Τα Γκότζι μπέρι είναι ο καρποί του Lycium chinense και του Lycium barbarum, δύο ειδών θαμνώδους φυτού, που φύονται στη βορειοδυτική Κίνα. Η οικογένεια επίσης περιλαμβάνει την πατάτα, τομάτα, μελιτζάνα, πιπεριά τσίλι και τον καπνό. Και τα δυο είδη, είναι ιθαγενή στην Ασία.
Τα αποξηραμένα γκότζι μπέρι είναι ένα κοινό συστατικό στις κινέζικες σούπες και είναι δημοφιλή ως τσάι από βότανα. Μοιάζουν με τις σταφίδες και τρώγονται ως σνακ.
Τα μούρα γκότζι χρησιμοποιούνταν εδώ και χιλιάδες χρόνια στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική ως τονωτικό για τα μάτια, τα νεφρά και το συκώτι.
Σήμερα, είναι περισσότερο γνωστά για τις αντιοξειδωτικές του δράσεις και για το γεγονός ότι επιβραδύνουν τα σημάδια της γήρανσης.
Το γκότζι μπέρι είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και θεωρείται superfood. Τα 28 γραμμάρια αποξηραμένων γκότζι μπέρι περιέχουν:
Θερμίδες : 97,7
Πρωτεΐνη : 4 γρ
Λιπαρά : 0,1 γρ
Υδατάνθρακες : 21,6 γρ
Φυτικές ίνες : 3,6 γρ
Ασβέστιο : 53,2 mg
Σίδηρος : 1,9 mg
Νάτριο : 83,4 mg
Βιταμίνη C : 13,6 mg
Βιταμίνη Α : 7500 IU
Θρεονίνη : 0,1 g
Λευκίνη : 0,128 g
Λυσίνη : 0,065 g
Φαινυλαλανίνη : 0,076 g
Τυροσίνη : 0,062 g
Ασπαρτικό οξύ : 0,479 g
Επίσης περιέχουν και μικροθρεπτικά συστατικά όπως: ριβοφλαβίνη, θειαμίνη, νικοτινικό οξύ, χαλκός, μαγγάνιο, μαγνήσιο, σελήνιο.
Προστατεύει την υγεία των ματιών
Μερικές κλινικές δοκιμές έχουν μελετήσει τις επιδράσεις των μούρων γκότζι στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, μιας πάθησης που προκαλεί προοδευτική απώλεια της όρασης.
Τα μούρα γκότζι περιέχουν λουτεΐνη και ζεαξανθίνη, δύο καροτενοειδή (κόκκινες, κίτρινες ή πορτοκαλί χρωστικές) που προστατεύουν τα μάτια από βλάβες που προκαλούν οι οφθαλμολογικές παθήσεις. Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση τους για 28 ημέρες μπορεί να υπερδιπλασιάσουν τα επίπεδα ζεαξανθίνης στο αίμα.
Σε μια δοκιμή με την συμμετοχή 114 ηλικιωμένων ασθενών με πρώιμη εκφύλιση ωχράς κηλίδας διαπιστώθηκε ότι το μούρο γκότζι αύξησε τη χρωστική της ωχράς κηλίδας και τη ζεαξανθίνη σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Κάτι που σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα μούρα μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη του εκφυλισμού στο μάτι.
Σε μια άλλη δοκιμή σε υγιείς ενήλικες μέσης ηλικίας, τα μούρα γκότζι ήταν πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με την λήψη ενός συμπληρώματος που περιείχε μικρότερες ποσότητες λουτεΐνης και ζεαξανθίνης. Αν και αυτή η δοκιμή ήταν περιορισμένη – μόλις 27 άτομα – ωστόσο, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα μούρα γκότζι θα μπορούσαν να θωρακίσουν τα μάτια, συμβάλλοντας στην πρόληψη της εκφύλισης ωχράς κηλίδας, ακόμη και σε άτομα χωρίς βλάβες στα μάτια.
Το μούρο γκότζι έχει επίσης αποδειχθεί ότι προστατεύει τον αμφιβληστροειδή και διατηρεί την όραση σε φυσιολογικά επίπεδα σε μια άλλη πάθηση, που ονομάζεται μελαγχρωστική αμφιβληστροειδίτιδα (νυχτερινή έκπτωση όρασης). Κι αυτό το δείγμα ήταν επίσης περιορισμένο, αποτελούμενο από 42 άτομα που κατανάλωναν μούρα γκότζι για 12 μήνες.
Σε μια δοκιμή με την συμμετοχή 54 ατόμων με μυωπία, διαπιστώθηκε ότι η ζεαξανθίνη από το μούρο αύξησε τη χρωστική της ωχράς κηλίδας, η οποία σχετίζεται με καλύτερη όραση.
Πάντως, απαιτούνται περισσότερες κλινικές δοκιμές για την επαλήθευση αυτών των αποτελεσμάτων.
Βοηθά στη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη
Μια κλινική δοκιμή με την συμμετοχή 67 ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι κατανάλωναν τα γκότζι για τρεις μήνες, έδειξε ότι μειώθηκε το σάκχαρο στο αίμα τους, ενώ αυξήθηκαν οι τιμές της «καλής» χοληστερόλης (HDL).
Οι πιο σημαντικές επιδράσεις παρατηρήθηκαν σε άτομα που δεν έπαιρναν άλλα φάρμακα για τον διαβήτη.
Μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων
Τα γκότζι μπέρι, κυρίως όταν καταναλώνονται χωρίς να έχουν υποστεί επεξεργασία, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Και αυτό, διότι μειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και αυξάνουν την HDL χοληστερόλη, προστατεύοντας την καρδιά.
Μια μικρή κλινική δοκιμή 40 ατόμων άνω των 50 συνέκρινε τα αποτελέσματα μιας υγιεινής διατροφής με και χωρίς ολόκληρα αποξηραμένα μούρα γκότζι.
Σε 10 άτομα εξ αυτών, που έτρωγαν καθημερινά 15 γραμμάρια γκότζι σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή, διαπιστώθηκε ότι είχαν υψηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης και μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων μακροπρόθεσμα.
Βελτιώνει τη λειτουργία του ήπατος
Η κατανάλωση γκότζι μπέρι για 12 εβδομάδες μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του ήπατος, σύμφωνα με μια δοκιμή με την συμμετοχή 90 ενήλικων ατόμων με αυξημένα ηπατικά ένζυμα.
Οι παρενέργειες
Τα μούρα γκότζι διατίθενται στην αγορά σε παντοπωλεία και σούπερ μάρκετ, αλλά και με την μορφή κάψουλας ως συμπληρώματα διατροφής, με την συνιστώμενη ημερήσια κατανάλωση να ανέρχεται στα 20-30 γραμμάρια. Ωστόσο, μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα, γι’ αυτό είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε πρώτα τον προσωπικό γιατρό σας.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι μεν σπάνιες, αλλά το μούρο γκότζι μπορεί να αλληλεπιδράσει με το αντιπηκτικό φάρμακο βαρφαρίνη (αραιωτικό του αίματος), ενώ δεν συνιστάται η κατανάλωση τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού.
