Υπήρξαν εποχές όπου οι λαοί περίμεναν εναγωνίως από τους ποιητές να εκφράσουν με την πέννα τους τους παλμούς της κοινωνίας, να σαλπίσουν θούριους, να εμπνεύσουν το θάρρος και την καρτερία ή -για να θυμηθούμε τι έλεγε για την Τέχνη ο Χέγκελ- εάν δεν μπορούν να ξερριζώσουν το κακό, τουλάχιστον να προσφέρουν ανακούφιση. Δεν πρέπει, λοιπόν, να απορούμε που μεγάλες περίοδοι της ανθρώπινης Ιστορίας κι ιδίως μαγματικοί και ταραγμένοι χρόνοι, ταυτίζονται, αποστηθίζουν και συνεγείρονται με τις ποιητικές φωνές ενός Τυρταίου, ενός Δάντη, ενός Μίλτωνα, του Γκαίτε και του Χάινε, του Κιτς και του Σέλλεϊ, του Βύρωνα και του Λαμαρτίνου, του Ουγκώ και του Γουΐτμαν, του Ντ’ Ανούντσιο και του Γκέοργκε, του Μαγιακόφσκι και του Μαρινέτι, του Ελυάρ και του Τ.Σ. Έλιοτ, σε εμάς του Παλαμά και του Σεφέρη, μια αναφορά εντελώς σχηματική, γιατί η σειρά των σημαντικών ποιητών της Ιστορίας είναι πραγματικά ανεξάντλητη. Στους σημερινούς άστατους -κι απάνθρωπους συχνά- καιρούς ποιος είναι ο ρόλος της ποίησης;
Σε αυτό το ερώτημα έρχεται να επιχειρήσει, εάν όχι μία απάντηση, τουλάχιστον μία αναψηλάφιση το 8o Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας (ΔΦΠΠ), που πραγματοποιείται από τις 15 έως τις 21 Σεπτεμβρίου 2025 με θέμα «Φωνές Πέρα από τον Ορίζοντα» (εμπνευσμένο από τους στίχους του Μανώλη Αναγνωστάκη) και επίκεντρο την Πάτρα. Με ένα διευρυμένο και εξωστρεφές πρόγραμμα, με τη συμμετοχή 83 ποιητών από 23 χώρες, οι οποίοι εκφράζουν μία μεγάλη βεντάλια από διαφορετικά ύφη και μορφές, το 8o Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας φιλοδοξεί να τονίσει τον πλουραλισμό της παγκόσμιας ποίησης, την αλληλοσυμπλήρωση των ποιητικών φωνών-ταυτοτήτων και την εξελικτικότητα του ποιητικού λόγου. Φέτος, τιμώμενη χώρα είναι η Γαλλία. Μία πρόγευση του Φεστιβάλ θα μπορέσει να έχει και το αθηναϊκό κοινό τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου με την παρουσίαση της Ανθολογίας Ελλήνων Ποιητών στο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως (από τις 20:15 έως τις 22:00).
Ο τίτλος του θέματος είναι άλλωστε αρκετά ενδεικτικός για τις προθέσεις του Φεστιβάλ, «να αντιμετωπίζει την ποίηση ως γλώσσα σύνδεσης σε ασταθείς καιρούς», όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές του. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο, η τολμηρή και ανατόμος ματιά της ποίησης «προσφέρει αναστοχασμό, αλληλεγγύη κι έναν κοινό δημόσιο χώρο», σύμφωνα με τους ίδιους. Έννοιες συνδεδεμένες με το γενικότερο πνεύμα του ανθρωπισμού, που σήμερα είναι όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίες, καθώς η εμπειρία και οι απαιτήσεις της καθημερινότητας διαρκώς καταπατούν και είναι απαραίτητο να ξαναβρεθούν εκείνοι οι τελεστές που θα τις αποσπάσουν από το περιθώριο, θα τις μεταμορφώσουν και θα τους ξαναδώσουν νόημα.
