«Ενότητα, σοβαρότητα και ταχύτητα στις αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα μεγάλα ζητούμενα σήμερα περισσότερο παρά ποτέ», τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης στις συνεδριάσεις του Eurogroup και του ECOFIN στις Βρυξέλλες, σημειώνοντας την επιτακτική ανάγκη άμεσων και στοχευμένων πρωτοβουλιών από την ΕΕ, ώστε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις μεγάλες προκλήσεις ενός εντυπωσιακά μεταβαλλόμενου και ασταθούς διεθνούς περιβάλλοντος.
Στη συνεδρίαση του Eurogroup, η συζήτηση επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία και ασφάλεια από τις πρόσφατες αλλαγές στην οικονομική και εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Στην τοποθέτησή του, ο κ. Χατζηδάκης εστίασε στην αρνητική επίδραση που θα έχει για όλους η επιβολή δασμών στο διεθνές εμπόριο, στις δευτερογενείς επιπτώσεις που ενδέχεται να προκύψουν όσον αφορά τον πληθωρισμό, καθώς και τις ευρύτερες συνέπειες για τις ευρωατλαντικές σχέσεις και την ευρωπαϊκή άμυνα.
Ο Έλληνας Υπουργός υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης ανοιχτού διαλόγου με τις ΗΠΑ, με στόχο την εξεύρεση αμοιβαία επωφελών λύσεων, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η Ευρώπη οφείλει να είναι προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο, δρώντας με ενότητα, σοβαρότητα και ταχύτητα. «Σε έναν κόσμο όπου οικονομικές υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο, η επιρροή της ΕΕ στη διεθνή σκηνή εξαρτάται από τη συλλογική μας δράση. Είναι πιο κρίσιμο από ποτέ η Ευρώπη να μιλά με μία φωνή, ενώ παράλληλα πρέπει να επιταχύνουμε τις κοινές πολιτικές που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας. Σε μερικούς μήνες μπορεί να είναι πολύ αργά», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος ειδικότερα στο θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στις πρόσφατες προτάσεις του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για την ενίσχυση της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής άμυνας και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Παράλληλα, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής ως προς τις αμυντικές επενδύσεις σε σχέση με την εφαρμογή των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων. «Οι πρωτοβουλίες αυτές θωρακίζουν την αμυντική μας ικανότητα και στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε όσους απειλούν την ασφάλειά μας. Και πρέπει να υιοθετηθούν χωρίς καθυστέρηση», τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Στο πρόγευμα του ECOFIN, οι Υπουργοί συζήτησαν για το θέμα που έχει προκύψει με την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Διεθνή Φορολογική Συμφωνία για τον ελάχιστο φορολογικό συντελεστή 15% στις πολυεθνικές, που είχε συμφωνηθεί το 2021 υπό τον ΟΟΣΑ. Στην παρέμβασή του ο κ. Χατζηδάκης επεσήμανε ότι η συγκεκριμένη απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης δημιουργεί φορολογική αβεβαιότητα σε κράτη και επιχειρήσεις ενώ παράλληλα θα πλήξει τη διεθνή συνεργασία σε θέματα φορολογίας. Επίσης τόνισε ότι τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένα στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει ενώ παράλληλα θα πρέπει να διαμορφώσουν κοινή απάντηση προς τις ΗΠΑ, διατηρώντας τον εποικοδομητικό διάλογο αλλά και προετοιμαζόμενα για όλες τις πιθανές εξελίξεις.
Στην τακτική συνεδρίαση του ECOFIN, η συζήτηση επικεντρώθηκε στην «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας» που δημοσίευσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνέχεια των εκθέσεων Ντράγκι και Λέττα. Ο Κωστής Χατζηδάκης χαιρέτισε το γεγονός ότι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων και εξέφρασε την ελπίδα ο διάλογος να συνοδευτεί από μια αίσθηση επείγοντος. Τόνισε ωστόσο ότι η προσέγγιση αυτή πρέπει να συνοδεύεται από την προώθηση της εσωτερικής συνοχής, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη-μέλη μπορούν να συμμετάσχουν και να ωφεληθούν από μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία. «Ορθώς έχουμε θέσει ως στόχο να παράγουμε περισσότερα και καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες. Όμως, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχουν αγοραστές. Η ύπαρξη μιας ενιαίας αγοράς με 450 εκατομμύρια καταναλωτές υψηλής αγοραστικής δύναμης είναι ζωτικής σημασίας, καθώς στο σημερινό αβέβαιο διεθνές εμπορικό περιβάλλον, η πρόσβαση σε ξένες αγορές δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη», υπογράμμισε.
Επιπλέον, ο Έλληνας Υπουργός υποστήριξε την έμφαση της Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας στην προσαρμογή των ενεργοβόρων βιομηχανιών όπως η χαλυβουργία, τα μέταλλα και τα χημικά, τονίζοντας όμως παράλληλα την ανάγκη να ληφθεί ειδική μέριμνα και για άλλες βιομηχανίες με υψηλές προκλήσεις μετάβασης, όπως η ναυτιλία.
Στο πλαίσιο της συνεδρίασης του ECOFIN, οι Υπουργοί Οικονομικών ενημερώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ενώ ενέκριναν:
- Αναθεωρημένα τα Εθνικά Σχέδια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη Λετονία και το Βέλγιο.
- Συμπεράσματα σχετικά με την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Επαγρύπνησης (European Alert Mechanism) για το 2025.
- Σύσταση για την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ το 2025.
- Συστάσεις για τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά-διαρθρωτικά σχέδια που υπέβαλαν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της εφαρμογής των νέων δημοσιονομικών κανόνων και την ανάληψη αποτελεσματικής δράσης από τα κράτη που έχουν τεθεί σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
- Αναθεωρημένο ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων φορολογικών δικαιοδοσιών.
- Απαλλαγή της Επιτροπής για την εκτέλεση του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2023.
- Κατευθυντήριες Γραμμές για τον ετήσιο προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026.
- Εντολή της ΕΕ για τη σύνοδο των Υπουργών Οικονομικών και Διοικητών Κεντρικών Τραπεζών της G20, που θα πραγματοποιηθεί στις 26-27 Φεβρουαρίου 2025.
Στο πλαίσιο του Eurogroup, η Υπουργός Οικονομικών της Βουλγαρίας, Temenuzhka Petkova, παρουσίασε την πρόοδο της χώρας της όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων ένταξης στη ζώνη του ευρώ. Επίσης, συζητήθηκαν οι συστάσεις οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ζώνη του ευρώ, ενώ εγκρίθηκε το πρόγραμμα εργασιών του Eurogroup για το πρώτο εξάμηνο του 2025.