Δυσκολία στο να ξεχωρίσουν την άποψη από την πραγματικότητα αλλά και στο να καταλάβουν τη χρονική σειρά των πραγμάτων αντιμετωπίζουν τα μοντέλα της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτοί είναι οι λόγοι που ενώ η χρήση τους στη δημοσιογραφία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα σωστές ειδήσεις, η περίληψη των ειδήσεων έχει λάθη και μάλιστα σοβαρά. Στοιχεία που δείχνουν ότι το 51% των απαντήσεων των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης στην ειδησεογραφία είχε λάθη παρουσίασε η Κατερίνα Σωτηράκου, επισκέπτρια καθηγήτρια του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, διευθύντρια του IQ Media Hub, μιλώντας σε ημερίδα για την ενημέρωση και την παραπληροφόρηση στον καιρό της Τεχνητής Νοημοσύνης, που συνδιοργάνωσαν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, μέσω της Αντιπεριφέρειας Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η Ένωση Συντακτών Μακεδονίας-Θράκης και το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
«Είμαστε πολύ μακριά ακόμη από τη στιγμή που θα λέμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη ακόμη και αν την εκπαιδεύσουμε θα μας δώσει κάτι τελικά απόλυτα σωστό» είπε κ. Σωτηράκου. Η ίδια τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει αλλά να κάνει και κακό, σημείωσε ότι οι δημοσιογράφοι έχουν μια άρνηση στις νέες τεχνολογίες αλλά μετά αναγκάζονται να τις χρησιμοποιήσουν και τελικά τις φέρνουν στα μέτρα τους, και εκτίμησε ότι κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος και γι’ αυτό πρέπει ο άνθρωπος να ελέγχει την πληροφορία. Τοποθέτησε, παράλληλα, τον ρόλο των δημοσιογράφων σε ένα καίριο σημείο, εκείνο του ελέγχου των αλγορίθμων ώστε να διαπιστώνουν, αν από τα δεδομένα που χρησιμοποιούν προκύπτουν τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα που εξάγουν.
Η σημασία της ρύθμισης
Τη σημασία της ρύθμισης στα ζητήματα που αφορούν τη χρήση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στη δημοσιογραφία, υπογράμμισε ο Αιμίλιος Περδικάρης, δημοσιογράφος, πρόεδρος του Αθηναϊκού/ Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ). «Πιστεύω πραγματικά σε ό,τι αφορά τον ιδιαίτερο ρόλο του Πρακτορείου στην ενημέρωση. Πιστεύω πολύ στη ρύθμιση. Πρέπει να βάλεις κανόνες αλλά υπάρχει ένα όριο ανάμεσα στους κανόνες που μπορείς να βάλεις και στον έλεγχο που μπορεί να υπάρξει» είπε ο κ. Περδικάρης και στο πλαίσιο αυτό χαρακτήρισε πολύ σημαντικό βήμα, σε συλλογικό επίπεδο, τον κώδικα δεοντολογίας της ΠΟΕΣΥ για την τεχνητή νοημοσύνη.
Από την άλλη πλευρά, επισήμανε ότι «η αυτορρύθμιση πρέπει να ξεκινήσει από εμάς τους δημοσιογράφους και από εκεί και πέρα να περάσει στους χώρους εργασίας» και υπογράμμισε ότι «το ζητούμενο είναι να μπορέσουμε να περιφρουρήσουμε αυτό που έχουμε, να μην φοβηθούμε την τεχνολογία, να τη χρησιμοποιήσουμε για να γίνει καλύτερη και αποδοτική η δουλειά μας και όχι να μας αντικαταστήσει».
Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρθηκε στο ρόλο του Πρακτορείου ως βασική πηγή ενημέρωσης για το κοινό και για τα υπόλοιπα μέσα, ενώ μίλησε για το καθήκον αλήθειας που έχει καθώς προτιμά να καθυστερήσει να βγάλει μια είδηση για να μπορέσει πρώτα να τη διασταυρώσει. Απαντώντας στο ερώτημα αν η τεχνητή νοημοσύνη τελικά θα αντικαταστήσει τους δημοσιογράφους, δήλωσε αισιόδοξος ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί καθώς, όπως είπε, «ο δημοσιογράφος ως επάγγελμα ή λειτούργημα δεν μπορεί να αντικατασταθεί στο πεδίο για πολλούς και διάφορους λόγους». Παράλληλα σημείωσε ότι η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από τα δεδομένα που τροφοδοτούν τους αλγόριθμους, ενώ τόνισε ότι τα δεδομένα αλλάζουν με ραγδαίο ρυθμό και η δική μας ευθύνη είναι να προσαρμοστούμε και να καταστήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη εργαλείο στα χέρια μας.
