Την έναρξη υλοποίησης του νέου Εθνικού Υπερυπολογιστή «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» και του Κέντρου Δεδομένων Λαυρίου, ανακοίνωσε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, από το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ), όπου και θα κατασκευαστεί ο νέος υπερυπολογιστής.
Μεταξύ του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ ΑΕ – GRNET), φορέα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της «Hewlett Packard Enterprise», υπογράφτηκε η σύμβαση για την κατασκευή του υπερυπολογιστή, ενώ είχε προηγηθεί η υπογραφή για τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και τη διαμόρφωση του χώρου με την «ΜainSys ΑΕ».
Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό ύψους 58,9 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και αποτελεί μέρος της ενίσχυσης των δημόσιων ψηφιακών υποδομών της χώρας, ως δράση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Υλοποιείται από την ΕΔΥΤΕ ΑΕ, φορέα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του ευρωπαϊκού οργανισμού EuroHPC JU (European High Performance Computing Joint Undertaking).
Κατά την έναρξη υλοποίησης, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου δήλωσε: «Από το Λαύριο, ένα σημείο όπου πριν από περίπου 120 χρόνια εκτυλίχθηκε η 2η βιομηχανική επανάσταση, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για τη θέση μας στην 4η βιομηχανική επανάσταση και το πέρασμα στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μεθοδικά καθιερωνόμαστε ως πρωτοπόρος χώρα στην υπεύθυνη χρήση της ΤΝ και των αναδυόμενων τεχνολογιών. Με την ανάπτυξη του υπερυπολογιστή ”ΔΑΙΔΑΛΟΣ” θα διαθέτουμε ένα από τα ισχυρότερα υπολογιστικά συστήματα παγκοσμίως, πάνω στο οποίο θα οικοδομήσουμε πολιτικές για το ”αύριο” της χώρας, το οποίο σχετίζεται άμεσα με την ΤΝ. Η κατασκευή του αποτέλεσε, εξάλλου, βασικό παράγοντα για την επιλογή της Ελλάδας, μεταξύ των πρώτων εφτά ευρωπαϊκών χωρών οι οποίες θα αποκτήσουν το δικό τους ”εργοστάσιο” ΤΝ. Εδώ που κάποτε υπήρχε ένα εργοστάσιο, θα φτιαχτεί ένα νέο, πιο γρήγορο, πιο καινοτόμο, το οποίο με σύγχρονες υποδομές θα δώσει την ευκαιρία σε νέους επιστήμονες να εξελιχθούν και να παράγουν πρωτοποριακές λύσεις. Οι υπολογιστικές ικανότητες του ”ΔΑΙΔΑΛΟΥ” θα λειτουργήσουν ως κινητήριος δύναμη για την εξέλιξη της ερευνητικής και επιχειρηματικής κοινότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ”ΔΑΙΔΑΛΟΣ” θα αποτελεί ένα από τα πιο γρήγορα μηχανήματα στην Ευρώπη και τον κόσμο. Δημόσιοι φορείς, πανεπιστήμια, νεοφυείς επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα θα μπορέσουν, αξιοποιώντας τη δυναμική του, να αναπτύξουν εφαρμογές, υπηρεσίες και προϊόντα προς όφελος των πολιτών, συμβάλλοντας στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Προχωρούμε όλοι μαζί στην επόμενη ψηφιακή σελίδα της Ελλάδας με στέρεες βάσεις, ώστε να εκμεταλλευτούμε όλες τις διαθέσιμες ευκαιρίες. Με ορθές αποφάσεις η ΤΝ θα πάει τη χώρα μπροστά».
Ο «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» θα υλοποιηθεί σε δύο στάδια και θα ολοκληρωθεί σε συνεργασία της ΕΔΥΤΕ ΑΕ με δύο αναδόχους στους οποίους κατακυρώθηκαν οι δημόσιοι διαγωνισμοί: α) με την ανάδοχο εταιρεία «Hewlett Packard Enterprise» με αντικείμενο την προμήθεια και την εγκατάσταση προηγμένου υπολογιστικού εξοπλισμού, αποθηκευτικού χώρου και λογισμικού, και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, με προϋπολογισμό 41 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), και β) με την ανάδοχο εταιρεία «ΜainSys ΑΕ» στην οποία κατακυρώθηκε η διαμόρφωση των ηλεκτρομηχανολογικών υποδομών και η διαμόρφωση νέου κέντρου δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκου Λαυρίου, με προϋπολογισμό ύψους 17,9 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).
Το Κέντρο Δεδομένων Λαυρίου καλύπτει τις απαιτήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Πιστοποίησης Κέντρων Δεδομένων «Uptime Institute» ως προς τη διαθεσιμότητα και αξιοπιστία του, ενώ η λειτουργία του ακολουθεί τις πολιτικές ασφαλείας των Κέντρων Δεδομένων της ΕΔΥΤΕ ΑΕ.