Εξάλλου, γι’ αυτό και το θέμα του Φεστιβάλ αντλεί τον τίτλο του από την ποίηση ενός μεγάλου στοχαστή της θέσης του ανθρώπου μέσα στην κοινωνία και τους καιρούς του, του Μανώλη Αναγνωστάκη. Φέτος, η Ελλάδα τιμά 100 χρόνια από τη γέννηση του εμβληματικού ποιητή, που η φωνή του στάθηκε ορόσημο για μία ολόκληρη γενιά: «Αγάπησα… τους μακρινούς φάρους, τα φώτα ενός απίθανου ορίζοντα».
Οι κατευθυντήριες αξίες του Φεστιβάλ -ισότητα, ποικιλομορφία και συμπερίληψη, βιωσιμότητα και πολιτιστική αναγέννηση των πόλεων- παραμένουν στον πυρήνα του προγράμματος και των συνεργασιών. Το Φεστιβάλ διοργανώνεται από το Γραφείο Ποιήσεως Ελλάδας και το Culturebook.gr, σε συνεργασία με τα Διεθνή Βραβεία Ποίησης «Jean Moréas» και παραμένει μη κερδοσκοπικό με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, ευθυγραμμίζοντας τη φιλοδοξία του πολιτισμού με την προσβασιμότητα του δημόσιου χώρου.
Το 8o Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας δίνει έμφαση σε υπαίθριες αναγνώσεις σε κεντρικά σημεία της Πάτρας (π.χ. πεζόδρομοι Αγίου Νικολάου, Μαιζώνος, Γεροκωστοπούλου, Παντανάσσης, Τριών Ναυάρχων), σε ισχυρή τρίγλωσση επιμέλεια (γλώσσα του/της ποιητή/ποιήτριας – Ελληνικά – Αγγλικά) και σε σχολική διασύνδεση που επεκτείνει τις επιτυχημένες δράσεις των τελευταίων ετών επισκεπτόμενο φέτος 31 λύκεια της περιοχής. Οι εκδηλώσεις συγκεντρώνονται στην Πάτρα, με στοχευμένες παρεμβάσεις σε πόλεις της Δυτικής Ελλάδας μέσω των σχολικών δράσεων, ώστε οι φιλοξενούμενοι ποιητές, οι μαθητές/τριες και το κοινό να βιώσουν τόσο τη ζώσα πόλη όσο και τον ιστορικό περίγυρό της. Παράλληλα με τις αναγνώσεις, το πρόγραμμα περιλαμβάνει ποίηση με μουσική και θέατρο, συνομιλίες με τις εικαστικές τέχνες, δημόσιες συζητήσεις και συναντήσεις με τους/τις ποιητές/ποιήτριες, ώστε ο διάλογος καλλιτεχνών και κοινού να παραμένει άμεσος και αμφίδρομος. Θα ακολουθήσει δίγλωσση ανθολογία των συμμετεχόντων/ουσών ποιητών/ποιητριών. Αναλυτικά, το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ: https://pwpf.gr/.
Σε θεσμικό επίπεδο, το 8o Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας συνεργάζεται με πρεσβείες, πανεπιστήμια, δημοτικούς και περιφερειακούς φορείς, αναδεικνύοντας τον δημόσιο χαρακτήρα και τον διεθνή ορίζοντά του. Το Μνημόνιο Συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Πατρών θωρακίζει την κοινή δράση σε εκπαιδευτικό και πολιτιστικό επίπεδο. Επίσης, το Φεστιβάλ έχει αναπτύξει δομημένους δεσμούς με ευρωπαϊκούς εταίρους, μεταξύ των οποίων: Sète (Γαλλία), Sofia Metaphors (Βουλγαρία), Maribor Bookfest (Σλοβενία), τα Φεστιβάλ Ποίησης Ana Blandiana / Iași / Brașov / Bucharest / Constanța (Κωνστάντσα) / Ploiești (Ρουμανία), το Skopje Poetry Festival (Βόρεια Μακεδονία), το Protimluv Fest (Τσεχία), το Gibraltar Literature Festival, και το Φεστιβάλ ΛΕΑ Αθήνας / LEA Athens. Αυτές οι συνεργασίες υποστηρίζουν επιμέλεια προσκεκλημένων, αμοιβαίες συμμετοχές και κοινό διάλογο για τη φεστιβαλική πρακτική, τη μετάφραση και την ανάπτυξη.
Επιμέλεια: Συντακτική ομάδα