόσμος μας πιο προσβάσιμος και ανοιχτός, πιο όμορφος», αναφέρει ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου.
Η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, σημειώνει για τον προγραμματισμό της σεζόν 2024-25: «Θα μιλήσουμε για σχέσεις. Για το πιο συνηθισμένο. Για αυτήν την αναπόφευκτη σύνδεση που κάνει τη ζωή απολαυστική, επώδυνη, αφόρητη, ξεχωριστή, ανθρώπινη. Θα μιλήσουμε για αυτά που ζούμε μέσα στο σπίτι μας, στα στενά όρια ενός κρεβατιού, για αυτά που περιγράφουμε μόνο στους έμπιστους φίλους μας, αναζητώντας καταφύγιο στην απόγνωση, μοίρασμα στη χαρά. Έρωτας, φιλία, η αέναη διαδρομή συγχώρεσης των γονιών μας, όλα μέσα στην παραδοχή ότι το να μη ζούμε μόνοι μας έχει το άξιο τίμημά του. Κάπου εκεί έρχεται και η τέχνη, για να ανυψώσει το ταπεινό και μεγαλειώδες προνόμιο να συνδεόμαστε, να ανοιγόμαστε, να ξεπερνάμε τον φόβο να δει ο άλλος τον καλό και τον κακό εαυτό μας, να χάσουμε τον ύπνο μας και τον έλεγχο, να αφεθούμε στην έκπληξη, να νιώσουμε την ασφάλεια της εμπιστοσύνης, την απόλαυση της επαφής, τον πολλαπλασιασμό του συναισθήματος και της εμπειρίας, την επιβεβαίωση της ανάμνησης.
Στις φετινές παραγωγές, η Στέγη μιλάει για την αγάπη, ως την απαραίτητη δύναμη για να παλεύουμε, να ονειρευόμαστε και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι και ως πολίτες, φτιάχνοντας κοινότητες. Οι σχέσεις είναι το στήριγμά μας, η ντοπαμίνη για να διεκδικήσουμε μια πιο τρυφερή, πιο ενδιαφέρουσα ζωή, για εμάς και για τους άλλους, για όλους μας. Είναι το αντίδοτο στην ανία και τη βαρεμάρα της τακτοποιημένης επανάληψης. Χωράει η ιστορία ενός μεγάλου έρωτα μέσα σε μία ώρα παράστασης; Χωράει μια δυνατή ανάμνηση στο άκουσμα ενός τραγουδιού; Η τέχνη ξέρει το παιχνίδι του χρόνου. Κι εμείς καλούμαστε να το παίξουμε, για να αναλογιστούμε ότι στην πτήση και στην πτώση οι σχέσεις είναι ο τόπος όπου νιώθουμε ζωντανοί».
Το πρόγραμμα της σεζόν περιλαμβάνει παραγωγές θεάτρου, χορού, μουσικής, συζητήσεις, ταινίες, εκθέσεις και φεστιβάλ στη φυσική σκηνή και στον ψηφιακό κόσμο, αλλά και πολλές πρωτοβουλίες εκτός Στέγης. Η προπώληση για επιλεγμένες και για περιορισμένο αριθμό θέσεων παραγωγές αρχίζει στις 23 Σεπτεμβρίου, στις 17:00.
Θέατρο και χορός
Το θέατρο και ο χορός στη Στέγη για τη σεζόν 2024-2025 διαποτίζονται από την ανάγκη για αγάπη, προς εμάς και τους ανθρώπους μας. Μάλιστα, φέτος βλέπουμε παραστάσεις από νωρίς, καθώς η Στέγη μάς καλεί να αλλάξουμε τις κυριακάτικες συνήθειές μας. Κάθε Κυριακή, στην Κεντρική Σκηνή οι παραστάσεις ξεκινούν στις 14:00 και στη Μικρή Σκηνή στις 17:00. Γιατί οι Κυριακές υπόσχονται μια νέα, μοναδική εμπειρία στη Στέγη, με παραστάσεις σε έκδοση αποκλειστικά «ματινέ».