Σημείο – κλειδί η παραπληροφόρηση
Ο Λάζαρος Θεοδωρακίδης, δημοσιογράφος από τη voria.gr επισήμανε ότι «στις αίθουσες σύνταξης, λέξη – κλειδί είναι η παραπληροφόρηση για όλους εμάς που υπηρετούμε την δημοσιογραφία αυτό είναι που μας καίει, το τι βλέπουμε, τι μεταδίδουμε». Αναγνώρισε ότι στις αίθουσες σύνταξης, μεγάλα διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα έχουν ενσωματώσει ήδη στη λειτουργία τους εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης σε πολλά επίπεδα, ωστόσο σημείωσε ότι στη voria προς το παρόν αξιοποιούνται σε πρώτο επίπεδο οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης για την ταχύτερη αναζήτηση, την πρόσβαση σε στατιστικά και οικονομικά στοιχεία, τα οποία όμως μπορούν να αποτελέσουν τη βάση ενός ρεπορτάζ.
Σε κάθε περίπτωση επισήμανε ότι «η αίθουσα σύνταξης είναι ένα πεδίο αλληλεπίδρασης τριβής, ζύμωσης για κάθε ενδιαφέρον θέμα» και πρόσθεσε πως «η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα δώσει περισσότερο χρόνο στην ερευνητική δημοσιογραφία».
Η χύτρα ταχύτητας
Από την πλευρά της, η Σοφία Χριστοφορίδου, δημοσιογράφος από τη Μακεδονία της Κυριακής και το emakedonia.gr παρομοίασε την τεχνητή νοημοσύνη με μια «χύτρα ταχύτητας», όπου τα δεδομένα μαγειρεύονται πολύ γρήγορα, όμως μπορεί κάποια στιγμή να σκάσει.
Αναφέρθηκε στη χρησιμότητα της τεχνητής νοημοσύνης για την κουραστική δουλειά των δημοσιογράφων, ενώ τόνισε ότι οι μεγαλύτεροι μπορεί να αισθάνονται ένα άγχος, ωστόσο προσπαθούν να έχουν το μυαλό τους ανοιχτό για τη χρήση της ως εργαλείο που θα τους βοηθήσει να καταλάβουν το προφίλ των αναγνωστών και να παράγουν καλύτερο και πιο στοχευμένο περιεχόμενο για τους αναγνώστες.
Κώδικας δεοντολογίας για την τεχνητή νοημοσύνη
Στη δημιουργία σχετικού κώδικα δεοντολογίας από την ΠΟΕΣΥ αναφέρθηκε, κατά τον χαιρετισμό του στην ημερίδα, ο πρόεδρός της Σωτήρης Τριανταφύλλου.
Υποδεχόμενος τους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση, ο αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Νικόλαος Τζόλλας, τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται ραγδαία και έχει μείνει πίσω το κομμάτι του κανονιστικού πλαισίου.
Ο πρόεδρος της ΕΣΗΕΜΘ, Γιάννης Βοϊτσίδης, σημείωσε ότι σε μια εποχή που η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία είμαστε ακόμη σε αχαρτογράφητα νερά και είναι λογικό αυτό να μας προβληματίζει, όμως ο φόβος δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που η δημοσιογραφία καλείται να αντιμετωπίσει μια πρόκληση που έχει στο επίκεντρό της την τεχνολογία.
Ο Ανδρέας Βέγλης, καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ανέφερε ότι το τμήμα δραστηριοποιείται στο εν λόγω αντικείμενο, συμμετέχει στο μεσογειακό παρατηρητήριο ψηφιακών μέσων και «τρέχει» το πρόγραμμα Shazaam που ασχολείται με την παραπληροφόρηση στην generazion z.