Ο υπερυπολογιστής «ΔΑΙΔΑΛΟΣ», με ισχύ 89 PetaFlops θα είναι το ισχυρότερο υπολογιστικό σύστημα στην Ελλάδα και ένα από τα κορυφαία στην Ευρώπη. Η ανάπτυξή του αποτελεί σημαντικό βήμα για την επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη της χώρας, ενισχύοντας τις δυνατότητες έρευνας και καινοτομίας σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η εξατομικευμένη ιατρική, η μετεωρολογία, η ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων και η ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων μεταφορών. Επισημαίνεται ότι, η υποδομή τού υπερυπολογιστή έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη βιωσιμότητα, ώστε να αξιοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προηγμένα συστήματα ψύξης, που μειώνουν σημαντικά την ενεργειακή κατανάλωση.
Ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάμενο υπερυπολογιστή ARIS, εκτελώντας ογδόντα εννέα τετράκις εκατομμύρια (89.000.000.000.000.000) πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο, και αναμένεται να καταταχθεί ανάμεσα στους πρώτους είκοσι σε επίδοση στην λίστα των κορυφαίων 500 συστημάτων παγκοσμίως σε επιδόσεις (ΤΟP500) και αποδοτικής χρήσης ενέργειας (GREEN500). Με τις υπολογιστικές του δυνατότητες θα καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες της ερευνητικής και επιστημονικής κοινότητας, προσελκύοντας επιπλέον νέους επιστήμονες και συνεισφέροντας σε έρευνα παγκόσμιας κλάσης. Αναμένεται να είναι διαθέσιμος στις αρχές 2026, για χρήση από την επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα, τη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα σε όλη την Ευρώπη, ενισχύοντας τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της υψηλής υπολογιστικής απόδοσης.
Ο «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» και το νέο Κέντρο Δεδομένων θα εγκατασταθούν στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο ιστορικό κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού, αναγνωρισμένο μνημείο της σύγχρονης βιομηχανικής κληρονομιάς, εμβαδού 1.500 τ.μ. Η αξιοποίηση του χώρου, αποτελεί μια εμβληματική επένδυση στον τομέα της υψηλής απόδοσης υπολογιστικής (HPC) και της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), ενισχύοντας τον ρόλο της περιοχής ως τεχνολογικού κόμβου αιχμής.
Θα αποτελέσει τον υπολογιστικό πυρήνα του ελληνικού «εργοστασίου» Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Factory) «Pharos», το οποίο θα προωθήσει την τεχνολογική πρόοδο σε τομείς όπως η υγεία, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ο πολιτισμός και η γλώσσα. Η υλοποίηση του AI Factory «Pharos» αναμένεται να ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2025. Η Ελλάδα, ως μια από τις πρώτες επτά ευρωπαϊκές χώρες και συνολικά πλέον δεκατρείς που θα αποκτήσουν το δικό τους «εργοστάσιο» ΤΝ, καθιερώνεται μεταξύ των πρωτοπόρων στην υπεύθυνη και αποτελεσματική χρήση της ΤΝ με σημαντικά οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία.
Κατά την εναρκτήρια εκδήλωση, ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΔΥΤΕ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ Στέφανος Κόλλιας, δήλωσε: «Ο ”ΔΑΙΔΑΛΟΣ” αποτελεί ένα τεχνολογικό άλμα για τη χώρα μας. Η λειτουργία του θα ενισχύσει την ερευνητική και καινοτομική δυναμική της Ελλάδας και θα συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών καθώς θα αξιοποιηθεί και στην υλοποίηση του AI Factory ”Pharos”».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Hewlett Packard Enterprise, Μιχάλης Κασιμιώτης επισήμανε ότι ο ”ΔΑΙΔΑΛΟΣ” δεν είναι απλώς ένας υπερυπολογιστής, αλλά είναι η γέφυρα που θα οδηγήσει την Ελλάδα στη νέα εποχή της τεχνολογίας και της ψηφιακής καινοτομίας δίνοντας τη δυνατότητα στα λαμπρότερα μυαλά της Ελλάδας να εκφράσουν το ταλέντο τους.
Ο διευθύνων σύμβουλος της MainSys ΑΕ, Γεώργιος Πλαβούκος τόνισε ότι το έργο αυτό δεν αφορά απλώς τις υποδομές, είναι ένας επιταχυντής καινοτομίας που θα θωρακίσει την ερευνητική και τεχνολογική δυναμική της χώρας.
Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτριος Παπαστεργίου, ο ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και προέδρος του ΕΔΥΤΕ ΑΕ Στέφανος Κόλλιας, ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και εθνικός εκπρόσωπος στο EuroHPC Νεκτάριος Κοζύρης, ο πρόεδρος του ΤΠΠΛ και αντιπρόεδρος ΕΑΔΙΠ-ΕΜΠ Δημήτριος Καλιαμπάκος, ο Managing Director Greece & Cyprus της «Hewlett Packard Enterprise» Μιχάλης Κασιμιώτης, ο διευθύνων σύμβουλος της «ΜainSys ΑΕ» Γεώργιος Πλαβούκος, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Ευάγγελος Καρκαλέτσης και ο νομικός σύμβουλος του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Βασίλης Καρκατζούνης.