Η σεζόν αρχίζει με ξένους δημιουργούς να σκηνοθετούν Έλληνες ηθοποιούς. Οι Nat Randall και Anna Breckon, στην πρώτη εμφάνισή τους στην Ελλάδα, σκηνοθετούν τη Στεφανία Γουλιώτη, σε ένα 24ωρο happening, έναν πρωτόγνωρο θεατρικό μαραθώνιο, όπου η ηθοποιός ερμηνεύει την ίδια σκηνή 100 φορές με 100 διαφορετικούς παρτενέρ, με τη χημεία κάθε νέου ζευγαριού να αποκαλύπτει την ομορφιά και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων (The Second Woman, 5.10.2024). Ο Tiago Rodrigues, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, επιστρέφει για τρίτη φορά στη Στέγη και, σε καλλιτεχνική συνεργασία με την Αργυρώ Χιώτη, ανεβάζει στη Μικρή Σκηνή τους Νίκο Καραθάνο και Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, για να αφηγηθούν μία αγάπη, με το πρώτο θεατρικό έργο του, ένα μεγάλο ερωτικό ποίημα, όπου δύο άνθρωποι γίνονται μία φωνή, ένα καρδιοχτύπι (Ο Χορός των εραστών, 10.10.2024-19.1.2025).
H Στέγη ανεβάζει φέτος στην Κεντρική Σκηνή δύο σημαντικούς δημιουργούς της Generation Z, τον Γιώργο Κουτλή και τον Mario Banushi. Ο Γιώργος Κουτλής, με σημείο εκκίνησης την ερωτική σχέση τού Σάσα και της Σάσα, σκηνοθετεί έναν θίασο 25 εκπροσώπων της Gen Z για να μιλήσουν για όλα όσα τους στερούν ή τους προσφέρουν οξυγόνο, σε μία spiritual rave εμπειρία με τους dj Reign of Time στα decks, μεταγράφοντας στο σήμερα ένα από τα έργα-ορόσημα των 00s του Ivan Vyrypaev (Οξυγόνο, 21.11.2024-12.1.2025). O Mario Banushi, αντλώντας έμπνευση από προσωπικά βιώματα, στήνει ένα ανίερο ιερό στη σχέση μητέρας και παιδιού. Μία παράσταση-αντίδωρο στις γυναίκες που μας έθρεψαν (MAMI, 6.2-22.3.2025).
Τον Φεβρουάριο ταξιδεύει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης η «Νέκυια» του κορυφαίου δημιουργού της ελληνικής ροκ σκηνής, Γιάννη Αγγελάκα, και του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα χορογράφου, Χρήστου Παπαδόπουλου (Νέκυια, 14-16.2025).
Ο Romeo Castellucci επιστρέφει στην Αθήνα, σε συμπαραγωγή της Στέγης, με ένα από τα πιο ριζοσπαστικά κείμενα της δυτικής λογοτεχνίας. Η «Βερενίκη» του Ρακίνα μεταμορφώνεται από μία Ιζαμπέλ Ιπέρ όπως δεν την έχουμε ξαναδεί, με τους ανδρικούς ρόλους να στέκονται γύρω της ως βουβά πρόσωπα και τον θρήνο του χαμένου έρωτά της να αντηχεί μέσα μας και γύρω μας. Ένα έργο για την τρέλα, την αλήθεια και το ψέμα τού να αγαπάς και να αγαπιέσαι. (Βερενίκη, 26-30.3.2025).
Στο φετινό ODD (Onassis Dance Days, 3-6.4.2025) η Στέγη στρέφει το βλέμμα στη σχέση εικαστικότητας και σύγχρονου χορού. Με προσκεκλημένο από το εξωτερικό τον εικονοκλάστη χορογράφο Damien Jalet και το έργο του, «Planet (wanderer)» (4-6.4.2025), μία χορογραφική αναμέτρηση με την αδάμαστη ομορφιά της φύσης, με οκτώ πλάσματα, οκτώ πλανήτες.
