Ένας διάστικτος, γεμάτος φλέβες βράχος σε σχήμα αιχμής βέλους που εντόπισε το ρόβερ της NASA στον Άρη, περιέχει χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν ότι πριν από δισεκατομμύρια χρόνια πιθανώς φιλοξενούσε μικροβιακή ζωή. Στις 21 Ιουλίου, το ρόβερ Perseverance εντόπισε τον εν λόγω βράχο ο οποίος ονομάστηκε Cheyava Falls, καθώς κινούνταν κατά μήκος της βόρειας άκρης του Neretva Vallis, μιας αρχαίας κοιλάδας ποταμού που χαράχτηκε από το νερό που έρεε στον κρατήρα Jezero του Άρη.
Η ανάλυση του βράχου αποκάλυψε σημάδια οργανικού υλικού, ενδιαφέρουσες επιφανειακές κηλίδες παρόμοιες με αυτές που σχετίζονται με απολιθωμένα μικρόβια στη Γη και ενδείξεις ότι κάποτε το νερό περνούσε μέσα από το βράχο, ανέφερε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία.
Ο Κεν Φάρλεϊ, επιστήμονας της αποστολής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, δήλωσε ότι ο Cheyava Falls ήταν «ο πιο αινιγματικός, πολύπλοκος και δυνητικά σημαντικός βράχος που έχει διερευνηθεί από το Perseverance», αν και η ομάδα ξεκαθαρίζει ότι οι μη βιολογικές διεργασίες μπορεί να δημιούργησαν τις συνθήκες για τον σχηματισμό αυτών των χαρακτηριστικών.
«Από τη μία πλευρά, έχουμε την πρώτη ανίχνευση οργανικού υλικού, χαρακτηριστικές πολύχρωμες κηλίδες ενδεικτικές χημικών αντιδράσεων που η μικροβιακή ζωή θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως πηγή ενέργειας και σαφείς ενδείξεις ότι το νερό, απαραίτητο για τη ζωή, περνούσε κάποτε μέσα από το βράχο», δήλωσε ο επιστήμονας.
«Από την άλλη πλευρά, δεν μπορέσαμε να προσδιορίσουμε ακριβώς πώς σχηματίστηκε το πέτρωμα και σε ποιο βαθμό τα κοντινά πετρώματα μπορεί να έχουν θερμάνει τον βράχο και να έχουν συμβάλει σε αυτά τα χαρακτηριστικά» πρόσθεσε.
Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης ήταν ένας θερμότερος και υγρότερος πλανήτης. Αν η ζωή εξελίχθηκε ποτέ εκεί, οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ίχνη θα πρέπει να παραμένουν μέσα στα πετρώματά του, με τη μορφή οργανικού υλικού και ενδεχομένως απολιθωμένων υπολειμμάτων.
Οι σαρώσεις που πραγματοποίησαν οι επιστήμονες με τη βοήθεια του οργάνου Sherloc του Perseverance υποδεικνύουν ότι ο βράχος περιέχει οργανικές ενώσεις. Τέτοια μόρια με βάση τον άνθρακα θεωρούνται τα δομικά στοιχεία της ζωής, αλλά μπορούν επίσης να παραχθούν από μη βιολογικές διαδικασίες.
Κατά μήκος του βράχου διακρίνονται μεγάλες λευκές φλέβες φωσφορικού ασβεστίου. Ανάμεσά τους υπάρχουν λωρίδες κοκκινωπού υλικού, πιθανότατα αιματίτη, μια από τις ενώσεις οξειδίου του σιδήρου που δίνει στον Άρη το χρώμα σκουριάς. Η προσεκτικότερη εξέταση των ζωνών αποκάλυψε δεκάδες μικρές υπόλευκες κηλίδες. Κάθε μια από αυτές τις κηλίδες περιβάλλεται από έναν μαύρο δακτύλιο που περιέχει σίδηρο και φωσφορικό άλας.
Ο Ντέιβιντ Φλάνερι, αστροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Queensland στην Αυστραλία και μέλος της αποστολής, χαρακτήρισε τις κηλίδες «μεγάλη έκπληξη», επειδή στη Γη παρόμοια χαρακτηριστικά «συχνά συνδέονται με το απολιθωμένο αρχείο μικροβίων». Οι λευκές κηλίδες μπορούν να σχηματιστούν στους βράχους μέσω χημικών αντιδράσεων που αφορούν τον αιματίτη, παράγοντας σίδηρο και φωσφορικά άλατα, καθώς και ενέργεια με την οποία θα μπορούσαν να ζήσουν τα μικρόβια. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν έχουν εντοπίσει ακόμη κάποιο απολιθωμένο μικρόβιο.
Οι ερευνητές θέλουν να εξετάσουν δείγματα του βράχου, αλλά η αποστολή της επιστροφής των πετρωμάτων στη Γη αντιμετωπίζει δυσκολίες. Η αποστολή επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη έχει υπερβεί τον προϋπολογισμό των 11 δισ. δολαρίων και έχει καθυστερήσει σημαντικά, χωρίς να υπάρχει προοπτική να πραγματοποιηθεί πριν από το 2040. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία αναζητά εταιρείες που θα επιστρέψουν δείγματα από τον Άρη νωρίτερα και με χαμηλότερο κόστος.
«Αυτό είναι το νόημα της επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη. Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο από τον Άρη, ούτε στις συλλογές μετεωριτών από αυτόν τον πλανήτη, ούτε με το Mars Science Laboratory ούτε με άλλα ρόβερ», δήλωσε ο καθηγητής Τζον Μπρίτζες, από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ, ο οποίος συμμετέχει στη επιστημονική ομάδα.
«Πρέπει να πάρουμε αυτά τα δείγματα πίσω στη Γη για να πραγματοποιήσουμε λεπτομερή ηλεκτρονική μικροσκοπία και αναλύσεις ισοτόπων προκειμένου να δούμε αν αυτά σχηματίστηκαν με αρχαία μικροβιακή δράση ή αβιοτικά», πρόσθεσε.
Ο Τσαρλς Κόκελ, αστροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, δήλωσε: «Αν και τα χαρακτηριστικά αυτά δεν παρέχουν αδιαμφισβήτητες αποδείξεις ζωής, επιβεβαιώνουν ότι ο Άρης ήταν ένας πολύ δυναμικός πλανήτης με όλα τα συστατικά για τη ζωή, συμπεριλαμβανομένου του οργανικού άνθρακα. Πρέπει να φέρουμε πίσω δείγματα, ή κατά την άποψή μου, να στείλουμε ανθρώπους προκειμένου να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν βιο-υπογραφές».
Η Μόνικα Γκρέιντι, πλανητική και διαστημική επιστήμονας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, δήλωσε: «Αυτός είναι ένας πραγματικά εκπληκτικός βράχος. Μου τρέχουν τα σάλια και μόνο που τον κοιτάζω. Ο συνδυασμός διαφορετικών τύπων ορυκτών που είναι τοποθετημένα με τον τρόπο που είναι, μου θυμίζει κάποιες από τις υφές που βρίσκονται σε αρχαία γήινα πετρώματα, όπου διατηρούνται ίχνη από σκουλήκια. Προφανώς, δεν λέω ότι υπήρχαν σκουλήκια στον Άρη – αλλά ανυπομονώ να δω τι άλλο θα αποκαλύψει η έρευνα του το Perseverance σε αυτή την περιοχή» κατέληξε η επιστήμονας.