Τον Μάιο, o διεθνής Έλληνας χορογράφος Χρήστος Παπαδόπουλος καταθέτει το πιο προσωπικό έργο του και συνδέει την υλικότητα του ήχου με τη μουσικότητα των σωμάτων (προσωρινός τίτλος: My Fierce Ignorant Step, 8-18.5.2024).
Μουσική
Στη μουσική, το καθιερωμένο εναρκτήριο πάρτι στη γειτονιά της Στέγης επιστρέφει την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου. Την ένταση θα ανεβάσει ένα πολυσυλλεκτικό lineup με αναπάντεχα ονόματα της εγχώριας και διεθνούς μουσικής σκηνής.
Τον Νοέμβριο, το έργο του Κ. Π. Καβάφη θα ζωντανέψει ξανά μέσα από τις μελωδίες του Δημήτρη Παπαδημητρίου σαν «μια παλιά έξις» ή «ένας εφηβικός έρωτας», καθώς η Στέγη παρουσιάζει για δεύτερη φορά το έργο του συνθέτη, «…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός» (2.11.2024).
Το STEGI.RADIO καταλαμβάνει τη Στέγη για δεύτερη χρονιά, μεταμορφώνοντάς την σε μία καλειδοσκοπική μουσική σκηνή με εγχώριους και διεθνείς καλεσμένους της ηλεκτρονικής μουσικής και το Takeover γίνεται, πλέον, θεσμός. Μέσα σε τρεις ημέρες και από τρία stages, το ραδιόφωνο ξεδιπλώνει τον πολυσυλλεκτικό χαρακτήρα του. (STEGI.RADIO Takeover, 23-25.1.2025).
Η «Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού» και η συνεργασία της Στέγης με το Πάντειο Πανεπιστήμιο συμπληρώνουν 10 χρόνια. Με αφορμή αυτήν την επέτειο, τρεις νέοι μουσικοί κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μία διευρυμένη επιμελητική ομάδα για να διαμορφώσουν από κοινού το φετινό μουσικό πρόγραμμα. (Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού, 6-7.3.2025).
Στη 14η έκδοσή του, το Borderline Festival παρουσιάζει διαφορετικές και συμπληρωματικές εκφάνσεις του σύγχρονου ηλεκτρονικού ήχου. Ένας αφαιρετικός, ambient και deep listening κόσμος συναντιέται με μία έντονη και σωματική εμπειρία ακρόασης μέσα από cross-genre DJ sets από καλλιτέχνες που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της διεθνούς πειραματικής χορευτικής μουσικής (Borderline Festival, 10-12.4.2025).
Για τρίτη χρονιά, η Στέγη επιστρέφει στην Κόνιτσα, μαζί με τον βραβευμένο με Grammy μουσικό παραγωγό Christopher King, με το τριήμερο μουσικό φεστιβάλ «Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων», που συνδυάζει τους παραδοσιακούς ήχους των Βαλκανίων με πειραματικούς αυτοσχεδιασμούς και εθνογραφικό κινηματογράφο (Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων, 27-29.6.2025).
Συζητήσεις και ψηφιακές τέχνες
Οι συζητήσεις στη Στέγη περιλαμβάνουν σημαντικές φωνές της εποχής μας. Η Miranda July, σκηνοθέτρια, συγγραφέας, εικαστικός και περφόρμερ, θα παρουσιάσει ένα μέρος του κινηματογραφικού έργου της, καθώς και το τελευταίο μυθιστόρημά της, «All Fours» (2024), ένα βιβλίο που έχει προκαλέσει αίσθηση, στην Κεντρική Σκηνή (15.1.2025). Ο Χιλιανός συγγραφέας Benjamin Labatut (Όταν παύουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο, Maniac κ.ά.), ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως το «νέο παγκόσμιο λογοτεχνικό φαινόμενο», με το προσωπικό του υβριδικό είδος που ακροβατεί ανάμεσα στην επιστήμη και τη μυθοπλασία, θα μιλήσει για το συναρπαστικό και πολυμεταφρασμένο έργο του στην Κεντρική Σκηνή (άνοιξη 2025). Παράλληλα, συνεχίζονται οι συζητήσεις του Society Uncensored για φλέγοντα ζητήματα και κοινωνικά θέματα του «εδώ και τώρα»: Ευθανασία, ελληνική ραπ, ελληνοαλβανική κοινότητα.
Στις ψηφιακές τέχνες, τα Plásmata επιστρέφουν στην Αθήνα τον Μάιο του 2025 και, ξεκινώντας από τον κοινό και δημόσιο χώρο, εστιάζουν στο οργανικό και στην ύλη, αναζητούν νέες μορφές land art και, ταυτόχρονα, ενσωματώνουν την ψηφιακότητα στην καλλιτεχνική και δημιουργική έκφραση (Μάιος-Ιούνιος 2025).
Κινηματογράφος
Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ταινίες, με το Onassis Cinema να στηρίζει καταξιωμένους δημιουργούς και νέα ταλέντα μέσα από την ανάπτυξη σεναρίων και την παραγωγή ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους, να συνεργάζεται με σημαντικούς φορείς και να ενισχύει τον ελληνικό κινηματογράφο.
Στη Στέγη θα πραγματοποιηθεί η πανελλήνια πρεμιέρα του πολυσυζητημένου έπους του Francis Ford Coppola, «Megalopolis», σε συνεργασία με το 30ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» (11.10.2024).
Σε συμπαραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση, ετοιμάζονται ταινίες από τους: Romain Gavras (Sacrifice), Γιάννη Οικονομίδη (Σπασμένη Φλέβα), Εύη Καλογηροπούλου (Κόρη), Σταύρο Πετρόπουλο (Pirateland) και Ευθύμη Kosemund-Σανίδη (Μικρός Θάνατος).
Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση παρουσιάζει δικές του παραγωγές ντοκιμαντέρ: Εύα Στεφανή (Η Καρδιά του Ταύρου), Τάσος Λάγγης (νέο ντοκιμαντέρ για την Αθήνα), Ιλίρ Τσούκο (KΑΙ ΕΛ KΑΙ ΑΛ), Χρήστος Σαρρής (Eternal Desires: Ο κόσμος του Κ. Π. Καβάφη, από την Αλεξάνδρεια στη Νέα Υόρκη).
Πρωτοβουλίες για την Υγεία
Εκτός από τις διάφορες πολιτιστικές δράσεις ανά τον κόσμο, το Ίδρυμα Ωνάση εξακολουθεί να συνδράμει σημαντικά στην εκπαίδευση και την υγεία. Δημιουργεί εκπαιδευτικά προγράμματα για τη νέα γενιά που διαμορφώνεται σήμερα, προκειμένου να διακριθεί αύριο με ενσυναίσθηση, περιέργεια και θάρρος. Επιπλέον, υπόσχεται να αλλάξει το τοπίο της Υγείας και των Μεταμοσχεύσεων στη χώρα, καθώς δίπλα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο θα παραδοθεί στην Πολιτεία μέσα στο 2025 το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο.
Τα δύο κέντρα μοιράζονται τα ίδια θεμέλια και συνθέτουν το Ωνάσειο Νοσοκομείο. Το νέο νοσοκομείο γίνεται συνώνυμο του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Υγεία. Το νέο οικοσύστημα του Ωνάσειου Νοσοκομείου συμπληρώνει η δημιουργία του Ωνάσειου Παίδων, μίας αυτόνομης μονάδας που θα καλύπτει παιδοκαρδιολογικά και παιδοκαρδιοχειρουργικά περιστατικά, καθώς και μελλοντικές μεταμοσχεύσεις σε παιδιά. Μαζί με το νέο νοσοκομείο καλλιεργείται και μία νέα αντίληψη για τη δωρεά οργάνων, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ).
